Czas na stropy. Szkoła budowania. Domy Modelowe

W Józefosławiu pod Warszawą trwa budowa czterech Domów Modelowych . Dwa z nich będą miały poddasze użytkowe, więc po wybudowaniu ścian parteru rozpoczęto montaż stropów żelbetowych.

Strop gęstożebrowy
W domach jednorodzinnych to najczęściej wykonywany rodzaj stropu. Wynika to z faktu, że jego elementy - belki i pustaki - są lekkie i można je montować ręcznie, bez użycia dźwigu. W domu "Doskonały" zaprojektowano żelbetowy strop Teriva I bis grubości 26,5 cm z częściowo prefabrykowanymi belkami rozstawionymi co 45 cm i betonowymi pustakami . Ponieważ rozpiętość stropu będzie znaczna - 6,60 m - w projekcie przewidziano dwa żebra rozdzielcze, czyli dodatkowe elementy usztywniające. Wzdłuż ścian zewnętrznych oraz wzdłuż wewnętrznych ścian nośnych zaprojektowano wieniec obniżony o 4 cm w stosunku do stropu. Jego wysokość wynosi 30,5 cm, a szerokość równa jest grubości ściany, na której będzie się opierał i wynosi 18 cm.

„Doskonały” Dom niepodpiwniczony, z poddaszem użytkowym i wbudowanym garażem. Mimo niedużej powierzchni wygodnie może w nim mieszkać czteroosobowa rodzina. W tym domu zaprojektowano strop gęstożebrowy, tylko nad wejściem przewidziano płytę żelbetową; - powierzchnia netto 138,9 m2 - kubatura 610,0 m3 - powierzchnia zabudowy 123,9 m2 Autor projektu: architekt Paweł Wład Kowalski. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki		Montaż stropu Teriva I bis jest możliwy do wykonania nawet przez dwie osoby. Wynika to z lekkości jego elementów: belka długości 4,2 m waży około 60 kg, a pustak – 15,5 kg. Autor: Jolanta Pietrucha

Strop gęstożebrowy Teriva I bis. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Przed montażem
Strop Teriva nie wymaga pełnego deskowania. Jest ono jednak potrzebne do wykonania żebra rozdzielczego, dlatego pod częścią stropu wykonano deskowanie. Pozostałą część jedynie podstemplowano. Co dwa metry belki podparto tymczasowymi podporami montażowymi. Można do tego używać także podpór (stempli) drewnianych z okrąglaków. Aby zwiększyć dokładność montażu, podpory montażowe ustawiono także tuż przy ścianach, na których będą oparte belki stropowe. Zanim rozpoczęto układanie belek stropowych, wypoziomowano górne płaszczyzny wszystkich podpór. Ponieważ wieniec będzie opuszczony względem stropu o 4 cm, wypoziomowane stemple musiały się znaleźć odpowiednio wyżej nad ścianami parteru.

W części stropu, gdzie będą żebra rozdzielcze, wykonano pełne deskowanie. W pozostałej części wystarczyło jedynie podeprzeć belki co dwa metry. Autor: Mariusz Bykowski		Wypoziomowanie górnej płaszczyzny częściowego deskowania było ułatwione przez zastosowanie tymczasowych podpór montażowych. Autor: Jolanta Pietrucha		Dzięki nagwintowanej mufie mają one prostą regulację. Po ustaleniu wysokości trzeba zablokować ruchomą część stempla, przekładając przez niego metalowy pręt. Autor: Jolanta Pietrucha

Montaż elementów stropu
Belki. Pracę rozpoczęto od ustawienia prefabrykowanych belek. Aby były rozstawione dokładnie co 45 cm, między końce sąsiadujących belek wstawiono po jednym pustaku. Głębokość oparcia belek na ścianie nie powinna być mniejsza niż 8 cm.
Pustaki. Przestrzeń między belkami wypełniono pustakami Teriva, tak aby nie opierały się na ścianach, do których je dosuwano. Otwory wszystkich pustaków, które będą przylegać do wieńca i żeber rozdzielczych zamknięto zaprawą cementową, czyli zadeklowano. Zapobiega się w ten sposób dostawaniu się  betonu do pustaków, a więc zbędnemu obciążaniu stropu.
Zbrojenie. Rozłożono je w miejscach, gdzie po zabetonowaniu stropu powstaną wieńce i żebra rozdzielcze.
Wieńce łączą prefabrykowane belki ze ścianą, na której opiera się strop. Dzięki nim dom ma większą sztywność i jest odporny na uszkodzenia wywołane na przykład nierównomiernym osiadaniem gruntu pod fundamentem. Ponieważ ściany w naszym Domu Modelowym są warstwowe, wieniec może być zlicowany ze ścianą z bloczków silikatowych Silka M18, na której będzie się opierał.
Żebra rozdzielcze zapobiegają klawiszowaniu, czyli niezależnej pracy elementów stropu, i zmniejszają jego ugięcia. W Domu Modelowym wykonano dwa żebra co 220 cm. Prostopadle do belek ułożono zbrojenie podłużne z dwóch prętów: górnego i dolnego średnicy 12 mm, połączone strzemionami rozstawionymi co 45 cm, z prętów średnicy 6 mm. Szerokość żebra rozdzielczego po zabetonowaniu powinna wynosić 8-10 cm.
Uwaga! Na tym etapie na budowie powinien pojawić się inspektor nadzoru, który obejrzy, czy wszystko jest wykonane zgodnie z projektem i sztuką budowlaną. To on musi zadecydować, czy można rozpocząć betonowanie stropu.

Belki stropowe muszą być solidnym podparciem dla pustaków, dlatego ich rozstaw najlepiej „odmierzać” właśnie pustakami. Autor: Jolanta Pietrucha		Wieniec jest opuszczony względem stropu. Dzięki temu powstanie kilkucentymetrowa warstwa betonu i belki nie będą się opierały bezpośrednio na murze. Autor: Jolanta Pietrucha

Pustaki przylegające do żeber rozdzielczych i wieńców zadeklowano, aby podczas betonowania stropu nie wpływał do nich beton. Autor: Mariusz Bykowski		Górne pręty zbrojenia wieńca umieszczono nad zbrojeniem belek, a dolne – pod belkami. Po zabetonowaniu wieniec „otuli” wszystkie wsunięte w niego belki. Zapewni to dobrą współpracę stropu ze ścianą. Autor: Jolanta Pietrucha		Żebro rozdzielcze jest prostopadłe do belek. Ponieważ betonuje się je na budowie, wymaga zadeskowania. Zbrojenie żebra przepuszcza się przez zbrojenie belek stropowych i łączy strzemionami. Autor: Mariusz Bykowski

Betonowanie
Przed ułożeniem betonu na pustakach rozłożono łaty wysokości 4 cm. Dzięki nim łatwo było kontrolować, czy warstwa nadbetonu jest już wystarczająca, a jednocześnie ułatwiały one równomierne rozprowadzenie i wyrównanie warstwy mieszanki betonowej. Do betonowania stropu zastosowano beton klasy B15. Po ułożeniu mieszanki dokładnie ją zagęszczono wibratorem zarówno pomiędzy pustakami i w wieńcach, jak i w warstwie nadbetonu. Zanim beton zupełnie stwardniał, łaty wyjęto, a miejsca po nich uzupełniono betonem. Dopiero po ułożeniu betonu z prefabrykowanych belek i betonu pomiędzy pustakami powstały żebra. Razem z betonową płytą stanowią one element nośny stropu. Jeśli nie jest zbyt zimno, po stropie można chodzić już następnego dnia. Można wówczas rozpocząć murowanie ścian następnej kondygnacji. Stemple spod belek usuwa się najwcześniej po tygodniu, lecz bezpieczniej jest pozostawić je przez dwa tygodnie.

Betonowanie stropu można znacznie przyśpieszyć, podając mieszankę pompą do betonu. Autor: Mariusz Bykowski		Z wieńca wypuszczono zbrojenie słupków wzmacniających ścianki kolankowe. Po stropie można chodzić już następnego dnia, jednak stemple podpierające lepiej zostawić jeszcze na dwa tygodnie. Autor: Mariusz Bykowski

Płyta żelbetowa

Płyta żelbetowa wykonywana w całości na budowie jest jeszcze wciąż bardzo popularnym stropem w wielu regionach Polski. Taki strop w domach jednorodzinnych opłaca się robić tylko wówczas, gdy jego rozpiętość nie przekracza czterech metrów. W Domu Modelowym D03 zdecydowano się na taki strop nad wejściem. Zaprojektowano monolityczną płytę żelbetową o wymiarach 3,2 x 3 m i grubości 10 cm.

Płyta żebrowa. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Przed betonowaniem
Pod płytę żelbetową przygotowano pełne, dobrze podstemplowane deskowanie. Tak jak w stropie gęstożebrowym podstemplowano je tymczasowymi podporami montażowymi. Deskowanie przygotowano też dla wieńca, który biegnie dookoła stropu. Na deskowaniu ułożono zbrojenie płyty. Wykonano je z prętów średnicy 6 mm, układając je co 10 cm w dwóch kierunkach (prostopadle do siebie). Co drugi pręt przy podporze (na obu końcach) odgięto do góry. Każdy narożnik dodatkowo wzmocniono ukośnie układanymi prętami, także średnicy 6 mm. Aby mieć pewność, że beton dostatecznie otuli od spodu zbrojenie, dolne pręty ułożono na podkładkach dystansowych. Dzięki temu układany beton nie dociśnie zbrojenia do deskowania.
Uwaga! Płytę żelbetową powinien zaprojektować projektant. Bardzo ważne jest, aby nie zmieniać przewidzianych w projekcie prętów i ich rozstawów. Źle zbrojona płyta może się bowiem rysować i uginać.

Aby dolnym prętom zbrojenia wieńca zapewnić odpowiednie otulenie betonem, umieszczono pod nimi podkładki dystansowe. Autor: Mariusz Bykowski		Są to rozetki z tworzywa, które nawleka się na strzemiona. Dzięki nim zbrojenie nie dotyka do ściany, na której stoi. Autor: Mariusz Bykowski

Zbrojenie płyty, to siatka prętów ułożonych dokładnie według projektu. Pręty ułożone prostopadle do siebie związane są w miejscu styku. Autor: Mariusz Bykowski		Aby zbrojenie nie dotykało do deskowania, pod prętami umieszczono podkładki dystansowe. Autor: Mariusz Bykowski

Betonowanie płyty
Tak jak nie powinno się zmieniać prętów na inne, również klasa betonu przewidziana w projekcie nie powinna być zmieniana. W tym stropie decydują one razem o jego nośności, czyli o bezpieczeństwie użytkowania, a także o jego sztywności, czyli komforcie użytkowania. W Domu Modelowym zastosowano beton klasy B15. Ułożono go za pomocą pompy i zagęszczono mechanicznie.

Wieniec tego stropu jest wyższy niż płyta. Takie rozwiązanie jest często praktykowane, wygodniej jest bowiem zrobić deskowanie. Autor: Mariusz Bykowski		W wieńcu umieszczono zbrojenia słupków wzmacniających ściany kolankowe. Autor: Mariusz Bykowski

Płyty prefabrykowane

Strop z płyt prefabrykowanych ma tę zaletę, że jest gotowy praktycznie po zmontowaniu. W domu  D12b "Przytulny" strop wykonano z żelbetowych płyt prefabrykowanych PS (Faelbet). Mają one budowę płytowo-żebrową. Żebra, czyli żelbetowe boki, połączone są z 6-centymetrową płytą betonową - górną warstwą prefabrykatu. Wypełnienie płyt PS stanowią bloczki z betonu komórkowego odmiany 600. Płyty mają szerokość 60 cm, grubość 24 cm, a ich długość dobiera się do potrzeb - dostępne są płyty od 240 do 660 cm w module co 30 cm. Płyty stropowe są bardzo ciężkie, dlatego muszą być montowane za pomocą dźwigu. Najlepiej tak zorganizować budowę, aby układać je na ścianach od razu z kół, czyli prosto z samochodu, którym zostaną przywiezione na budowę. Zaletą takiego montażu jest to, że w ciągu jednego dnia można ułożyć cały strop.

D12b „Przytulny” Duży, niepodpiwniczony dom parterowy, z poddaszem użytkowym i wbudowanym garażem, przeznaczony dla siedmiu osób. Jest przystosowany dla osób niepełnosprawnych. W tym domu zaprojektowano strop z płyt prefabrykowanych; - powierzchnia netto 186,4 m2 - kubatura 799,0 m3 - powierzchnia zabudowy 178,2 m2 Autor projektu: architekt Barbara Kierejewska-Zielińska. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Strop z płyt prefabrykowanych PS. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Montaż stropu
Płyty. Montowano je za pomocą dźwigu samochodowego. Na obu końcach płyta ma wysunięte fragmenty nazywane łapami. Służą one do oparcia płyty na ścianach (lub podciągach)  Głębokość oparcia nie może być mniejsza niż 10 cm. Dłuższe boki płyt są profilowane i po ułożeniu między płytami powstają zamki, które zapobiegają klawiszowaniu płyt i eliminują powstawanie rys na wykończonym suficie w miejscu połączeń. Płyty ustawiono na ścianach - na przygotowanych z desek elementach nazywanych rygami - w taki sposób, żeby przy układaniu betonu w wieńcach uzyskać pod nimi warstwę grubości 2 cm.
Na stropie będą wybudowane ściany działowe poddasza, na których będzie się opierała konstrukcja dachu. Ponieważ będą one usytuowane równolegle do kierunku ułożenia płyt stropowych, zamiast płyt zwykłych zastosowano w tych miejscach płyty wzmocnione.
Wieniec. Zbrojenie wieńca wykonano z czterech prętów średnicy 12 mm, połączonych co 30 cm strzemionami średnicy 6 mm. We wszystkich narożnikach pręty zbrojenia połączono na zakład.
Dom D12b ma jednowarstwowe ściany grubości 36,5 cm z betonu komórkowego Ytong. Aby przy wieńcu ścian zewnętrznych nie tworzyły się mostki termiczne, wykończono go płytkami z betonu komórkowego oklejonymi 4-centymetrową warstwą wełny mineralnej. Elementy te mają grubość 11,5 cm, wysokość - 30 cm, a długość jak bloczki ścienne - 60 cm.

Płyta waży kilkaset kilogramów, dlatego układano ją za pomocą dźwigu. Autor: Jolanta Pietrucha		Płyty opierano na ścianach krótszymi bokami. Dłuższe boki płyt łączą się na zamek. Autor: Mariusz Bykowski		Pręty wystające z płyty połączono ze zbrojeniem wieńca. Autor: Mariusz Bykowski

Betonowanie wieńców
Betonowanie tego prefabrykowanego stropu ogranicza się jedynie do ułożenia mieszanki w wieńcach. Bardzo ważne jest, by beton dobrze otulił zbrojenie. Aby to osiągnąć, zagęszczono go mechanicznie.

Wieniec na ścianie jednowarstwowej musi być ocieplony. Wykorzystano do tego płytki Ytong z doklejoną warstwą wełny mineralnej. Autor: Mariusz Bykowski		Strop jest już praktycznie gotowy i ma pełną wytrzymałość. Trzeba było tylko jeszcze zagęścić beton w wieńcach. Autor: Mariusz Bykowski