Gdzie ułożyć
Odwodnienia liniowe układa się na powierzchniach nieprzepuszczalnych, które uniemożliwiają naturalne wchłanianie wody, czyli na działkach z gruntem gliniastym, ilastym oraz skalistym, a także pokrytych szczelną nawierzchnią. Jest ono niezbędne przed drzwiami garażu położonego poniżej poziomu terenu. Dobrze jest zrobić je również przed garażem z płaskim wjazdem czy drzwiami wejściowymi – zapobiegnie zalaniu ich wodą podczas dużych opadów. Odwodnienia pozwalają odprowadzić wodę deszczową z dużych szczelnych powierzchni, na przykład miejsc wokół domu wyłożonych kostką brukową, oraz położonych poniżej terenu, na przykład tarasów wgłębników.
Przydomowa układanka
Odwodnienie liniowe składa się z ciągu korytek, zwanych też kanałami, które są przykryte rusztami (kratkami) i podłączone do skrzynki odpływowej. Pozostałe elementy systemu to zaślepki oraz wycieraczki i wpusty podwórzowe. Odwodnienia liniowe projektuje się indywidualnie, biorąc pod uwagę wielkość terenu, z jakiego będzie zbierana woda, oraz przewidywane natężenie opadów. Trzeba dobrać wielkość korytek (szerokość i głębokość), ich łączną długość oraz rozmieszczenie pozostałych elementów systemu. Powinno się przy tym uwzględnić elementy infrastruktury – alejki, drogę dojazdową – a także drzewa i krzewy. Konieczne jest też określenie miejsca, w którym będzie gromadzona woda, i sposobu jej dalszego zagospodarowania.
Przykładowe odwodnienie liniowe wokół domu
Aby po deszczu nie brodzić w kałużach i nie grzęznąć w błocie na własnej działce, warto uzbroić ją w system odwodnień liniowych, które zbiorą wodę deszczową i odprowadzą z dala od domu.
 |
| Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki |
Wytrzymałe elementy
Inną wytrzymałość musi mieć odwodnienie liniowe ułożone na działce przy domu, a inną przy autostradzie czy lotnisku, gdzie jest narażone na intensywny ruch samochodów, również ciężarowych. Kraty i ruszty produkuje się więc w sześciu klasach – od A do F – przystosowanych do różnych obciążeń. Odwodnienia przy domach jednorodzinnych wykonuje się z elementów klasy:
- A15 – przeznaczonych do stosowania na obszarach, po których się poruszają wyłącznie piesi i rowerzyści, oraz podobnych nienarażonych na obciążenie ruchem kołowym (na przykład na terenach zielonych);
- B125 – wytrzymałych na obciążenia ruchem samochodowym, czyli nadających się do montowania w chodnikach, ciągach pieszych oraz parkingach. Pozostałe klasy obciążeń dotyczą nawierzchni jezdni, autostrad, dróg przemysłowych i lotnisk.
  | |  |
| Odwodnienia liniowe umożliwiają odprowadzenie wody deszczowej z dużych powierzchni na działce, na przykład pokrytych kostką Autor: Tomasz Myśluk | | Przed drzwiami do garażu położonego poniżej terenu konieczne jest odwodnienie liniowe Autor: Andrzej Szandomirski |
 | |  |
| Warto je też zrobić przed garażem z płaskim wjazdem Autor: KESSEL | | Autor: Andrzej Szandomirski |
Najpopularniejsza długość korytek to 50 i 100 cm, ale w ofercie producentów są też elementy 300-centymetrowe. W systemach przydomowych zazwyczaj stosuje się korytka o wysokości od 5 do 15 cm i szerokości 10-30 cm. Zwykle jest możliwość wybrania spośród kilku długości i szerokości. Wewnętrzna powierzchnia korytek jest gładka, a ich przekrój ma kształt litery U lub V, co zwiększa prędkość przepływu wody nawet w czasie niewielkich opadów i umożliwia samooczyszczanie się systemu. Korytka układa się w wierzchniej warstwie gruntu lub w utwardzonej powierzchni. Unika się zatem kosztownych prac związanych z robotami ziemnymi czy głębokimi wykopami. Aby woda deszczowa mogła przepływać grawitacyjnie, korytka z płaskim dnem trzeba ułożyć ze spadkiem albo zastosować korytka, których dno jest ukształtowane ze spadkiem.
Nie tylko beton
Korytka są produkowane z różnych materiałów:
- z polimerobetonu, czyli betonu z dodatkiem żywicy i ziarnistego kwarcu;
- z betonu włóknistego z dodatkiem włókna szklanego lub polimerowego;
- ze zwykłego betonu;
- z tworzyw sztucznych – polietylenu, polipropylenu i polichlorku winylu.
Korytka z kompozytów betonowych są bardzo trwałe, odporne na działanie substancji chemicznych (roztworów kwasów, zasad, soli) i na niską temperaturę, nienasiąkliwe. Mogą mieć krawędzie wzmocnione blachą ze stali ocynkowanej lub nierdzewnej. Te ze zwykłego betonu są bardziej nasiąkliwe i cięższe od polimerobetonowych. Korytka z tworzyw sztucznych są lekkie, odporne na korozję i środki chemiczne i pewnie dzięki temu coraz bardziej popularne. Materiał do produkcji korytek z tworzywa pochodzi z recyklingu. Aby otrzymać wymaganą długość odwodnienia liniowego, korytka łączy się na specjalnie wyprofilowane wpusty i wypusty. Niektóre mogą mieć system zatrzaskowy, co skraca i ułatwia montaż. Kształt odwodnienia może być praktycznie dowolny: można użyć korytek przystosowanych do połączeń pod kątem 90° lub skrzyżowanych oraz w kształcie litery T.
Kratka nad kanałem
Korytka są przykryte rusztami pozwalającymi bezpiecznie użytkować nawierzchnię, w której jest ukryte odwodnienie liniowe. Na powierzchni kratek zatrzymują się większe zanieczyszczenia, na przykład liście czy żwir, które mogłyby zapchać korytka i uniemożliwić odpływ wody. Kratki pozostają widoczne, więc producenci starają się, aby miały atrakcyjny wygląd. Wykonuje się je ze stali ocynkowanej, nierdzewnej, z żeliwa, mosiądzu lub tworzywa. Najpopularniejsze są ruszty szczelinowe, kratowe i perforowane. Mogą być mocowane na śruby lub zatrzaski ułatwiające demontaż. Aby woda deszczowa dobrze spływała do systemu odwodnień liniowych, górna powierzchnia rusztu powinna się znajdować 2-5 mm poniżej poziomu terenu.
 | |  |
| Głównym elementem systemu odwodnień są korytka. Mogą być zrobione między innymi z polimerobetonu lub tworzywa sztucznego Autor: HAURATON | | Autor: HAURATON |
 | |  |
| Korytka przykrywa się rusztem, na przykład ze stali nierdzewnej Autor: ACO | | Na końcu ciągu korytek montuje się skrzynkę odpływową Autor: ACO |
Potrzebna zgoda
Woda deszczowa jest w przepisach traktowana jako ścieki. Na odprowadzenie jej do kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej, czyli przeznaczonej na ścieki bytowo-gospodarcze oraz deszczowe, jest potrzebna zgoda gminy lub zakładu komunalnego, który nimi zarządza. Jeśli odwodnienie liniowe ma być podłączone do kanalizacji ogólnospławnej, dodatkowo jest wymagane zgłoszenie w starostwie powiatowym. Możliwość odprowadzenia wody deszczowej do rowów melioracyjnych trzeba uzgodnić z ich właścicielami – wiejską lub gminną spółką melioracyjną albo wojewódzkim zarządem melioracji.
Uwaga! Wody deszczowej nie wolno odprowadzać do kanalizacji bytowej ani do przydomowej oczyszczalni ścieków.
Na początku i na końcu
Ciąg korytek podłącza się do skrzynki odpływowej. Umieszcza się ją poniżej pozostałych elementów systemu odwodnienia, aby woda spływała do niej bez przeszkód. Ciąg korytek może być wyposażony w specjalny kosz zatrzymujący większe zanieczyszczenia. Zabezpiecza on przed zapchaniem zamontowane za nim urządzenia: instalację kanalizacyjną, studnię chłonną czy drenaż rozsączający. Zwykle daje się łatwo zdemontować i oczyścić. Podobną funkcję co skrzynka odpływowa pełni studzienka zbiorcza z tworzywa sztucznego (jako gotowy element) lub z betonowych kręgów. Na początku i na końcu systemu odwodnienia liniowego montuje się zaślepki, zwane też ściankami czołowymi lub deklami zamykającymi. Mogą mieć króciec umożliwiający podłączenie do przewodu kanalizacyjnego.
 | |  | |  |
| Do odwodnienia liniowego przed wejściem do domu może być odprowadzana woda z rynny Autor: HAURATON | | Odwodnienie liniowe przed drzwiami do domu zapobiegnie powstawaniu kałuż i błota Autor: Andrzej Szandomirski | | Podobną funkcję będzie pełnić wycieraczka z odpływem Autor: MEA |
 | |  |
| Wycieraczki są produkowane w różnych rozmiarach, od 60 x 40 cm do 100 x 50 cm Autor: Andrzej Szandomirski | | Wpust podwórzowy jest wyposażony w kosz zatrzymujący większe zanieczyszczenia, na przykład liście Autor: MEA |
 | |  |
| Wpust obok rynny zabezpieczy przed zamakaniem narożnik domu, w którym często gromadzi się woda deszczowa Autor: Andrzej Szandomirski | | Autor: WAVIN |
Dodatkowe elementy systemu
Uzupełnieniem systemu odwodnień są elementy umożliwiające odprowadzenie wody deszczowej z wybranych miejsc wokół domu. Może to być wycieraczka montowana przed drzwiami wejściowymi. Jest to skrzynka przykryta rusztem i połączona z rurą odprowadzającą wodę do kanalizacji lub do gruntu z dala od ścian budynku. Inny element to wpust podwórzowy (deszczowy), który się umieszcza pod rynną (gdy nie jest podłączona do kanalizacji) lub kranem ogrodowym. Dzięki niemu nie tworzą się w tych miejscach kałuże i błoto.
Dobrze ułożone
System odprowadzenia wody najlepiej zaplanować i wykonać przed ułożeniem nawierzchni wokół domu, którą często robi się z kostki brukowej. Samodzielne zamontowanie systemu nie będzie trudne, jeśli zastosujemy się ściśle do wytycznych producenta systemu. Kanały i studzienki montowane w ziemi czy w podłodze wymagają osadzenia w betonie. Trzeba go ułożyć pod dnem i po bokach elementów. Grubość warstwy betonu zależy od klasy obciążeń. Korytka układa się zgodnie z umieszczonymi na nich oznaczeniami – strzałki wskazują kierunek przepływu wody. Poszczególne elementy trzeba układać w kolejności od najgłębiej do najpłycej położonych miejsc. Wszystkie planowane otwory dopływowe i odpływowe należy zrobić przed ułożeniem betonu.
ILE KOSZTUJĄ MATERIAŁY
Za korytko o długości 50 cm z rusztem ze stali galwanizowanej, ocynkowanej lub z żeliwa trzeba zapłacić od 60 do ponad 150 zł. Na podobne korytko długości 100 cm trzeba wydać 90-190 zł.
Zaślepki kosztują 7-15 zł.
Studzienka zbiorcza – 200-400 zł.
Wpusty podwórzowe – ponad 300 zł.
Na wycieraczkę trzeba przeznaczyć od 150 do ponad 400 zł, w zależności od jej wielkości i rodzaju rusztu, jakim jest przykryta. Studnia z tworzywa sztucznego to wydatek 300-500 zł.
Na samą skrzynkę rozsączającą wydamy około 300 zł, ale na kompletny zestaw odwodnień do zbierania i rozsączania wody z dachu o powierzchni około 150 m² wydamy ponad 2 tys. zł.
Co dalej z deszczówką
Gdy nie ma możliwości odprowadzenia wody deszczowej do kanalizacji, trzeba ją zagospodarować na działce. W jaki sposób? To zależy między innymi od chłonności gruntu. Jeśli jest dobrze przepuszczalny, nie będzie większych problemów z wchłanianiem deszczówki – wystarczy ją odprowadzić na pewną odległość od ścian i fundamentów budynku.
Jeżeli grunt jest słabo przepuszczalny, wodę deszczową można rozprowadzać w jego głębszych warstwach. Do tego celu można wykorzystać drenaż rozsączający, czyli perforowane rury ułożone w obsypce żwirowej. Innym, bardziej nowoczesnym rozwiązaniem są skrzynki rozsączające z tworzywa sztucznego. Są one przystosowane do magazynowania dużych ilości wody, na przykład podczas obfitych opadów, i powolnego rozsączania ich w gruncie (w kierunku poziomym lub pionowym). Skrzynki można łączyć (jak klocki, poziomo lub pionowo) i tworzyć różne układy dostosowane do warunków panujących na działce. Układa się je w wykopie zabezpieczonym geowłókniną, a całość przysypuje się gruntem. Wodę deszczową można też odprowadzać do studni chłonnej, umożliwia rozsączenie jej kilka metrów pod powierzchnią. Jest to rozwiązanie polecane na działkach, na których pod gruntem gliniastym jest warstwa dobrze przepuszczalna. Studnię taką robi się z betonowych kręgów o średnicy mniej więcej 1 m, otoczonych warstwą piasku i żwiru – przynajmniej 20-centymetrową. Wysokość studni to około 3 m. Dolne kręgi mają w ściankach otwory o średnicy 2-3 cm, przez które ścieki przesączają się do gruntu. Na dnie układa się warstwę żwiru, by zatrzymała większe zanieczyszczenia. Przykrywa się ją żeliwnym włazem, który powinien mieć rurę wywiewną (zapewniającą dopływ tlenu).
Studnia chłonna
Innym sposobem zagospodarowania wody deszczowej na działce gdy grunt jest słabo przepuszczalny, jest odprowadzenie jej do studni chłonnej.
 |
| Jeśli deszczówka nie może odpływać do kanalizacji, trzeba ją zagospodarować na działce. Wygodny sposób to odprowadzenie jej do specjalnych skrzynek rozsączających Autor: HAURATON |
Uwaga! Studni chłonnej nie wolno lokalizować w pobliżu ujęć wody.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz