Czy warto zamówić beton z betoniarni?

Potrzebny jest do budowy fundamentów, wylewania stropów, robienia schodów, wieńców, nadproży... Można go przygotować samemu, ale gdy zależy nam na jakości betonu, cenimy czas i wygodę, wówczas lepiej zamówić go w wytwórni.

Grucha kontra betoniarka

Mieszanka przygotowana na budowie jest tańsza, ale nie lepsza. Trudno jest samodzielnie zrobić beton klasy B12, a B15 to szczyt możliwości budowlańca i betoniarki. Korzystając z usług wytwórni, mamy pewność, że przywieziony zostanie beton dokładnie takiej klasy, jaka jest potrzebna. Jeśli nasze zamówienie będzie duże i całość betonu zamówimy w wytwórni, możemy także liczyć na rabaty.
Podczas budowy domu ważny jest czas. Betonowóz zwany popularnie gruchą może przywieźć jednorazowo nawet 9 m³ betonu, musi więc obrócić dwa razy by dostarczyć odpowiednią ilość mieszanki na wybetonowanie 100 m² stropu (10-15 m³ betonu). Przygotowanie takiej ilości w betoniarce jest bardzo czaso- i pracochłonne. Jeżeli wylewamy stropy i używamy wynajętej z wytwórni pompy, odpowiednie ułożenie betonu zajmie tylko kilkadziesiąt minut. Musimy jednak pamiętać o tym, że betonowozy to duże i ciężkie samochody, dlatego muszą mieć zapewniony odpowiedni dojazd na plac budowy.

Beton z wytwórni dowożą betonowozy. Autor: KALBAR		Za dodatkową opłatą można zamówić pompę z wysięgnikiem, która ułatwi wyładowywanie mieszanki. Autor: KALBAR

Beton z klasą

Wytwórnie mają w swojej ofercie betony klasy od B7,5 do B50 (a nawet wyższe). Zamawiając mieszankę, powinniśmy sprawdzić w opisie technicznym projektu, jaki beton został przewidziany do wykonania wszelkich elementów budynku. Zawsze należy zamawiać beton takiej samej lub wyższej klasy jak w projekcie, ale nigdy niższej. Użycie betonu niższej klasy niż przewidziana grozi katastrofą budowlaną. Jeśli wybierzemy beton wyższej klasy, musimy liczyć się co najwyżej z wyższymi kosztami.
Przy budowie domów jednorodzinnych używa się zwykle betonu klasy od B7,5 do B25:
- B7,5, czyli tak zwany chudy beton, stosuje się do robienia wylewek pod fundamenty;
- B15 to podstawowy beton konstrukcyjny; może być użyty do wszystkich elementów betonowych domu;
- B20 jest najczęściej wykorzystywany do stropów, wieńców i schodów;
- B25 stosowany jest do wykonania słupów, podciągów i nadproży.
Oprócz klasy betonu powinniśmy określić, jaką konsystencję mieszanki chcemy zamówić. Informację taką powinien zawierać opis techniczny projektu, może to również ustalić wykonawca obiektu. Najczęściej stosuje się mieszanki o konsystencji plastycznej (fundamenty, stropy, schody). W elementach gęstozbrojonych i cienkich można zastosować beton o konsystencji półpłynnej lub płynnej.

Z niewielką ilością dodatków

W zależności od warunków pogodowych oraz wymogów zawartych w opisie technicznym możemy wzbogacić beton o następujące domieszki:
- przyspieszające wiązanie – umożliwiają betonowanie w niskiej temperaturze i przyspieszają uzyskanie wymaganej wytrzymałości;
- opóźniające wiązanie – stosowane latem, gdy temperatura jest wysoka, oraz jeśli wytwórnia jest dość oddalona i istnieje obawa, że beton zwiąże w czasie transportu;
- napowietrzające – zwiększają mrozoodporność oraz zmniejszają nasiąkliwość stwardniałego betonu;
- uszczelniające – zapewniają wodoszczelność betonu;
- zwiększające plastyczność – są to tak zwane plastyfikatory i superplastyfikatory. Poprawiają plastyczność betonu i umożliwiają uzyskanie rzadszej mieszanki bez konieczności dodawania wody.
Zastosowanie domieszek do mieszanki podniesie koszt 1 m³ betonu o 8-12 zł.

Nie ma jak pompa

Zamawiając beton, powinniśmy się dowiedzieć, czy wytwórnia, w której dokonujemy zakupu, ma pompy. Jeśli tak, to warto od razu zamówić pompę o odpowiedniej długości. Szczególnie wygodne jest użycie jej przy robotach na wyższych partiach budynku – przy stropach, słupach, ścianach. Pompa tłoczy mieszankę pod ciśnieniem, tak że w ciągu kilkudziesięciu minut można ułożyć nawet 9 m³ betonu. Przy wykonywaniu fundamentów i ścian piwnic możemy zrezygnować z pompy i podawać mieszankę bezpośrednio z betonowozu za pomocą rynny. Dzięki temu możemy trochę zaoszczędzić.
Koszt wypożyczenia pompy zależy od długości wysięgnika i wynosi od 170 do 500 zł za godzinę pompowania. Wytwórnie oferują pompy o długości wysięgnika od 16 do 52 m.

Uwaga! Niektóre wytwórnie doliczają do ceny wynajmu dodatkową opłatę (równowartość jednej godziny używania pompy) za dojazd i mycie urządzenia. Warto też wiedzieć, że niezużyty beton zostanie wylany na placu budowy, dlatego opłaca się wcześniej wytyczyć na przykład podjazd do garażu i w tym właśnie miejscu ułożyć nadmiar mieszanki. Wówczas zamiast niepotrzebnej pryzmy betonu będziemy mieli wybetonowany podjazd. Na naszej budowie będzie również myta pompa. Zawczasu trzeba więc pomyśleć, co zrobić z zabrudzoną wodą.
Jeśli zdecydujemy się na zakup w wytwórni, która nie ma pompy, możemy przygotować specjalne, odpowiednio zabezpieczone miejsce, w którym betonowóz pozostawi mieszankę, a my rozwieziemy ją potem taczkami. Jest to rozwiązanie bardzo pracochłonne i wymaga przygotowania podjazdów.

Pompa z długim wysięgnikiem dostarczy beton bezpośrednio w miejsce jego układania. Jest przydatna przy betonowaniu stropów i innych wysoko usytuowanych elementów domu. Autor: Mariusz Bykowski		Beton można też rozładowywać taczkami. Jest to tańszy sposób, ale polecany wówczas, gdy nie ma konieczności dostarczania mieszanki na wyższe kondygnacje. Autor: Andrzej T. Papliński

Mieszanka kontrolowana
Wytwórnie mają obowiązek kontroli wytwarzanej mieszanki betonowej. Większość z nich ma swoje laboratoria, w których badane są próbki z każdej partii betonu. Jeżeli wytwórnia nie ma własnego laboratorium, z pewnością współpracuje z jakimś znajdującym się w pobliżu.
Każdy może sprawdzić mieszankę przywiezioną na plac budowy, pobierając próbkę i zlecając jej badanie – oczywiście na własny koszt.
Kiedy beton dotrze na budowę, powinniśmy sprawdzić dokumenty, tak zwane W-Z, które udostępnia kierowca. Powinna być tam informacja o klasie betonu, ewentualnych domieszkach, ilości, cenie oraz godzinie, o której samochód wyjechał z wytwórni. Kierowca powinien wręczyć nam dokument deklaracji zgodności z wymogami normy. Jeżeli wszystko się zgadza, można układać mieszankę.

W poszukiwaniu wytwórni

Najlepiej, jeśli wybierzemy wytwórnię znajdującą się w odległości nie większej niż 30 km, ponieważ długotrwały transport może spowodować rozdzielenie się składników i w efekcie utratę właściwości mieszanki. Poza tym transport będzie z pewnością droższy, a wielokrotne pokonywanie dużej odległości może spowodować, że nie zakończymy betonowania w ciągu jednego dnia.
Warto wybrać wytwórnię, która gwarantuje dobrą jakość betonu i wystawia świadectwo zgodności.
Ważnym czynnikiem decydującym o wyborze jest z pewnością cena, którą przy większych zamówieniach możemy negocjować. Warto się upewnić, czy transport jest wliczony w cenę mieszanki, czy też będziemy musieli za niego dodatkowo zapłacić. Może się zdarzyć, że ceny w wytwórni położonej najbliżej są wyższe niż w położonej kilkanaście kilometrów dalej. W takim przypadku warto przeliczyć, co się nam bardziej opłaca – zapłacić więcej za beton czy za transport.

Uwaga! Niektóre wytwórnie każą sobie płacić za dłuższe przestoje, co jest szczególnie ważne, gdy decydujemy się na rozwożenie mieszanki taczkami. Dozwolony czas na rozładunek betonowozu o objętości 6 m³ to 30 min, za każdą następną rozpoczętą godzinę trzeba dopłacić około 100 zł. Dla 9 m³ przewidziany czas rozładunku to 45 min; jeśli nie zdążymy, musimy dopłacać po mniej więcej 150 zł za każdą godzinę.