Co zrobić z zatkaną rurą?

Odpływ z umywalki czy zlewozmywaka może się zatkać w każdej łazience czy kuchni. Nie każdy jednak wie, jak sobie z takim problemem poradzić. Okazuje się, że nie jest to wcale trudne.

Lepiej zapobiegać niż leczyć
Aby instalacja kanalizacyjna funkcjonowała prawidłowo, musi być poprawnie wykonana. Szczególnie ważne jest przestrzeganie określonych w projekcie technicznym średnic i spadków przewodów. Nie bez znaczenia jest też materiał, z jakiego wykonana jest instalacja. Dziś instalacje wykonuje się najczęściej z tworzywa sztucznego, które ma wiele zalet (między innymi bardzo gładkie powierzchnie wewnętrzne rur, odporne na powstawanie kamienia i agresywne substancje chemiczne). Jednak nawet najlepiej wykonana instalacja będzie się zatykać, jeśli nie będziemy z niej właściwie korzystać. Trzeba więc pamiętać, że do kanalizacji nie wolno wyrzucać:
- dużych ilości resztek pożywienia, zwłaszcza gdy są one tłuste;
- stałych odpadów, takich jak: kości, szmaty, wata, pierze, trociny;
- gruzu, piasku;
- środków agresywnych chemicznie.
Instalacja kanalizacyjna może się zapchać częściowo - wtedy odpływ z przyboru sanitarnego jest wolniejszy lub całkowicie - woda w ogóle nie odpływa, może więc zalać łazienkę lub kuchnię.

Zatkany syfon
Syfon zamontowany na odpływie z wanny, umywalki czy zlewozmywaka ma zapobiegać przenikaniu zapachów z kanalizacji do pomieszczeń. Gdy się zatka - trzeba go oczyścić. Nowe syfony (plastikowe lub stalowe) są tak zbudowane, że ich odkręcenie nie jest kłopotliwe nawet dla niefachowca. Pod syfon trzeba podstawić naczynie, by woda stojąca w zlewie czy umywalce miała do czego spłynąć. Po odkręceniu nakrętki do tego samego naczynia wpadną nieczystości zgromadzone w syfonie. Wyczyszczony syfon wystarczy przykręcić. Gorzej, gdy w łazience czy kuchni jest zamontowany jeszcze stary, żeliwny syfon. Do jego przepchania lepiej wezwać hydraulika - syfon taki nie tylko jest trudno zdemontować, ale i wyczyścić. Większość syfonów ma zainstalowane tak zwane rewizje, przez które można wprowadzić sprężynę. Mimo to wyczyszczenie żeliwnego syfonu nie jest łatwe. Najlepiej syfon żeliwny wymienić na plastikowy przy pierwszej nadarzającej się okazji.

Wyczyszczenie syfonu nie jest trudne – trzeba jedynie odkręcić zbiornik i go wypłukać. Autor: Krzysztof Zasuwik

Prosty przyrząd - przepychaczka
Przepychaczka to przyrząd niezbędny w każdym domu i mieszkaniu. Składa się z drążka i przymocowanego do niego gumowego kielicha. Drążek może być drewniany lub z tworzywa sztucznego i mieć różną długość. Nowoczesne przepychaczki wyposażone są w pneumatyczny mechanizm, dzięki któremu przepychanie jest łatwiejsze - osoba posługująca się przepychaczką może użyć mniej siły. Przepychaczki najlepiej nadają się do udrażniania syfonów i odpływów z umywalek i zlewozmywaków. Zanim przystąpi się do przepychania, trzeba zatkać otwór przelewowy. Następnie gumowym kielichem zatkać otwór odpływowy i za pomocą drążka kilkakrotnie docisnąć kielich do otworu odpływowego. Gdy zgromadzona w zlewozmywaku lub umywalce woda odpłynie, trzeba nalać świeżej i powtarzać zabieg, dopóki nie będziemy zadowoleni z efektu. W ten sposób zator zostanie przepchnięty do dalszej części instalacji kanalizacyjnej, o większej średnicy. Taki sposób przepychania, choć skuteczny, może z czasem doprowadzić do zatkania rury odpływowej w miejscu niedostępnym. Aby tego uniknąć można spróbować mniej znanego, ale bardziej skutecznego sposobu. Gumowy kielich trzeba ustawić nad odpływem zlewu, lekko nacisnąć i gwałtownie pociągnąć w górę. Nieczystości zatykające odpływ powinny wypłynąć do umywalki, skąd bez problemu można je będzie usunąć. Zakup przepychaczki nie nadwyręży domowego budżetu. Tradycyjne kosztują 10-15 złotych, a za pneumatyczną trzeba zapłacić około 25 złotych.

Przepychaczką można usunąć zator w odpływie zlewozmywaka. Otwór odpowietrzający musi być zatkany. Autor: Grzegorz Otwinowski		Przepychaczka pneumatyczna znacznie ułatwi tę pracę. Autor: Grzegorz Otwinowski

Czy chemia usunie zator?
Środki chemiczne działają na zator tylko w miejscu, gdzie się je nasypie bądź naleje. Rozpuszczą nieczystości zgromadzone w syfonie, ale gdy zatkana będzie rura odpływowa - mogą okazać się nieskuteczne. Na sklepowych półkach spotkać można kilkanaście różnych środków do udrażniania kanalizacji. Nie do każdej instalacji są one jednak przeznaczone. Dlatego przed zakupem takiego preparatu chemicznego należy uważnie przeczytać informacje na opakowaniu. Powinien być na niej podany skład chemiczny preparatu, instrukcja użytkowania (w tym również informacja, do jakiego typu instalacji jest przeznaczony) oraz termin ważności. Nawet najlepszy preparat niewłaściwie używany nie pomoże, a wręcz może zaszkodzić. Na przykład przedawkowane środki w granulkach mogą nie rozpuścić się całkowicie i same spowodują zator. Opinie fachowców na temat środków chemicznych są również podzielone. Niektórzy uważają, że przynoszą one więcej szkód niż korzyści: niszczą żeliwne i kamionkowe rury, a także gumowe uszczelki na połączeniach rur. Ceny preparatów do udrażniania kanalizacji wynoszą od 7 złotych w górę.

Uwaga! Preparaty do udrażniania kanalizacji to silnie żrące substancje chemiczne. Powinno się je przechowywać w miejscach niedostępnych dla dzieci, a podczas stosowania - zachować szczególną ostrożność: chronić oczy i skórę rąk.

Środki chemiczne do udrażniania kanalizacji wsypuje się bezpośrednio do odpływu z urządzenia, na przykład zlewozmywaka. Autor: Konrad Stawicki

Poważne podejście do poważnego zatoru
Gdy mamy do czynienia z poważnym zatorem, którego nie udało się usunąć ani środkami chemicznymi, ani przepychaczką, pozostaje zastosowanie bardziej radykalnych metod - urządzeń mechanicznych. Są to sprężyny i tak zwane żmije - ręczne lub elektryczne. Ręczna sprężyna do udrażniania kanalizacji to stalowy drut zwinięty w spiralę długości od 1,5 do 5 metrów. Z jednej strony ma ostrą końcówkę, z drugiej - drewnianą lub plastikową korbę. Nadaje się do udrażniania każdej instalacji kanalizacyjnej - niezależnie od tego, z jakiego materiału jest wykonana. Trzeba jednak używać jej z wyczuciem, zwłaszcza gdy przepycha się starą i zniszczoną instalację. Do usunięcia zatoru ręczną sprężyną potrzebne są dwie osoby. Po zdjęciu syfonu i włożeniu sprężyny do odpływu jedna osoba ją przytrzymuje, druga - wkręca. Sprężynę powinno się w całości "wkręcić" do rury kanalizacyjnej, a następnie - kręcąc korbą w przeciwnym kierunku - wyciągnąć na zewnątrz. Wszystkie te czynności dobrze jest wykonywać w rękawicach, aby chronić ręce przed pokaleczeniem. Zatory wymagające udrożnienia za pomocą sprężyny nie zdarzają się często, nie warto więc kupować jej "na zapas". Gdy okaże się potrzebna - można ją kupić prawie w każdym sklepie instalacyjnym i w większości supermarketów budowlanych. Sprężyny mają różną grubość i długość. Grubość dobiera się do średnicy odpływu z przyboru sanitarnego: do umywalki i zlewozmywaka wystarczy 4-6 mm, do miski ustępowej - 6-10 mm. Długość sprężyny wybiera się zależnie od długości instalacji i umiejscowienia zatoru. W domu jednorodzinnym wystarczy zwykle sprężyna 1,5-5-metrowa. W supermarkecie za 2-metrową sprężynę do przepychania odpływu z umywalki zapłacimy około 15 złotych, za 5-metrową do przepychania odpływu z miski ustępowej - 50-56 złotych.

Po odkręceniu syfonu sprężynę umieszcza się w odpływie kanalizacyjnym. Jedna osoba wkłada ją do otworu w ścianie, a druga wkręca. Sprężyna musi być naprężona. Autor: Krzysztof Zasuwik		Aby za pomocą sprężyny przepchać odpływ z miski ustępowej, trzeba miskę odłączyć od kanalizacji. Autor: Krzysztof Zasuwik

Zator w przykanaliku

Jeśli niedrożne jest przyłącze kanalizacyjne, nie należy próbować usuwania zatoru na własną rękę, ale wezwać ekipę z przedsiębiorstwa wodociągów i kanalizacji. Jego pracownicy dysponują urządzeniami do udrażniania przewodów o większych średnicach niż spotykane w instalacjach wewnętrznych i lepiej poradzą sobie z takim zatorem.

Dlaczego zlew się zatyka?
Przewody kanalizacyjne zatykają się, gdy są źle wykonane lub eksploatowane. Bezpośrednią przyczyną powstawania zatorów są:
- pozostałości po montażu, takie, jak: resztki uszczelek, silikon, zaschnięty klej, osadzające się w załamaniach i kolanach;
- korozja, powodująca zarastanie rur żeliwnych i kamionkowych, czyli zmniejszenie ich czynnego przekroju aż do całkowitego zatrzymania przepływu;
- niezachowanie zalecanych w projekcie spadków przewodów;
- za małe przekroje rur w stosunku do liczby podłączonych do nich przyborów sanitarnych (umywalek, zlewozmywaków, wanien, muszli sedesowych),
- zbyt duża liczba załamań przewodu przy podejściu do przyboru.

Ile weźmie fachowiec?
Nie każdy chce kupować sprężynę czy dotykać się do instalacji, na których się nie zna. Do przepchania zatkanej rury zawsze można wezwać hydraulika. Za udrożnienie odpływu w łazience lub w kuchni trzeba zapłacić około 50 złotych.

Jak usuwać zatory w instalacji kanalizacyjnej