Nadproża, wieńce i słupy w ścianie jednowarstwowej

Inwestorzy rezygnują czasami na budowie z rozwiązań systemowych, twierdząc, że są zbyt drogie lub niedostępne, czasami chcą z nich skorzystać, ale się okazuje, że w magazynach brak jest potrzebnych elementów. Wtedy zmuszeni są do rozwiązań zastępczych, żeby nie spowodować przestoju na budowie. Powstają wówczas bezpośrednio na budowie żelbetowe konstrukcje. Jednak poprawne ich ocieplenie nadal sprawia sporo kłopotów. Pokazujemy, jak to zrobić poprawnie.

Współcześnie murowane ściany jednowarstwowe z betonu komórkowego, ceramiki poryzowanej czy keramzytobetonu mają zwykle rozpracowane wszystkie detale konstrukcyjne tak, aby na całej powierzchni miały zbliżone właściwości termiczne. Dlatego oprócz podstawowych bloczków czy pustaków produkowane są całe systemy zawierające także dodatkowe kształtki lub elementy konstrukcyjne do wykonania wieńców, nadproży czy słupów. Jeśli się z nich nie korzysta i zastępuje je tradycyjnymi rozwiązaniami, często w tych miejscach powstają mostki termiczne, czyli fragmenty ścian o znacznie gorszych właściwościach termicznych.
Nowoczesne ściany jednowarstwowe charakteryzują się bardzo dobrym współczynnikiem przenikania ciepła U = 0,3-0,4 W/(m²·K), czyli o wartościach zbliżonych do wymagań stawianych ścianom warstwowym. Dlatego należy dążyć do tego, żeby ocieplone żelbetowe elementy konstrukcyjne miały równie dobry współczynnik U – najlepiej nie większy niż 0,3 W/(m²·K). Można to osiągnąć tylko wtedy, gdy izolacja termiczna z wełny mineralnej lub ze styropianu będzie miała grubość 10-12 cm.

Jak poprawnie wykonać i ocieplić żelbetowe elementy konstrukcyjne w ścianach jednowarstwowych. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Nadproża

Najrozsądniejszym rozwiązaniem jest zastosowanie żelbetowych belek prefabrykowanych typu „L”. Dobiera się je z katalogu zależnie od szerokości otworu, rozpiętości stropu, obciążenia użytkowego itp. Najczęściej na jedno nadproże wystarczą trzy sztuki. Na przykład trzy belki L-19 mają łącznie szerokość 27 cm i nawet w ścianie grubości 36,5 cm zawsze pozostanie wystarczająca ilość miejsca na izolację termiczną. Chcąc jednak wykonać monolityczne nadproże żelbetowe, koniecznie trzeba sprawdzić, czy uda się umieścić w ścianie potrzebną warstwę docieplenia. Zazwyczaj nie ma z tym problemu, ale jeśli nadproże ma dużą rozpiętość i musi być masywne, to zamiast je poszerzać kosztem zmniejszenia grubości izolacji, lepiej zaprojektować nadproże węższe, ale wyższe i odpowiednio ocieplone.

Wieńce

Ich przekrój i zbrojenie na pewno są podane w projekcie i jeśli to możliwe, nie należy ich zmieniać. Jednak trzeba sprawdzić, czy cienka ścianka osłonowa (grubości 6-8 cm), ocieplenie i wieniec zmieszczą się w ścianie zewnętrznej. Jeśli nie, można rozważyć zmniejszenie szerokości wieńca, ale jego pole przekroju nie powinno być mniejsze od 250 cm². Można również zrezygnować ze ścianki osłonowej, a izolację termiczną pokryć siatką cięto-ciągnioną i nałożyć na nią tynk. Najgorszym rozwiązaniem byłoby zmniejszenie grubości izolacji cieplnej – poniżej 4 cm – bo wtedy i tak powstanie mostek termiczny.

Słupy

Robi się je na przykład w ściance kolankowej. Sposób postępowania jest podobny jak przy ocieplaniu wieńca, z tym że nie wolno samodzielnie zmieniać wymiarów słupa i jego zbrojenia. Jeśli zajdzie potrzeba, konstruktor musi go zaprojektować ponownie adekwatnie do zmienionych gabarytów. W przeciwnym razie może dojść nawet do katastrofy budowlanej.

Uwaga na cokół

Cokół, czyli wystający nad terenem fragment ściany fundamentowej, najczęściej nie jest elementem żelbetowym, ale przy jego ocieplaniu często popełniane są błędy. Aby dobrze to zrobić, trzeba pamiętać o dwóch ważnych zasadach:
- jednowarstwowa ściana parteru nie może być nadwieszona nad ścianą fundamentową (warstwą nośną) więcej niż 7 cm,
- kapinos powinien mieć szerokość przynajmniej 2-3 cm.
Wynika z tego, że maksymalna grubość ocieplenia w dwuwarstwowej ścianie fundamentowej może wynosić 4-5 cm.

Jak ocieplić cokół, gdy ściana parteru jest jednowarstwowa.