Furtka na podsłuchu i pod obserwacją. Domofony i wideodomofony

Ani domofon, ani wideodomofon nie ochronią nas całkowicie przed włamaniem lub innym aktem agresji, ale na pewno zmniejszą ich prawdopodobieństwo.

Większość domów jednorodzinnych jest otoczona ogrodem. Furtka i brama wjazdowa są zamykane. Furtkę otwiera się kluczem – jeśli ma zwykły zamek – lub przyciskiem umieszczonym wewnątrz domu – gdy jest wyposażona w rygiel elektryczny. Jeżeli znajduje się blisko domu i jest z niego dobrze widoczna, można zobaczyć przez okno stojącą przed nią osobę. Gdy jednak dom jest oddalony od ogrodzenia, a widok na otoczenie furtki zasłania roślinność, jest to niemożliwie.
W takiej sytuacji zamontowanie domofonu pozwalającego porozumieć się z osobą przy furtce lub wideodomofonu, dzięki któremu można ją również zobaczyć, wydaje się konieczne.
Domofon instalowany przy furtce dla odróżnienia od domofonu zamontowanego przy drzwiach wejściowych do budynków wielorodzinnych nazywany jest często bramofonem; wideodomofon – z podobnych powodów – wideobramofonem.

Jeśli odległość między ogrodzeniem a wejściem do domu jest znaczna, zamontowanie domofonu lub wideodomofonu poprawi i bezpieczeństwo, i wygodę. Autor: Andrzej Szandomirski		Na kilkucalowym ekranie wideodomofonu nie widać może zbyt wiele, ale wystarczy, by rozpoznać gościa. Autor: Andrzej Szandomirski

Domofon

Składa się z paneli: zewnętrznego i wewnętrznego. Zewnętrzny – zawierający głośnik, mikrofon i przycisk dzwonka – umieszcza się przy furtce, wewnętrzny, zwany też unifonem – ze słuchawką telefoniczną oraz przyciskiem do zwalniania elektrozamka – wewnątrz domu, najczęściej w pobliżu drzwi wejściowych. W skład zestawu wchodzi także zasilacz 230/12 V lub 24 V.
Elementy układu są ze sobą połączone przewodami i kablem. Jeżeli w budynku mieszkają dwie rodziny, każda z nich ma odrębny unifon, a na panelu zewnętrznym umieszcza się dwa odrębne przyciski.

Wideodomofon
Daje więcej możliwości, oczywiście za wyższą cenę. W jego skład wchodzi panel zewnętrzny (z osłoną przeciwdeszczową lub bez niej) z przyciskiem przywołania, głośnikiem, mikrofonem oraz kamerą. Aparat wewnętrzny ma monitor o przekątnej kilku cali, przycisk otwarcia zamka furtki, przyciski obsługi dodatkowych funkcji oraz pokrętła do regulacji ostrości i jasności obrazu.
W bardziej złożonych zestawach jest wiele dodatkowych przycisków służących do:
- aktywacji zapamiętywania obrazów;
- ich wyświetlania;
- aktywacji funkcji zapisu daty i godziny;
- kasowania pamięci;
- regulacji głośności dźwięku
- uruchamiania funkcji zoom (powiększenie);
- włączania oświetlenia (na przykład furtki lub wejścia do domu).
W skład zestawu (podobnie jak w domofonie) wchodzi także zasilacz 230/12V.
W bardziej rozbudowanych układach wideofon może współpracować z dodatkową kamerą, a także z interkomem wewnątrz domu.
Domofon w systemie audio można kupić już za mniej więcj 200 zł, wideofon z wieloma funkcjami kosztuje 2-3 tys. zł. Są to ceny urządzeń bez montażu i okablowania. Koszt montażu zależy od regionu.

Analogowe lub cyfrowe

Urządzenia domofonowe i wideofonowe mogą pracować w systemach: analogowym, cyfrowym dwuprzewodowym i cyfrowym wieloprzewodowym. W domach jednorodzinnych ze względu na cenę instaluje się zwykle systemy analogowe. Dwa pozostałe przeznaczone są raczej do domów wielorodzinnych.
Instalacja analogowa składa się z czterech przewodów i jednego adresowego w przypadku domofonów oraz siedmiu i jednego adresowego w przypadku wideodomofonów. W domu zamieszkanym przez dwie rodziny potrzebne są dwa przewody adresowe.
Instalacja cyfrowa dwuprzewodowa potrzebuje tylko dwóch przewodów. Można wykorzystać istniejącą instalację dzwonkową.
Instalacja cyfrowa wieloprzewodowa składa się z sześciu (domofony) lub ośmiu (wideodomofony) przewodów.
Przekrój żył przewodów lub kabli do instalacji domofonowej (wideodomofonowej) należy dobrać według instrukcji producenta, zależnie od typu urządzenia oraz długości obwodu zasilającego.
Jeśli odległość furtki od domu przekracza 150 m, dobrze jest skonsultować to z dostawcą urządzenia.

Instalacja domofonu (wideodomofonu) w domu zamieszkanym przez jedną rodzinę. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Instalacja domofonu (wideodomofonu) w domu zamieszkanym przez dwie rodziny. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Jak układać instalację

Instalacja wewnątrz budynku może być ułożona pod tynkiem lub na wierzchu ściany.
Obwód zasilający panel zewnętrzny prowadzi się przez strop piwnicy (lub podłogę na gruncie) i ścianę zewnętrzną budynku. Przejście kabla przez strop i ścianę wykonuje się w przepustach z rury stalowej lub winidurowej.
Odcinek na zewnątrz ogrodzenia od powierzchni ziemi do panelu zewnętrznego powinien być ułożony pod tynkiem lub w inny sposób, który ochroni go przed uszkodzeniem.
Można na przykład poprowadzić przewód po wewnętrznej stronie ogrodzenia i doprowadzić go do panelu od tyłu przez przepust (na przykład w murowanym słupku ogrodzenia) w taki sposób, żeby był niewidoczny z zewnątrz. Połączenia zewnętrzne trzeba zrobić kablem teletechnicznym przystosowanym do układania w ziemi.

W ziemi. Kabel musi być ułożony w ziemi zgodnie z zasadami określonymi w normie. W gruncie piaszczystym może być ułożony bezpośrednio na dnie rowu, w gruntach o innym charakterze wymagana jest podsypka z piasku.
Rów musi mieć głębokość 80 cm, chyba że kabel układa się pod chodnikiem z płyt betonowych – wtedy wystarczy 60 cm.
Na dno rowu należy nasypać warstwę piasku. Na niej trzeba ułożyć kabel, przysypać go kolejną warstwą piasku, a następnie warstwą gruntu rodzimego.
Zanim rów z kablem wypełni się gruntem rodzimym, należy jeszcze ułożyć pas niebieskiej folii ostrzegawczej.
Oprócz folii można zastosować dodatkowo cegły lub kształtki ceramiczne, żeby chronić kabel przed przypadkowym przepięciem.
Aby uniknąć kopania głębokiego rowu, kabel można ułożyć płycej (20-30 cm), ale tylko pod warunkiem osłonięcia go na całej długości rurą (wtedy też nie trzeba już stosować folii ostrzegawczej).

Przekrój przez rów z ułożonym kablem zasilającym panel zewnętrzny: a - w gruncie, b - pod chodnikiem z płyt betonowych. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Trudne miejsca. W miejscu wprowadzenia do budynku oraz w miejscach krzyżowania się kabla z innymi instalacjami (rurami wodociągowymi, kanalizacyjnymi i gazowymi oraz innymi kablami) należy stosować przepusty. Rura przepustu musi wystawać 50 cm z każdej strony miejsca skrzyżowania.
W miejscu skrzyżowania odległość kabla ułożonego w przepuście od innej podziemnej instalacji musi wynosić co najmniej 50 cm.
Jeśli kabel ma przebiegać równolegle do rurociągu, odległość w poziomie między kablem a rurociągiem nie może być mniejsza niż 50 cm, a w przypadku rurociągu z materiałem palnym – 100 cm. Odległość w poziomie pomiędzy dwoma kablami ułożonymi równolegle musi wynosić co najmniej 10 cm. Nie wolno układać kabla wzdłuż rurociągu lub innego kabla, a także bezpośrednio nad nimi (na przykład nad kablem zasilającym napęd bramy).
Montaż domofonu lub wideodomofonu oraz wykonanie instalacji najlepiej powierzyć autoryzowanemu serwisowi. Będziemy wtedy mieć gwarancję prawidłowej pracy urządzenia.

Schemat ułożenia kabla zasilającego panel zewnętrzny. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Obniżone napięcie
Systemy domofonowe i wideodomofonowe pracują na napięciu obniżonym do 12 lub 24 V. Wymagają więc zasilacza. Umieszcza się go na tablicy bezpiecznikowej w budynku.
Jeżeli nie ma tam dość miejsca, można go zainstalować w osobnej obudowie obok tablicy.
Obwód 230 V zasilający układ i podłączony do zasilacza trzeba zabezpieczyć wyłącznikiem nadmiarowoprądowym 10 A, tak jak pozostałe obwody instalacji elektrycznej w domu.

Na strzeżonym osiedlu domów

Jeżeli dom jest wewnątrz większego strzeżonego zespołu domów wolno stojących lub szeregowych, wielofunkcyjny system domofonowy lub wideodomofonowy stwarza wiele dodatkowych możliwości. Wywołania z panelu umieszczonego przed wejściem (wjazdem) na teren osiedla (kaseta z klawiaturą dziesiętną) mogą być kierowane nie bezpośrednio do poszczególnych budynków, ale na życzenie mieszkańca w pierwszej kolejności do pomieszczenia ochrony. Dyżurujący tam strażnik wpuszcza (lub nie) osobę stojącą przy furtce dopiero po porozumieniu się z zainteresowanym mieszkańcem.
W systemach wielofunkcyjnych do połączeń aparatury stosuje się także specjalne dwuparowe, skręcane kable.

W takim osiedlu sygnał domo- lub wideodomofonu może się w pierwszej kolejności odzywać nie w naszym domu, ale w pomieszczeniu ochrony. Autor: Andrzej Szandomirski

Gdzie jaki kabel

W obwodach wewnętrznych można stosować przewody teletechniczne lub kable przeznaczone do urządzeń domofonowych i alarmowych. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki		Przy niewielkich odległościach mogą to być kable YzKAXw o średnicy żył 0,6 lub 0,8 mm (czyli o przekroju 0,28 lub 0,5 mm²). Ich żyły są skręcone w pary. Produkuje się kable składające się z trzech, pięciu, sześciu lub dziesięciu par. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Jeżeli odległość jest duża, można użyć kabli elektroenergetycznych, na przykład typu YkY (-żo) o przekroju żył 1, 1,5 lub 2,5 mm² i liczbie żył od dwóch do pięciu... Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki		...lub sygnalizacyjnych o przekroju żył 1, 1,5 lub 2,5 mm² i liczbie żył od siedmiu do 37. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki