poniedziałek, 4 lipca 2011

Co banki o nas wiedzą



Nikt tak dobrze jak instytucje finansowe nie wie, ile warta jest wiedza o klientach i jak z niej odpowiednio korzystać.

Banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK) korzystają z wielu źródeł informacji – wewnętrznych i zewnętrznych. Prowadzą własne bazy danych swoich stałych klientów, zapisują wszelkie kontakty z klientami i składane im propozycje dotyczące wszystkich produktów finansowych. Korzystają przy tym z bardzo rozbudowanych systemów informatycznych. Jednak najcenniejsze informacje dotyczące klientów pochodzą z zewnętrznych źródeł, głównie z Biura Informacji Kredytowej i powiązanych z nim baz danych. W odpowiedzi na zapytanie banku przeszukiwana może być również baza InfoMonitor BIG.

Czym się zajmuje Biuro Informacji Kredytowej?

Zostało utworzone w 1997 r. z inicjatywy Związku Banków Polskich jako odpowiedź na wzrastającą liczbę kredytów zagrożonych. Celem powołania BIK było zbudowanie kompleksowej bazy danych zawierającej informacje o zobowiązaniach klientów banków. BIK wspomaga banki i powiązane z nimi organizacje sektora usług finansowych w podejmowaniu decyzji kredytowych, tworząc i rozwijając efektywne narzędzia oceny kondycji finansowej ich klientów. Działalność ta jest prowadzona poprzez gromadzenie, integrowanie i udostępnianie danych oraz informacji niezbędnych do budowy rozwiniętego rynku kredytowego. Przechowując i przetwarzając dane obrazujące historię kredytową klientów banków, BIK umożliwia im łatwiejsze i szybsze uzyskanie kredytu.

Jakie bazy danych prowadzi BIK?

BAZA INFORMACJI O RACHUNKACH KREDYTOWYCH (BIORK) zawiera dane identyfikacyjne oraz o zobowiązaniach finansowych osób fizycznych. Pozwalają one rozpoznać dobrych, wypłacalnych klientów oraz niemających zdolności kredytowej bądź niesolidnych w regulowaniu zobowiązań, które mogą okazać się nieściągalne.
BAZA INFORMACJI O ZAPYTANIACH (BIOZ) gromadzi wszystkie zapytania na temat klientów, jakie są kierowane przez bank do Biura Informacji Kredytowej. Jest ona uaktualniana na bieżąco. Zawiera informacje o tym, kiedy były wysyłane zapytania o danego klienta i z ilu banków. Tworzona jest w oparciu o dane, które są wpisywane we wnioskach kredytowych.
BAZA INFORMACJI O MONITORINGU (BIOM) gromadzi wszystkie okresowe zapytania o aktywność kredytową klientów, jakie są kierowane przez banki do Biura Informacji Kredytowej. Jest uaktualniana na bieżąco, zawsze kiedy bank wysyła zapytanie.

Jak działa system informacji kredytowej
Każdy bank jest zobowiązany do dokonania oceny swojego klienta pod kątem jego zdolności do spłaty kredytu oraz oszacowania ryzyka związanego z udzieleniem mu kredytu (nakazują mu to zapisy ustawy Prawo bankowe). Przy ograniczonym dostępie do kompleksowej informacji bankowi rozpatrującemu wniosek kredytowy trudno jest ocenić prawdziwą zdolność kredytową klienta oraz ryzyko. W takim wypadku bank powinien, dbając o swoje interesy, żądać od klienta dodatkowych zabezpieczeń oraz podnieść koszty związane z obsługą kredytu. Banki, które korzystają z usług BIK, mogą zwalniać klientów z obowiązku uzyskiwania indywidualnie z wielu instytucji pisemnych zaświadczeń o stanie zobowiązań, a tym samym oszczędzają czas klientów, nie narażają ich na dodatkowe koszty i przyspieszają procedurę udzielenia kredytu. Ponadto, korzystając z bazy BIK, działają na rzecz zabezpieczenia powierzonych im lokat. Banki oraz SKOK-i, które podpisały umowę z BIK, zobowiązują się do przekazywania w comiesięcznych cyklach wszystkich danych o rachunkach kredytowych zgodnie z ustalonym zakresem. Nie wszystkie mają taką umowę, niektóre tylko sprawdzają swoich klientów w BIK, natomiast same nie dostarczają tam danych. Obecnie BIK ma informacje o 41 mln rachunków kredytowych (założonych między inymi w 49 bankach komercyjnych i 60 spółdzielczych) należących do 16 mln klientów. Nasze dane trafiają do BIK w momencie złożeniaw banku lub SKOK-u wniosku kredytowego oraz po zaciągnięciu zobowiązania w którejś z wymienionych instytucji. Informacje dotyczące obsługi kredytu są aktualizowane przynajmniej raz w miesiącu. W BIK znajdują się:
- nasze dane osobowe;
- informacje na temat zobowiązań, takie jak: data powstania, rodzaj zobowiązania, okres spłaty, waluta, terminowość spłat;
- dane na temat zadłużenia.
Informacje te dotyczą wszystkich rachunków kredytowych, jakie prowadzą lub prowadziły banki lub SKOK-i, a więc zarówno tych obsługiwanych prawidłowo, jak i tych, które są lub były spłacane nieterminowo. Innymi słowy BIK wcale nie prowadzi czarnej listy dłużników, przetwarza bowiem wszystkie otrzymane informacje – zarówno pozytywne (kredyty spłacane terminowo), jak i negatywne (kredyty spłacane z opóźnieniem). Jak długo BIK może przetwarzać dane? Jeśli spłacamy dług terminowo, nasze dane są przetwarzane od chwili ich otrzymania aż do wygaśnięcia zobowiązania. Jeżeli wyraziliśmy zgodę na przetwarzanie danych po wygaśnięciu zobowiązania, będą one udostępniane bankom w celu oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego przez wskazany przez nas okres. W ten sposób możemy poświadczyć naszą pozytywną historię kredytową. Dane mogą być jednak przetwarzane bez naszej zgody przez pięć lat, jeśli nie uregulowaliśmy zobowiązania lub dopuściliśmy się zwłoki powyżej 60 dni. Kto może poprawić nieprawdziwe informacje? BIK nie usuwa informacji, które zostały przekazane do bazy. Ma wyłącznie prawo do zbierania i udostępniania danych w uzgodnionym formacie, ale nie wolno mu ich modyfikować w jakikolwiek sposób. Do poprawienia danych znajdujących się w bazie jest zobowiązany tylko na pisemny wniosek banku lub SKOK-u, który jest pierwotnym administratorem danych. Jeżeli więc mamy zastrzeżenia co do zapisów w raporcie BIK (uważamy, że są nieprawdziwe lub nieaktualne), powinniśmy się udać po wyjaśnienie do banku. Jak sprawdzić swoją historię kredytową w BIK? Można się zwrócić o wydanie raportu (jak to zrobić, objaśniamy na poprzedniej stronie). Są dwa rodzaje raportów: Standard (bezpłatny, udostępniany nie częściej niż raz na sześć miesięcy) oraz Plus (udostępniany odpłatnie na życzenie zainteresowanego). Raporty pozwalają każdemu na sprawdzenie:
- poprawności jego danych podlegających wymianie między bankami i SKOK-ami;
- jego oceny punktowej (scoringu), która polega na określeniu wiarygodności kredytowej klienta na podstawie porównania jego profilu z profilem klientów terminowo spłacających w przeszłości swoje kredyty. Wyższa ocena punktowa oznacza niższe prawdopodobieństwo tego, że w przyszłości nie będzie terminowo spłacał swoich kredytów. Klientom z wysoką oceną banki z reguły chętniej udzielają pożyczek, mogą oni też liczyć na specjalne traktowanie: wymaga się od nich mniejszej liczby dokumentów, a cena kredytu może być dla nich niższa niż dla innych;
- aktualnych zobowiązań (w tym liczby kredytów, kwot pozostających do spłaty oraz kwot ewentualnych zaległości);
- informacji o zobowiązaniach, które zostały już spłacone i zamknięte;
- stanu zobowiązań, które poręczył;
- czy nie posłużono się jego danymi w sytuacji kradzieży bądź zagubienia dokumentu tożsamości.

Jak uzyskać raport BIK
Wypełniamy wniosek o udostępnienie Raportu Plus lub Raportu Standard. Formularz wniosku jest dostępny w Biurze Obsługi Klienta BIK lub na stronie internetowej www.bik.pl

Za Raport Plus wnosimy opłatę w wysokości 30 zł* na numer konta podany w formularzu przelewu dołączonym do wniosku. Jeśli chcemy otrzymać Raport Standard listem poleconym, musimy wpłacić na podane konto 10 zł. Potrzebne będzie potwierdzenie opłaty zawierające:
- numer konta, na które dokonano wpłaty;
- imię i nazwisko wnioskodawcy; • adres zameldowania;
- w tytule wpłaty PESEL wnioskodawcy z dopiskiem Plus lub Standard (zależnie od wybranego rodzaju raportu).

Wypełniony oraz podpisany wniosek wraz z dołączonym potwierdzeniem wpłaty wysyłamy listem poleconym na adres:
Biuro Informacji Kredytowej SA
Biuro Obsługi Klienta
ul. Pruszkowska 17
02-119 Warszawa
dopisek: „Zapytanie”
lub składamy osobiście w biurze od poniedziałku do piątku, w godzinach 8.30-15.30

Raport Plus zostanie przygotowany bezpośrednio po złożeniu wniosku lub zostanie wyznaczony termin jego odbioru. Można go otrzymać listem poleconym na wskazany adres albo odebrać osobiście w BIK.

Raport Standard można odebrać bezpośrednio po złożeniu wniosku w BIK lub zostanie wyznaczony termin jego odbioru, zgodnie z ustawą nie dłuższy niż 30 dni. Można go również otrzymać listem poleconym wysłanym na wskazany we wniosku adres.

Z jakich zewnętrznych baz korzysta BIK?

MIĘDZYBANKOWA INFORMACJA GOSPODARCZA
– dokumenty zastrzeżone. Jest to jeden z modułów bazy prowadzonej przez Związek Banków Polskich. W jego tworzeniu uczestniczą banki, Komenda Główna Policji (przekazuje dane o utraconych dokumentach tożsamości i dowodach rejestracyjnych pojazdów), BIK (jako uczestnik odbiorca), operatorzy telefonii komórkowej oraz Poczta Polska.
KRAJOWY REJESTR DŁUGÓW (KRD) to legalna, stale aktualizowana baza informacji o dłużnikach i solidnych płatnikach. Trafiają tam ci, którzy uporczywie unikają płacenia swoich długów i pozostają obojętni na przedsądowe, sądowe i egzekucyjne działania i wezwania do zwrotu należności. Dłużnicy wpisani do KRD tracą wiarygodność w kontaktach handlowych, mają utrudniony dostęp do usług finansowych (kredyty, zakupy ratalne, leasing), telekomunikacyjnych (kupno telefonu), multimedialnych (telewizja kablowa, szerokopasmowy dostęp do Internetu), wynajmu lokali (mieszkania, biura, magazyny). Pozytywne informacje są przekazywane na wniosek zainteresowanych.

Czego bank dowie się w BIG?

BIURA INFORMACJI GOSPODARCZEJ (BIG) to instytucje, które przyjmują, przechowują oraz udostępniają informacje gospodarcze dotyczące wiarygodności płatniczej konsumentów i przedsiębiorców ze wszystkich sektorów gospodarki. W odróżnieniu od BIK biura te działają na podstawie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych. Mogą zbierać informacje:
- negatywne, czyli o niespłaceniu zobowiązań;
- pozytywne, czyli o rzetelnym spłacaniu zobowiązań;
- o próbie posłużenia się wobec przedsiębiorcy dokumentem podrobionym lub cudzym.
BIG może przechowywać informacje na nasz temat do momentu, gdy nasz wierzyciel poinformuje biuro, że spłaciliśmy całą należność. Warto podkreślić, że informacje do BIG-ów trafiają na innych zasadach niż do BIK. Mogą je przesyłać tylko wymienione w ustawie przedsiębiorstwa, w sytuacji gdy zalegamy z płatnościami zobowiązań na kwotę powyżej 200 zł (lub jako przedsiębiorcy na kwotę powyżej 500 zł), a od przesłania do nas listem poleconym wezwania do zapłaty minęło 60 dni. Dane dłużników są usuwane z rejestrów po dwóch tygodniach od spłacenia należności.

Dobra historia to najlepsza rekomendacja
Banki wiedzą o klientach dużo – przeciętny wyciąg z BIK sporządzany na życzenie konsumenta ma około 30 stron. Ta objętość w pierwszej chwili może szokować, jednak przestaje dziwić, gdy uświadomimy sobie, jak często korzystamy z produktów kredytowych. Tylko karta kredytowa, która co miesiąc wymaga przynajmniej spłaty kwoty minimalnej, i kredyt hipoteczny, również spłacany w miesięcznych ratach, generują co roku 24 zapisy. Do tego może dojść limit kredytowy lub dozwolony debet w rachunku, kredyt gotówkowy albo samochodowy. Obszerność tej bazy może niepokoić, jednak bankowcy przekonują, że nie jest to powód do obaw. To, że banki wiedzą coraz więcej, czasem utrudnia starania o pieniądze, jednak znacznie częściej działa na korzyść klienta. Nieco ponad 80% osób starających się o kredyt może spać spokojnie – w rejestrze znajdują się informacje potwierdzające ich solidność. O kilkunastu procentach klientów banki i BIK nie wiedzą nic. Są to przede wszystkim młode osoby pożyczające pieniądze po raz pierwszy. Tylko kilka procent osób starających się o kredyt miało wpadki w obsłudze zadłużenia, przez co ich szanse na kolejny się zmniejszają. Reasumując, banki mają wiele możliwości sprawdzenia naszej wiarygodności jako przyszłego klienta. Nie warto spłacać nieterminowo zobowiązań finansowych, ponieważ może to doprowadzić do tego, że już nigdy nie będziemy mogli zaciągnąć kredytu. Czasem niewielkie opóźnienia w spłacie czy minimalne kwoty niespłacanych kart kredytowych mogą doprowadzić do fatalnych skutków i zepsuć nam tak ważną historię kredytową.

1 komentarz:

  1. Jakoś nigdy specjalnie się nad tym nie zastanawiałem, ale myślę że wiedzą o nas dość sporo jeśli używamy ich usług. Ja jeszcze bardzo sobie cenię przelewy natychmiastowe https://www.cashbill.pl/platnosci/natychmiastowe/ gdyż moim zdaniem takie szybkie płatności to absolutna podstawa w dzisiejszych czasach.

    OdpowiedzUsuń