Czym uszczelniać okna i drzwi?

Prawidłowe wykonanie uszczelnienia ościeżnic to nie taka prosta sprawa. Nie wystarczy kupić piankę, taśmy uszczelniające i silikon, trzeba jeszcze wiedzieć, gdzie i jak ich użyć. O pomyłkę jest bowiem bardzo łatwo.

Ciepło, sucho, cicho
Połączenie ościeżnic z murem musi być tak wykonane, żeby nie było szczelin, przez które uciekałoby ciepło z wnętrza domu. Istotne jest też, by uszczelnienie stanowiło trwałą barierę dla wody deszczowej. Powinno też izolować akustycznie, a więc nie dopuszczać, by hałasy z ulicy zakłócały spokój domowników.

Sam na sam z uszczelnieniem

Kupując okna lub drzwi, najczęściej nie dostajemy żadnych środków mocujących i uszczelniających. Rzadko też możemy liczyć na fachową poradę sprzedawcy dotyczącą właściwego doboru tych materiałów. Jeśli nie zlecamy montażu firmie wykonawczej, o wszystko musimy zatroszczyć się sami. Do dyspozycji mamy pianki, taśmy, folie i silikony. Są one bardzo skuteczne, ale tylko pod warunkiem właściwego doboru i użycia.
Na rysunkach przedstawiamy przykłady prawidłowego doboru i zastosowania materiałów uszczelniających.

Przykładowe uszczelnienie okna lub drzwi w ścianie jednowarstwowej. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Przykładowe uszczelnienie okna lub drzwi w ścianie dwuwarstwowej. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Przykładowe uszczelnienie okna lub drzwi w ścianie trójwarstwowej. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Przykładowy sposób uszczelnienia okna przy parapecie zewnętrznym. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Szczelnie, ale nie do końca

Drzwi i okna muszą być solidnie zamocowane – to pewne. Ale czy powinny też być w stu procentach szczelne? Niewielka wentylacja w oknach jest zalecana, ale nigdy na styku ram okiennych z murem. To połączenie musi być zawsze szczelne. Za wentylację odpowiadać mają wyłącznie nawiewniki okienne i otwory mikrowentylacyjne fabrycznie wykonane w uszczelkach okiennych. Ościeżnice drzwiowe też muszą być szczelnie zamontowane, ale w drzwiach zazwyczaj nie wykonuje się rozszczelnień i nawiewników.

Żelazna zasada uszczelniania

Od wewnątrz pomieszczeń ościeżnice i ramy okienne izoluje się materiałami paroizolacyjnymi (silikony, folie paroszczelne). Od zewnątrz stosuje się materiały paroprzepuszczalne (folie paroprzepuszczalne, taśmy z pianki). Gdyby od zewnątrz zamocować izolację paroszczelną, para wodna z ogrzewanych pomieszczeń dostałaby się w miejsce połączenia okna bądź drzwi z murem i skropliła, powodując tam zawilgocenie.

Pianki poliuretanowe

Pianki jednoskładnikowe nanosi się na oczyszczoną z tłuszczu i kurzu, zwilżoną powierzchnię. Przed użyciem pojemnik trzeba energicznie wstrząsnąć (12-15 razy). Podczas uszczelniania okno lub drzwi muszą być zamknięte. Autor: Krzysztof Zasuwik		Zwykłe pianki nanosi się, trzymając pojemnik do góry nogami. W sprzedaży są też pianki wielopozycyjne. Ich ustawienie w trakcie nakładania może być dowolne. Autor: Mariusz Bykowski

Szczelinę wypełnia się tylko do połowy. Po stwardnieniu (około 40 min) nadmiar pianki odcina się nożem. Ewentualne zabrudzenia usuwa się specjalnym czyścikiem do pian lub acetonem zaraz po nałożeniu pianki. Autor: Krzysztof Zasuwik		Minimalna szerokość spoiny wykonanej pianką poliuretanową wynosi 6 mm, a maksymalna – 40 mm. Autor: Mariusz Bykowski

Stosuje się je do mocowania oraz uszczelniania drzwi i okien drewnianych, plastikowych i metalowych. Pamiętać jednak trzeba o tym, że sama pianka do montażu nie wystarczy (wyjątkiem są typowe drzwi wewnętrzne). Jest ona tylko uzupełnieniem kotew i dybli, którymi przytwierdza się ościeżnice i ramy okienne do ścian. Pianki wtryskuje się w szczelinę między ramą lub ościeżnicą i ścianą. Rozprężają się dwu-, trzykrotnie, szczelnie wypełniając uszczelnianą przestrzeń i twardniejąc. Po stwardnieniu można je malować, tynkować i wiercić w nich otwory. Pianki sprzedawane są w puszkach pojemności 500 i 750 ml. Najpopularniejsze są te, które wstrzykuje się w szczelinę przez plastikową rurkę. Trzeba je jednorazowo zużyć do końca, bo zaschną i będą nadawać się tylko do wyrzucenia. Są też pianki przystosowane do nakładania specjalnym pistoletem. Daje on możliwość regulacji strumienia pianki. Praca z jego użyciem jest szybsza. Pistolet chroni też piankę w pojemniku przed wyschnięciem nawet podczas wielodniowych przerw w pracy.
W sprzedaży są pianki:
- jednoskładnikowe – twardnieją pod wpływem wilgoci zawartej w atmosferze. Gdy jest ona niższa niż 35%, do stwardnienia pianki nie dojdzie. Minimalna temperatura ich stosowania to 0°C. Produkowane są również jednoskładnikowe pianki zimowe nadające się do użycia także w niższej temperaturze.
- dwuskładnikowe – twardnieją na skutek reakcji chemicznej między jednym składnikiem a drugim. Proces ten przebiega więc szybciej niż w przypadku pianek jednoskładnikowych.
Są bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne i elastyczniejsze. Mogą być stosowane w temperaturze poniżej 0°C. Można nimi montować drzwi wewnętrzne bez użycia kotew i dybli.
Niektórzy producenci oferują pianki poliuretanowe o obniżonej rozprężności. Po nałożeniu taka piana zwiększa swoją objętość o połowę mniej niż tradycyjna. Dzięki temu można wykonywać bardziej precyzyjne uszczelnienia i nie obawiać się o to, że gwałtownie zwiększająca objętość piana wypaczy w którymś miejscu ramę okienną lub ościeżnicę.

Uwaga! Pianki poliuretanowe nie są odporne na promienie UV. Po nałożeniu zawsze muszą być osłonięte innym materiałem (taśmą, tynkiem).

Jednoskładnikowa pianka poliuretanowa Illbruck 1K-M i (zwykła)... Autor: ILLBRUCK		...1K-P (pistoletowa). Cena: 12,89 zł opakowanie 750 ml. Autor: ILLBRUCK

Jednoskładnikowa pianka Soudal. Cena: 14,97 zł opakowanie 750 ml. Autor: SOUDAL		Jednoskładnikowa pianka pistoletowa Soudafoam Gun. Cena: 21,10 zł opakowanie 750 ml. Autor: SOUDAL		Jednoskładnikowa pianka pistoletowa Gunfoam o obniżonej rozprężności. Cena: 19,70 zł opakowanie 750 ml. Autor: SOUDAL

Jednoskładnikowa pianka pistoletowa Monto-Pian Plus. Cena: 12,90 zł opakowanie 750 ml. Autor: JKK		Jednoskładnikowa pianka Monto-Pian Plus. Cena: 12,50 zł opakowanie 750 ml. Autor: JKK		Jednoskładnikowa pianka ogólnobudowlana Fortis. Cena: 10,95 zł opakowanie 750 ml. Autor: JKK

Dwuskładnikowa pistoletowa pianka Illbruck 2K. Cena: 13,37 zł. Autor: ILLBRUCK		Dwuskładnikowa pianka Monto-Pian Static 2K. Cena: 16,00 zł. Autor: JKK		Dwuskładnikowa pianka Soudafoam 2K. Cena: 24,65 zł. Autor: SOUDAL

Taśmy i folie

Taśmy poliuretanowe można umieszczać w istniejącej szczelinie lub naklejać na ramę okienną bądź ościeżnicę przed ich zamontowaniem. Taśma rozpręża się maksymalnie w ciągu 4-5 min. Autor: ILLBRUCK		Folie paroprzepuszczalne przylepia się do ściany i ramy lub ościeżnicy po ich zamontowaniu. Folie paroszczelne trzeba przyklejać do ram przed ich zamontowaniem, a do ścian już po zamontowaniu. Autor: ILLBRUCK

To najbardziej specjalistyczne środki uszczelniające. Rzadko więc można je kupić w sklepach budowlanych, najczęściej w punktach sprzedaży stolarki otworowej i akcesoriów do drzwi i okien. Stosując je, trzeba ściśle przestrzegać zaleceń producenta i kierować się przygotowaną przez niego instrukcją montażu. Do wyboru mamy:
- samoprzylepne impregnowane taśmy z pianki poliuretanowej – stosuje się je do wypełniania szczelin w trakcie montażu okien i drzwi. Mogą być stosowane od zewnątrz i od wewnątrz pomieszczeń. Zawarty w nich impregnat zabezpiecza przed wilgocią i szkodliwym działaniem promieni UV. Po umieszczeniu w szczelinie rozprężają się i dokładnie ją wypełniają. Są paroprzepuszczalne i trwale elastyczne.
- samoprzylepne taśmy butylokauczukowe – służą jako paroizolacja. Mocuje się je od wewnątrz do ramy okiennej lub ościeżnicy i do ściany. Taśmę tę można tynkować i malować.
- samoprzylepne folie paroszczelne – używa się ich wewnątrz pomieszczeń do uszczelnienia styku ramy okiennej lub ościeżnicy ze ścianą. Ponieważ są jednostronnie pokryte folią aluminiową, nie nadają się do pomalowania i otynkowania. Można je natomiast ukryć pod plastikową listwą maskującą. Sprzedawane są w rolkach szerokości około 20 cm.
- samoprzylepne folie paroprzepuszczalne – izoluje się nimi styk ościeżnic na zewnątrz domu. Przyklejane są jedną krawędzią do ściany, a drugą do ramy. Nie hamują przepływu pary wodnej, więc ściana może dzięki nim oddychać. Mają szerokość 20 cm i sprzedawane są w rolkach.
Oprócz taśm i folii mogą się przydać specjalne podkładki wygłuszające montowane pod parapetami zewnętrznymi. Wykonane są z dźwiękochłonnej tektury filcowej impregnowanej bitumem. Mogą mieć formę płytek lub taśm. Są samoprzylepne.

Poliuretanowa sprężona taśma uszczelniająca, samoprzylepna i impregnowana – Illmod. Cena: od 1,26 do 7,60 zł/m. Autor: ILLBRUCK		Samoprzylepna folia paroprzepuszczalna Illbruck. Cena: od 116,69 zł do 191,94 za rolkę 25 m. Autor: ILLBRUCK		Samoprzylepna folia paroszczelna Illbruck. Cena: od 80,92 do 107,10 zł za rolkę 25 m. Autor: ILLBRUCK

Butylokauczukowa taśma uszczelniająca, samoprzylepna, powlekana włókniną z tworzywa sztucznego – Butyl Vlies Duo. Cena: od 105,68 zł do 198,95 zł za rolkę 15 m. Autor: ILLBRUCK		Taśma rozprężna. Cena: 3,29 zł/m taśmy grubości 4 mm i szerokości 2 cm. Autor: SOUDAL		Taśma podparapetowa tłumiąca dźwięk. Cena: około 1,67 zł/szt. Autor: ILLBRUCK

Silikony i inne uszczelniacze

Przed silikonowaniem brzegi spoiny zabezpiecza się samoprzylepną taśmą malarską. Zaraz po nałożeniu silikonu wygładza się go specjalną szpachelką lub palcem zwilżonym płynem do mycia naczyń. Autor: Krzysztof Zasuwik

Do uszczelniania okien i drzwi najczęściej używa się silikonów neutralnych. Stosuje się je wyłącznie od wewnątrz pomieszczeń. Wypełnia się nimi szczeliny między ramą a ścianą. Są paroszczelne. Sprzedawane są w tak zwanych kartuszach. Pojemniki te przed silikonowaniem umieszcza się w specjalnych wyciskarkach. Silikon nanosi się po odcięciu czubka stożkowej dyszy w kartuszu. Im niżej zostanie obcięta dysza, tym szerszy będzie strumień silikonu. Minimalna szerokość spoiny z silikonu wynosi 3 mm, a maksymalna 30 mm. Stosunek szerokości do głębokości powinien wynosić 2:1. W głębokie szczeliny przed zasilikonowaniem trzeba włożyć poliuretanowy sznur dylatacyjny. Podobną funkcję jak silikony pełnią uszczelniacze akrylowe. Szybciej się jednak utwardzają i w odróżnieniu od większości silikonów można je malować. Mają jednak mniejszą elastyczność. Oprócz silikonów i akryli są w sprzedaży jednoskładnikowe uszczelniacze butylenowe. Używa się ich do wypełniania szczelin, które zmieniają swoją szerokość (pod wpływem zmian temperatury lub wilgotności) w zakresie do 7%. Mają doskonałą przyczepność i nadają się do pomalowania. Nanosi się je podobnie jak silikony i uszczelniacze akrylowe.

Silikon. Cena: 9,40 zł. Autor: ILLBRUCK		Silikon neutralny 4000. Cena: 9,70 zł. Autor: JKK

Uszczelniacz akrylowy Akryl N. Cena: 3,95 zł. Autor: JKK		Silikon neutralny. Cena: 12,80 zł. Autor: SOUDAL