Jakie są
W sprzedaży jest bardzo dużo gatunków i odmian iglaków różniących się wielkością oraz pokrojem. Różne jest też zabarwienie igieł. Są nie tylko ciemno- lub jasnozielone, ale też niebieskawe i srebrzyste, co spowodowane jest różną grubością nalotu woskowego na ich powierzchni.
Jest też sporo odmian o złotawym kolorze (barwa może się utrzymywać przez cały sezon lub tylko wiosną). Zabarwienie roślin posadzonych w słonecznych miejscach jest bardziej intensywne niż tych na stanowiskach zacienionych. Iglaki:
- kolumnowe nadają się na żywopłoty i do sadzenia w grupach, szczególnie w dużych ogrodach. Są też świetnym materiałem na przesłony dzielące przestrzeń ogrodu i zasłaniające mniej atrakcyjne części działki;
- płożące można zastosować zamiast trawnika. Doskonale prezentują się na wszelkich pochyłościach, skarpach i skalniakach;
- o nietypowych kształtach dobrze wyglądają posadzone pojedynczo na trawniku, przy tarasie i wszędzie tam, gdzie można docenić ich niezwykłą formę.
  | |  | |  |
| Autor: Piotr Mastalerz | | Żywotnik zachodni Aurescens (po 10 latach: 2,5 m wysokości). Intensywna zieleń otaczających roślin podkreśla jego żółtą barwę. Autor: Jerzy Romanowski | | Modrzew europejski Repens (wysokość zależy od miejsca szczepienia na pniu) tworzy efektowne parasole. Autor: Jerzy Romanowski |
Do towarzystwa
Rośliny iglaste w okresie od wiosny do jesieni powinny tworzyć konstrukcję ogrodu, stanowić jedynie tło dla roślin liściastych o ozdobnych kwiatach (azalii, forsycji, hortensji, kolkwicji, krzewuszek, różaneczników, wrzosów) oraz dla bylin (floksów, kosaćców, lawend, paproci, pierwiosnków, tawułek i roślin cebulowych).
Klasycznym zestawieniem jest połączenie iglaków z irgami, pięciornikami oraz różnymi berberysami i tawułami o barwnych liściach. Dobrym towarzystwem dla iglaków są róże pnące i krzewiaste. Sadzenie ich wśród iglaków pozwala na ukrycie ich sztywnych kolczastych pędów w okresie, gdy są bez liści.
Dopiero zimą, kiedy gatunki zrzucające liście przechodzą w okres spoczynku, rośliny iglaste wysuwają się na pierwszy plan, sprawiając, że ogród nadal jest pełen zieleni.
Co lubią
Gleba. Większość iglaków najlepiej rośnie w żyznej, lekko kwaśnej i wilgotnej glebie, ale zadowala się też przeciętnymi glebami ogrodowymi. Źle rosną na podmokłych i gliniastych, z wyjątkiem cypryśnika błotnego. Najbardziej wymagające są jodły, które nie znoszą suszy i upałów, lubią wilgotne powietrze (dobrze rosną w pobliżu zbiorników wodnych). Wyjątkiem jest jodła jednobarwna (kalifornijska), która jest odporna na suszę i dobrze rośnie nawet w niezbyt urodzajnych miejscach. Razem z nią można sadzić świerki kłujące (zwane potocznie srebrnymi) oraz sosny. Najmniejsze wymagania glebowe mają jałowce, które – jak wskazuje nazwa – dobrze rosną na jałowych i suchych glebach.
Światło. Iglaki mogą rosnąć zarówno w słońcu, jak i półcieniu. Wyjątkiem są modrzewie, świerki, sosny, jałowce oraz wszystkie iglaki o barwnych igłach, które powinny rosnąć w pełnym słońcu. Natomiast cisy i mikrobioty lubią stanowiska nawet w głębokim cieniu.
Powietrze. Większość iglaków źle znosi miejski pył i zanieczyszczone powietrze, szczególnie wrażliwe są jodły. Warunki miejskie dobrze znoszą sosny oraz jałowce i modrzewie.
Jak kupować
Kupując rośliny, należy zwrócić uwagę na to, by były kształtne, a ich igły miały intensywną barwę. Podłoże w pojemniku powinno być przerośnięte korzeniami (w otworach widać młode korzenie), ale nie mogą one tworzyć pod donicą maty. Podłoże musi być wilgotne.
Z roślin sprzedawanych wiosną i jesienią z bryłą ziemi (są to rośliny wykopywane ze szkółki wraz z ziemią otaczającą korzenie, która jest owinięta tkaniną jutową lub siatką) należy wybierać takie, których bryła jest jak największa.
 | |  | |  |
| Iglaki wzdłuż i w poprzek, czyli strzelające w niebo jałowce wirginijskie Skyrocket (po 10 latach: 3 m wysokości) i okrywające ziemię jałowce płożące (po 10 latach: 20-50 cm wysokości i 2 m średnicy). Autor: Jerzy Romanowski | | Pomysłowa ozdoba ogrodu: oczko wodne z wyspą obrośniętą gęstym świerkiem pospolitym Nidiformis (po 10 latach: 40 cm wysokości i 1 m szerokości). Autor: Jerzy Romanowski | | Barwa igieł zależy od miejsca wzrostu. Najbardziej intensywny kolor mają rośliny posadzone w pełnym słońcu; tu cyprysik groszkowy Filifera Aurea Nana (po 10 latach: 50 cm wysokości). Autor: Jerzy Romanowski |
Kiedy i jak sadzić
Iglaki należy sadzić w takiej odległości jeden od drugiego, żeby mogły swobodnie się rozrastać bez konieczności przycinania ich już po kilku latach.
Drzewa iglaste sadzi się co 3-5 m, krzewy co 1-3 m, a rośliny płożące stosowane do okrywania powierzchni zamiast trawnika – 2-3 szt./m².
Rośliny sprzedawane w pojemnikach można sadzić od wiosny do jesieni. Rośliny z bryłą ziemi sadzi się:
- od połowy kwietnia do połowy maja, zanim na pędach pojawią się zielone pąki;
- od połowy sierpnia do połowy października, unikając okresów upałów i suszy (iglaki nie przechodzą zimą całkowitego spoczynku, dlatego po posadzeniu muszą się przed zimą zakorzenić w nowym miejscu).
Przed posadzeniem rośliny należy podlać. Następnie trzeba przygotować dołek o podwójnej średnicy bryły korzeniowej, wypełnić go do połowy kompostem zmieszanym z ziemią ogrodową lub żyzną ziemią i po włożeniu rośliny zasypać takim samym podłożem. Jeżeli bryła korzeniowa zabezpieczona jest tkaniną jutową, należy ją rozwiązać i rozłożyć w przygotowanym dołku, nie zdejmując.
Dobrą metodą jest sadzenie iglaków w „błoto”. Po ustawieniu w dole rośliny i zasypaniu jej do połowy ziemią, należy nalać do pełna wody i poczekać, aż wsiąknie. Dopiero wówczas dosypać ziemi, jeszcze raz ją podlać i ubić. Na zakończenie wokół rośliny trzeba uformować zagłębienie średnicy 50-100 cm, w którym będzie się zbierać woda, i wypełnić je ściółką.
Jeśli tuż po posadzeniu jest bardzo ciepło i jeżeli wieją wysuszające wiatry, żeby ograniczyć transpirację, można pędy związać miękkim sznurkiem lub osłonić roślinę na przykład cienką włókniną (nigdy folią). Wskazane jest także zraszanie rośliny, najlepiej rano lub wieczorem.
Cięcie – w razie konieczności
Rośliny iglaste nie muszą być przycinane. Należy usuwać jedynie pędy uszkodzone, przemarznięte, zasychające (niektóre iglaki ogałacają się od dołu, na przykład jałowce łuskowate) lub jeśli rośliny są zbyt gęsto posadzone – ocieniają się i tracą ładny pokrój.
Iglaki są często przycinane po to, żeby ograniczyć ich rozmiary lub w celu nadania im kształtu, najczęściej kuli albo stożka. Formowanie najlepiej znoszą cisy, choiny, cyprysiki, jałowce, modrzewie, świerki oraz żywotniki.
Trzeba jednak pamiętać o tym, że w miejscu przycięcia starszych gałęzi roślina nie wypuści nowych pędów. Wyjątkiem jest cis, który można formować w każdym wieku. Cięcie najlepiej przeprowadzać wiosną.
 | |  | |  |
| Latem rośliny iglaste stanowią dobre tło dla kwitnących roślin. Z przodu niska odmiana kosodrzewiny Mops (po 10 latach: 50 cm wysokości), obok stożek świerka białego Conica (po 10 latach: 1 m wysokości), z tyłu świerk pospolity Inversa (po 10 latach: 1,5-2 m wysokości). Autor: Jerzy Romanowski | | Sosna żółta (po 10 latach: 2-3 m wysokości) to jedna z najpiękniejszych sosen tworzących bardzo długie igły. Jest bardzo wytrzymała na mróz i suszę. Autor: Jerzy Romanowski | | Najpopularniejsze drzewo iglaste – świerk kłujący (srebrny) Białobok (po 30 latach: 10 m wysokości), z prawej świerk srebrny Glauca Globosa (po 30 latach: 2-3 m ), z przodu świerk pospolity Procumbens (po 10 latach: 40 cm ), z tyłu sosna czarna (po 30 latach: 10 m). Autor: Jerzy Romanowski |
Minimum pielęgnacji
Podlewanie. Wymagają go przede wszystkim rośliny młode. Należy je nawadniać rzadziej, ale obficie, na głębokość 10-15 cm (10-15 l wody na 1 m²), najlepiej rano. Latem w czasie słonecznej pogody trzeba je podlewać średnio co dziesięć dni.
Iglaki lubią też spryskiwanie, które zwiększa wilgotność powietrza wokół roślin.
Należy także pamiętać o podlewaniu roślin jesienią (jeśli jest ona sucha), bo nawodnione rośliny lepiej zimują. Wszystkie rośliny zimozielone częściej usychają zimą właśnie z powodu braku wody niż przemarznięcia.
Nawożenie. Przeprowadza się wiosną i latem, nie później niż do połowy lipca, aby roślina zdążyła się przygotować do zimy. Późniejsze nawożenie, zwłaszcza nawozami mineralnymi zawierającymi znaczną ilość azotu, powoduje, że pędy wolniej drewnieją i zimą mogą przemarznąć.
Najlepszy jest kompost, gdyż nie tylko dostarcza związków mineralnych, ale też poprawia żyzność gleby. Stosuje się go w ilości 3-5 kg/m². Dobrym nawozem jest Biohumus – można go kupić w sklepach ogrodniczych i stosować w dawce polecanej przez producenta.
Można też sięgnąć po nawozy mineralne, na przykład Azofoskę albo Fruktus – 15-30 g/m² (mniej na glebach piaszczystych), raz wczesną wiosną i powtórnie w czerwcu lub na początku lipca.
Ściółkowanie. Ziemię wokół roślin iglastych warto przykryć ściółką. Przeciwdziała ona wysuszaniu gleby, zmniejsza wahania temperatury i ogranicza rozwój chwastów. Rozkładając się, wzbogaca glebę w próchnicę i poprawia jej strukturę. Do ściółkowania można użyć kory (około 5 cm). Powinna być ona wcześniej kompostowana co najmniej dwa-trzy miesiące – można taką kupić lub wymieszać świeżą korę z nawozem azotowym, na przykład saletrą amonową, w ilości 4 kg nawozu na 1 m³ kory, usypać pryzmę i zwilżyć wodą. Dobrą ściółką są też przekompostowane trociny (warstwa 4 cm), pocięta słoma lub trzcina (warstwa 8 cm).
 | |  |
| Kompozycja z małych roślin iglastych. Obok różanecznika – jałowiec pośredni Blue and Gold, z przodu karłowa odmiana żywotnika Woodwaraii. Autor: Andrzej Szandomirski | | Kompozycja standard: stożek świerka białego Conica, obok ścielący się jałowiec, tu łuskowy Blue Carpet (po 10 latach: 30 cm wysokości i 2 m średnicy), w tle odmiany żywotników zachodnich, a wokół tawuły o żółtych liściach, czerwonolistny berberys i pstre trzmieliny Fortune’a z przodu. Autor: Piotr Gorączko |
Zanim nadejdzie zima
Oferowane w sklepach i szkółkach rośliny iglaste są na ogół odporne na mróz. Trzeba jednak pamiętać o tym, że rośliny prawidłowo pielęgnowane – nawożone, podlewane i zdrowe – są odporniejsze na mróz.
Bezpośrednim zagrożeniem dla iglaków zimą jest śnieg, który może rozłamywać korony, szczególnie jeśli mają pokrój kolumny albo kielicha. Dlatego tuż przed zimą niewysokie rośliny można związać w kilku miejscach sznurkiem; z dużych trzeba systematycznie strząsać śnieg.
Iglaki na zdrowie
Rośliny iglaste w przeważającej większości korzystnie wpływają na samopoczucie ludzi, ponieważ wydzielają do atmosfery duże ilości fitocydów. Są to swoiste roślinne antybiotyki mające właściwości bakteriobójcze, działają też korzystnie na układ nerwowy człowieka. Najwięcej fitocydów wytwarzają jałowce i sosny. Szczególnie dużo ich jest ich latem.
Poza tym rośliny iglaste ujemnie jonizują powietrze, co również przyczynia się do lepszego samopoczucia przebywających w ich sąsiedztwie ludzi. Niektóre iglaki stosowane są w ziołolecznictwie.
... ale mogą też szkodzić. Niebezpieczne są na przykład cisy, gdyż zawierają trujące związki, a także żywotniki – ze względu na wydzielane olejki eteryczne, które źle wpływają na układ nerowy.
 |
| Czerwone osnówki cisa nie są co prawda trujące, otaczają jednak bardzo trujące nasiona. Autor: Jerzy Romanowski |
Z czego żywopłot?
Rośliny iglaste doskonale nadają się na żywopłoty. Zwykle zakłada się je z żywotników oraz cyprysików i jałowców o kolumnowym pokroju. Ich zaletą jest to, że nie muszą być przycinane, choć warto to robić, bo przycinane rośliny są gęstsze.
Gęste żywopłoty powstają też z formowanych cisów, choiny kanadyjskiej, modrzewi i świerka pospolitego.
 |
| Autor: Piotr Gorączko |
Kiedy i jak ciąć
Jodły, sosny i świerki przycina się raz – wiosną, gdy wyrosły już nowe pędy. Skraca się je o połowę, a jeśli rośliny osiągnęły pożądaną wielkość, można uciąć prawie cały przyrost.
Cisy, choiny, cyprysiki, jałowce, modrzewie oraz żywotniki przycina się po raz pierwszy wczesną wiosną, zanim rozwiną się pąki. Pędy skraca się o połowę lub więcej, jeśli chcemy, by rośliny zbyt dużo nie przyrastały. Następne cięcie wykonuje się w czerwcu-lipcu. Po raz trzeci rośliny można przyciąć w drugiej połowie lata, najpóźniej w końcu sierpnia (zbyt późno przycięte gorzej zimują). Formowanie roślin słabo rozkrzewionych należy rozpocząć w pierwszym roku po posadzeniu, a dobrze rozkrzewionych i gęstych w drugim.
 |
| Autor: Piotr Gorączko |
Iglaki do małych ogrodów
O kulistym pokroju i barwie:
– zielonej:
cyprysik Lawsona Globus, choina kanadyjska Nana i Jeddeloh, świerk pospolity Nidiformis, sosny: czarna Nana i Hernikobrookiana, bośniacka Schmidtii, górska (kosodrzewina) Gnom, Mops i Ophir, świerk biały Alberta Globe;
– złocistej:
cyprysik groszkowy Plumosa Aurea i Sungold, żywotnik wschodni Aurea Nana;
– niebieskawej: jodła balsamiczna Nana, modrzew japoński Blue Dwarf, świerk biały Echiniformis.
O stożkowatym lub kolumnowym pokroju i barwie:
– zielonej:
cisy: pospolity Fastigiata, pośredni Wojtek, jałowiec pospolity Arngold, Hibernica i Sentiel, świerki: biały Conica i Laurin, pospolity Acrocona, Acrocona Nana, Cupressiana;
– złocistej: cyprysik Lawsona Golden Wonder i Ivonne, jałowiec pospolity Gold Cone;
– niebieskawej:
cyprysik Lawsona Alumii, Blue Surprise, Columnaris i Elwoodii, jałowce: pospolity Meyer i Suecica, skalny Blue Arrow i Skyrocket, jodła koreańska Silberlocke, świerk kłujący Białobok, Maigold i Sander’s Blue.
O zwieszających się pędach i barwie:
– zielonej: choina kanadyjska Pendula, cyprysiki: groszkowy Filifera, nutkajski Pendula, jałowiec pospolity Horstman, modrzew europejski Repans, sosna himalajska, świerki: Brewera, pospolity Frohburg i Inversa;
– złocistej:
cis pospolity Dovastonii Aurea, cyprysik groszkowy Filifera Aurea;
– niebieskawej: modrzew japoński Stiff Weeper.
O płożących pędach i barwie:
– zielonej:
jałowce: nadbrzeżny, płożący Prince of Wales i Wiltonii, pospolity Green Carpet, Repanda, mikrobiota syberyjska;
– złocistej:
jałowce: płożący Golden Carpet, pospolity Depressa Aurea;
– niebieskawej:
jałowce: łuskowy Blue Carpet i Blue Star, płożący Blue Chip i Douglasii.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz