2 testowy: Dachówki ceramiczne – Jaki rodzaj wybrać

W zależności od typu i kształtu dachówki można uzyskać różne efekty estetyczne. Jeśli więc dachówka ceramiczna, to jaka?

Kształty

Dachówki ceramiczne to tradycyjny materiał – naturalny, trwały, stosowany od wieków. Układane na dużych płaszczyznach dachów tworzą charakterystyczne wzory. Najstarsze typy dachówek to: płaska karpiówka, mnich i mniszka, esówka – zwana też holenderką – oraz marsylka. Te tradycyjne dachówki nadal są produkowane, co ułatwia remont starych dachów i pozwala nowym budynkom nawiązywać do przeszłości.
Oprócz nich standardem stały się już współczesne dachówki, w pewnym sensie doskonalsze technicznie, wyposażone w zamki lub zakładki, które pozwalają na bardzo precyzyjne i szczelne pokrycie. Nowe typy z powodzeniem naśladują tradycyjne kształty.
Zakładkowe dachówki faliste dają efekt dachu wzorowany na tradycyjnej esówce, inne są tak profilowane, aby dach przypominał tradycyjne pokrycie mnichem i mniszką. Produkowane są w seriach, w których poszczególne elementy do siebie pasują, co upraszcza prace dekarskie. Nowsze typy mają też często większe wymiary. Dzięki temu mniej dachówek potrzeba na 1 m² dachu, co sprawdza się zwłaszcza na dużych połaciach (na małych lepiej wyglądają mniejsze). Współczesne dachówki są też lżejsze i nadają się do pokrycia dachów o mniejszym spadku niż tradycyjne.


Dachówka karpiówka – niemal symbol tradycji. Do dzisiaj takie dachy rysują dzieci. Nadal jest modna i powszechnie się podoba. Mniejsza i lżejsza niż inne dachówki, potrzeba jej najwięcej na 1 m², a co za tym idzie, ułożenie jej jest dość pracochłonne. Ze względu na niewielkie wymiary doskonale nadaje się do pokrycie wszelkich obłości na dachu – owalnych lukarn, zaokrągleń połaci, stożkowych wieżyczek. Karpiówkę można układać na dwa sposoby: w koronkę... Autor: Daniel Rumiancew		...i w łuskę (tak zwane podwójne krycie). Oba są efektowne i dają dekoracyjny rysunek dachu. Autor: Andrzej Szandomirski


Mnich i mniszka – ten rodzaj dachówek najbardziej związany jest z kulturą śródziemnomorską, do dziś na południu Europy bardzo popularny. Pokrycie składa się z dwóch warstw odpowiadających sobie kształtem dachówek – leżących wklęsłych „mniszek” i opierających się na nich wypukłych „mnichów”. Autor: Andrzej Szandomirski		Dach wygląda grubo, choć zarazem lekko. Czuje się solidność pokrycia, które nie jest jednolitą płaszczyzną, lecz ma wyraźną przestrzenną strukturę. Podkreślają ją kontrasty słońca i cienia na biegnących pionowo, od kalenicy do okapu, wypukłych garbach i wklęsłych rowkach. Autor: Andrzej Szandomirski


Marsylka – wymyślona w XIX wieku, prawdopodobnie najstarsza produkowana przemysłowo dachówka zakładkowa. Można ją zobaczyć na wielu starych domach, należy więc do tradycyjnych wzorów stosowanych z powodzeniem do dziś. Tłoczona, ma charakterystyczne pionowe żłobienia, które ułatwiają spływanie wody. Autor: Andrzej Szandomirski		Pokryty nią dach sprawia wrażenie jednolitego i spokojnego lecz nie monotonnego. Żłobienia dachówek urozmaicają go, pokrywając równomiernym płaskim „ściegiem”, i sprawiają, że pionowe i poziome podziały są zrównoważone. Klasyczna marsylka wygląda bardzo dobrze na niedużych połaciach. Autor: Tomasz Myśluk

Barwy

Najbardziej naturalnym kolorem dachówek ceramicznych jest czerwień wypalonej gliny. Najczęściej uzyskiwane odcienie to ceglasty, miedziany i kasztanowy. Odcień jest związany z miejscem wydobywania gliny i recepturą przygotowania masy do wyrobu dachówki, dlatego poszczególne zakłady mogą szczycić się własną, charakterystyczną odmianą czerwieni. Nie znaczy to jednak, że wszystkie dachówki pochodzące od jednego producenta są identyczne. Różnice w odcieniach różnych partii dachówek to normalne zjawisko związane z największą zaletą tego materiału – tym, że jest naturalny. Spójrzmy na stare dachy – mienią się w słońcu wieloma odcieniami, ich powierzchnia jest właściwie różnobarwna i tak właśnie ma być. Niektóre współczesne dachówki są specjalnie tak produkowane, aby naśladować ten efekt.
Dachówki ceramiczne mogą mieć także inne kolory. Oprócz czerwonych najbardziej popularne są ciemne: brązowe, antracytowe lub szare. Dachówki mogą być barwione w masie, przez dodanie odpowiednich pigmentów do gliny, z której formuje się dachówki (barwione w masie dachówki brązowe i antracytowe od niedawna produkowane są także w Polsce).
Popularnym sposobem uzyskania dachówki w innym niż naturalny – ceglany – kolorze jest pokrycie jej przed wypaleniem warstwą angoby – mieszaniną szlachetnych glinek, która po wypaleniu przyjmuje określoną barwę. Wtedy jednak w wypadku cięcia dachówki czy odprysków może odsłonić się czerwona struktura. Dachówki angobowane są dostępne w wielu kolorach, przede wszystkim jednak naturalnych, są na przykład kasztanowe, brązowe, szare, antracytowe. Cena może zależeć od barwy – ponieważ ciemne angoby trudniej uzyskać, czarne dachówki są zwykle najdroższe. Kolory pochodzenia chemicznego – niebieski, zielony, żółty, wiśniowy – z reguły wymagają zabezpieczenia warstwą szkliwa – dlatego dachówki w tych niestandardowych barwach to dachówki glazurowane, znacznie droższe od angobowanych.


Współczesne dachówki zakładkowe naśladują oryginalną esówkę, rysując na dachu charakterystyczną falbankę między poziomymi rzędami. Każda pojedyncza dachówka ma powierzchnię częściowo płaską, na krawędzi przechodzącą w wypukłość. Autor: Tomasz Myśluk		Na dużej płaszczyźnie dachu te wypukłości układają się w wyraźne, biegnące pionowo grzbiety. W zależności od kształtu dachówki mogą one być bardziej lub mniej wydatne, bardziej lub mniej sklepione. Autor: Andrzej Szandomirski


Przykłady współczesnej dachówki zakładkowej tak wyprofilowanej, aby nawiązywała wyglądem do tradycyjnego mnicha i mniszki lub zbliżonej do niej, rzymskiej. Pokrycie jest podobnie plastyczne, garby są silnie wypukłe, nawet w każdej dachówce rozszerzają się stożkowo ku dołowi. Wybór takiej dachówki może pozostawać w zgodzie ze stylem całego domu otwarcie nawiązującym do przeszłości... Autor: Andrzej Szandomirski		...lub służyć wydobyciu kontrastu grubej warstwy dachu z nowoczesnością dużych szklanych płaszczyzn. Autor: MEINDL-DACHZIEGEL


Współczesna dachówka zakładkowa. Niektóre kształty wyróżniają się tym, że w przekroju są silnie spłaszczone – ich garby są wąskie, mniej obłe i nie tak wysoko sklepione. W efekcie pokrycie całego dachu wydaje się mniej plastyczne, niemal płaskie, a efekt fali zanika. Dzięki temu na wielkich płaszczyznach dachu pokrycie nie sprawia wrażenia zbyt ciężkiego. Autor: Andrzej Szandomirski		Esówka, czyli holenderka. Dachówki o profilu w kształcie leżącej litery „S” ułożone na połaci tworzą regularnie falującą powierzchnię dachu. Prawdziwa esówka daje niezrównanie płynne horyzontalne linie pomiędzy rzędami dachówek i przy okapie. Autor: Hanna Długosz

Powierzchnia

Dachówki o naturalnej, ceramicznej powierzchni są trwałe, ale ich wygląd zmienia się w ciągu lat. Starzeją się, ciemnieją lub blakną, porastają mchem. Jeśli dach ma dłużej wyglądać jak nowy, lepiej wybrać dachówki angobowane. Producenci polecają je stosować w okolicach, w których jest duże zanieczyszczenie powietrza. Dachówka angobowana ma gładszą od naturalnej powierzchnię. W przeciwieństwie do glazurowanej jednak jej pory nie są całkowicie zamknięte. Dachówki glazurowane mają powierzchnię gładką i błyszczącą. Szkliwo nie przepuszcza cieczy i gazów, zabezpiecza ją przed zabrudzeniem lub spatynowaniem, nie ma jednak wpływu na trwałość samej dachówki. Okres gwarancji, jaki oferują producenci, jest zwykle taki sam dla wszystkich typów dachówek bez względu na to, czy są glazurowane, czy nie.


Płaska dachówka prostokątna wygląda nowocześnie, daje zupełnie jednolitą płaszczyznę bez rowków, wgłębień czy wypukłości. Mocowana na zamki jest szczelna i gładka. Dachówka ceramiczna nie musi kojarzyć się z tradycją i przeszłością. Autor: CREATON		Dachówka rombowa daje podobny efekt gładkiej powierzchni dachu, tyle że ułożonej z drobniejszych elementów. Nietypowy dla dachówki kształt może przypominać łupek lub inne kamienne płytki. Diagonalny rysunek na połaci dachu w połączeniu z naturalnym kolorem ceramiki wygląda bardzo elegancko. Dachówka rombowa jest przystosowana do dachów o małym pochyleniu połaci. Może być zestawiana z płytkami elewacyjnymi o tym samym kształcie. Autor: RUPPCERAMIKA


Naturalna dachówka po latach – do pokrycia tego dachu użyto materiału pochodzącego z rozbiórki. Wygląda świetnie i na pewno będzie służyć jeszcze wiele lat. Autor: Andrzej Szandomirski		Współczesna dachówka może naśladować efekt różnych odcieni starego dachu. Autor: RÖBEN