Z korzyścią dla siebie i dla środowiska.Jakie przydomowe oczyszczalnie ścieków sa najlepsze?

Co zrobić ze ściekami, gdy w pobliżu brak kanalizacji, a ty nie chcesz szamba? Zainwestuj w przydomową oczyszczalnię.

Właściciele działek położonych na terenach nieskanalizowanych problem odprowadzania ścieków muszą rozwiązać we własnym zakresie. Do wyboru mają dwie możliwości – odprowadzać ścieki do szamba lub do przydomowej oczyszczalni.
Pierwsze rozwiązanie, choć tańsze inwestycyjnie, wymaga ponoszenia kosztów przez całe lata użytkowania, średnio – dla czteroosobowej rodziny – ponad 200 zł miesięcznie.
W przydomową oczyszczalnię trzeba wprawdzie jednorazowo zainwestować kilka tysięcy złotych, ale eksploatacja kosztuje niewiele, zaledwie 150-200 zł rocznie. Ścieki są oczyszczane na miejscu ich powstawania i w stopniu, który umożliwia ich odprowadzenie do odbiorników naturalnych (gruntu czy wód powierzchniowych). Może więc warto?

Dla każdego coś odpowiedniego

Oczyszczanie ścieków bytowo-gospodarczych zawsze jest procesem kilkustopniowym. Pierwszy stopień oczyszczania odbywa się w osadniku gnilnym (zwanym też wstępnym). Kolejne – na drenażu rozsączającym, filtrze piaskowym, żwirowo-piaskowym lub glebowo-korzeniowym, na złożu hydroponicznym, biologicznym albo w bioreaktorze z osadem czynnym.
Wybór rodzaju oczyszczalni zależy od:
- wielkości działki i jej ukształtowania – czy jest na tyle duża, aby ułożyć drenaż i zapewnić wymagane odległości od studni, granicy działki, budynku;
- poziomu wód gruntowych;
- rodzaju gruntu na działce – może być dobrze lub słabo przepuszczalny;
- możliwości odprowadzania oczyszczonych ścieków (do gruntu, rowu melioracyjnego, rzeki etc.).
O wielkości oczyszczalni decyduje przewidywana liczba użytkowników, czyli ilość ścieków, jaka ma do niej dopływać. Określa ją tak zwana przepustowość (w m³/dobę) lub liczba mieszkańców równoważnych.
Ważna jest również głębokość wylotu instalacji kanalizacyjnej z budynku. Od niej zależy, czy ścieki można odprowadzać grawitacyjnie, czy trzeba zainstalować przepompownię.
Pewne sposoby indywidualnego oczyszczania ścieków są bardziej, inne mniej odpowiednie – wszystko zależy od warunków panujących na działce. Wybór najlepszego w danym wypadku rodzaju oczyszczalni ułatwi poniższa tabela. Możliwe są jeszcze inne rozwiązania, które zależą od możliwości finansowych inwestora.

*czyli taka, na której zmieści się układ drenów (około 60-90 m² dla pięcioosobowej rodziny) i zostaną zachowane odległości od studni, granicy działki, budynków itd. (z uwzględnieniem sąsiednich działek); **czyli 1,5 m poniżej projektowanego układu drenów.

Osadnik zawsze potrzebny
Jak działa? Osadniki gnilne nigdy nie występują jako samodzielne urządzenia. Odbywa się w nich  pierwszy stopień oczyszczania ścieków, które dopływają tu z instalacji kanalizacyjnej z domu. Zawarte w nich ciała stałe cięższe od wody opadają na dno, tworząc osad. W warunkach beztlenowych część zanieczyszczeń rozkłada się na substancje rozpuszczalne w wodzie, a część na nierozpuszczalne związki mineralne, które pozostają na dnie osadnika.
Tłuszcze i gazy wynoszone są na powierzchnię i  w górnej części osadnika tworzą kożuch.
Z osadnika odpływają klarowne ścieki, w których ilość zanieczyszczeń jest do 60% mniejsza niż w świeżych ściekach. Są one poddawane dalszemu oczyszczaniu.

Jak duży? Aby ścieki zostały oczyszczone w odpowiednim stopniu, wystarczy, że pozostaną w osadniku przez trzy doby. Przyjmuje się, że jedna osoba produkuje około 150 l ścieków na dobę (czyli 450 l przez trzy doby). Pojemność osadnika dla czteroosobowej rodziny powinna zatem wynosić co najmniej 1800 l (1,8 m³), dla sześcioosobowej – 2,7 m³.
Producenci oferują osadniki jedno-, dwu- lub trzykomorowe. Można je łączyć szeregowo, aby uzyskać większą pojemność. W domach jednorodzinnych zazwyczaj stosuje się pojedyncze osadniki.

Z jakiego materiału? Osadnik gnilny musi być szczelny, aby nieoczyszczone ścieki nie przedostawały się do gruntu.
Większość producentów wykonuje osadniki z tworzyw sztucznych, bo są lekkie, dzięki czemu łatwo je transportować i zamontować. Rzadziej stosowane są zbiorniki betonowe.

Wyposażenie. Większość osadników wyposażona jest w filtr doczyszczający, którego zadaniem jest zatrzymywanie resztek zawiesin pozostałych w podczyszczonych ściekach. Filtry mogą być siatkowe lub w postaci pojemnika z wyjmowanym wkładem lub materiałem filtracyjnym.
Każdy osadnik ma właz, który umożliwia dostęp do jego wnętrza, na przykład w celu usunięcia osadu z dna. Niektóre wyposażone są także we własne wywiewki do dodatkowej wentylacji (bardzo wskazane), chociaż odpowietrzenie zbiornika odbywa się także przez domową instalację kanalizacyjną.

Gdzie zlokalizować? Zgodnie z prawem „przepływowe, szczelne osadniki podziemne, stanowiące część indywidualnego urządzenia do biologicznego oczyszczania ścieków bytowo-gospodarczych, służące do wstępnego ich oczyszczania, mogą być sytuowane bezpośrednio w sąsiedztwie budynków jednorodzinnych, pod warunkiem wyprowadzenia ich odpowietrzenia przez instalację kanalizacyjną co najmniej 0,6 m powyżej górnej krawędzi okien i drzwi zewnętrznych”. Jeśli ten warunek nie jest spełniony, osadnik musi być oddalony od budynku co najmniej 5 m. Dobrze jest umieścić go jak najbliżej, wówczas ścieki nie zdążą wystygnąć, zanim dotrą do osadnika, i procesy fermentacji będą bardziej intensywne. Jeżeli odległość osadnika od domu będzie większa, przewód doprowadzający ścieki trzeba będzie ocieplić.
Głębokość posadowienia osadnika zależy od głębokości wylotu instalacji kanalizacyjnej. Jeśli przewód kanalizacyjny ma być ułożony płycej niż strefa przemarzania gruntu, powinien być ocieplony.

Osadnik gnilny jest elementem każdego rodzaju oczyszczalni. Montuje się go pod powierzchnią terenu, możliwie blisko domu. Autor: NEVEXPOL		Osadnik może być jedno- lub wielokomorowy. Autor: SOTRALENTZ		Wskazane jest, aby osadnik gnilny miał własną wywiewkę do wentylacji. Autor: NEVEXPOL

Separator tłuszczów
Równolegle z osadnikiem gnilnym może być zamontowane dodatkowe urządzenie, tak zwany separator tłuszczów. Zatrzymuje on cząstki stałe (resztki kuchenne), tłuszcze i substancje olejowe, które mogą się znajdować w ściekach z kuchni i łazienki. Chociaż polepsza pracę osadnika, jest rzadko stosowany, gdyż wymaga oddzielnego odprowadzenia ścieków z kuchni i łazienki oraz WC.

Najpopularniejszy – drenaż rozsączający

Większość inwestorów wybiera oczyszczalnie z drenażem rozsączającym. Oferta producentów w tej kategorii jest najbogatsza. Jest to również rozwiązanie najtańsze z dostępnych na rynku. System jest prosty w budowie, można go zamontować  samodzielnie, i niekłopotliwy w eksploatacji. Oczyszczone ścieki mogą być odprowadzane do gruntu, więc nie potrzeba innego odbiornika ścieków – rzeki, stawu czy rowu melioracyjnego.

Oczyszczalnia z drenażem rozsączającym. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Odpowiednie warunki

Do zamontowania drenażu potrzebne są sprzyjające warunki:
- działka nie może być mała – na ułożenie drenów z zachowaniem zalecanych odległości potrzeba 60-90 m²;
- poziom wód gruntowych musi być niski – co najmniej 1,5 m pod drenażem;
- rodzaj gruntu musi zapewniać odpowiednie tempo przesiąkania ścieków – nie za szybkie i nie za wolne. Najlepszy jest grunt piaszczysty lub gliniasto-piaszczysty.
Przydatność gruntu do rozsączania podziemnego może ocenić tylko specjalista. Sami możemy przeprowadzić tylko wstępną ocenę (tak zwany test perkolacyjny);
- lokalizując drenaż, trzeba zachować minimalne odległości:
   – od studni (również na sąsiedniej działce) 30 m,
   – od budynku 3 m,
   – od granicy działki  2 m,
   – od drzew i dużych krzewów 3 m;
- nie można zbudować oczyszczalni z drenażem na terenach okresowo zalewanych.

Oczyszczalnie z osadnikiem gnilnym i układem drenów rozsączających. Autor: POZPLAST		Po ułożeniu rur drenażowych i zasypaniu gruntem teren można obsiać trawą. Nad jego powierzchnią wystaje wówczas jedynie kominek napowietrzający. Autor: NEVEXPOL		Dreny układa się w wykopie w obsypce z kruszywa. Autor: NEVEXPOL

Elementy systemu
Drenaż rozsączający to układ podziemnych perforowanych rur (tak zwanych drenów), którym ścieki wstępnie oczyszczone w osadniku gnilnym są rozprowadzane do gruntu. Gleba działa jak filtr – zatrzymuje zawiesiny większe od jej mikroporów. Substancje mineralne i organiczne przekształcają się w rozpuszczalne w wodzie związki mineralno-organiczne. Zatrzymane zostają też bakterie.
Procesy oczyszczania ścieków w drenażu zachodzą przy udziale tlenu i zapewniają zmniejszenie zanieczyszczeń w blisko 95%.

Długość i liczba ciągów drenarskich. Zależy od ilości ścieków dopływających, czyli od liczby stałych użytkowników oczyszczalni. Pojedynczy ciąg nie powinien być dłuższy niż 20 m. W przydomowej oczyszczalni są to zwykle trzy, rzadziej dwa lub cztery ciągi.
Producenci zazwyczaj podają minimalną długość drenażu zapewniającą odpowiedni stopień oczyszczania ścieków.

Głębokość ułożenia. Rury drenażowe układa się najczęściej na głębokości około 40 cm pod powierzchnią terenu, ze spadkiem 0,5-1,5%, zgodnie z kierunkiem przepływu ścieków i otacza warstwą kruszywa. Minimalna głębokość ułożenia drenażu to 35 cm, a maksymalna – około 80 cm. Odległość między ciągami to minimum 1,5 m.

Studzienka rozdzielcza. Montuje się ją za osadnikiem gnilnym, a przed układem drenów. Jej zadaniem jest równomierne rozdzielanie ścieków do poszczególnych ciągów drenarskich.

Studzienka napowietrzająca. Każdy z drenów musi być zakończony studzienką napowietrzającą (zwaną też kominkiem napowietrzającym). Zapewnia ona dopływ tlenu, który jest potrzebny do prawidłowego przebiegu procesów oczyszczania ścieków.
Studzienki napowietrzające umożliwiają też kontrolę poziomu ścieków.
Rury i studzienki wykonane są najczęściej z tworzyw sztucznych.

Oczyszczalnię z drenażem rozsączającym można zbudować nawet na zagospodarowanej wcześniej działce, nie niszcząc jej za bardzo. Autor: NEVEXPOL		Na przydomowej oczyszczalni można urządzić ogródek skalny. Autor: NEVEXPOL

Drenaż w wyjątkowych sytuacjach
W niektórych sytuacjach mimo niekorzystnych warunków gruntowo-wodnych możliwe jest wykonanie drenażu rozsączającego, ale zawsze podwyższa to koszty inwestycyjne.
- Gdy grunt jest słabo lub zbyt dobrze przepuszczalny, warstwę, w której mają być ułożone dreny rozsączające, trzeba wymienić na dobrze przepuszczalną, na przykład piasek.
- Jeśli odległość zwierciadła wód gruntowych od projektowanego drenażu jest mniejsza niż wymagana, można ułożyć drenaż w nasypie (kopcu). Jego wysokość trzeba tak dobrać, aby ułożone na nim rury drenażu znajdowały się co najmniej 1,5 m nad zwierciadłem wód gruntowych. Zwykle przed drenażem jest wtedy konieczne zainstalowanie  przepompowni ścieków. Kopiec przykrywa się warstwą ziemi, która chroni przed mrozem i wodami opadowymi. Aby uatrakcyjnić jego wygląd, można zaaranżować ogródek skalny z roślinnością o płytkim systemie korzeniowym (na przykład wrzosy i trawy).

Oczyszczalnia z drenażem rozsączającym w kopcu filtracyjnym. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Test perkolacyjny, czyli jak samodzielnie ocenić wodoprzepuszczalność gruntu

1. Wykonujemy wykop minimum do głębokości projektowanego posadowienia drenażu.
2. W dnie wykopu robimy dołek o wymiarach 30 x 30 cm i głębokości 15 cm.
3. Dno dołka zasypujemy warstwą żwiru grubości 5 cm.
4. Zalewamy dołek wodą (około 15 l).
5. Gdy woda wsiąknie, musimy odczekać jeszcze około 5 minut. Następnie wlewamy 12,5 l wody i mierzymy czas wsiąkania.
6. Z tabeli odczytujemy klasę przepuszczalności gruntu.

* według R. Błażejewskiego.

Uwaga! Grunty, dla których zaleca się rozsączanie ścieków, należą do klasy B, C i D. Grunty klasy A nie gwarantują doczyszczania ścieków (ścieki przepływają zbyt szybko). W gruntach klasy E ścieki wsiąkają zbyt wolno i może dochodzić do podtapiania drenażu.

W trudnych warunkach – filtr piaskowy

Elementem oczyszczalni z filtrem piaskowym jest – podobnie jak w oczyszczalni z drenażem rozsączającym – układ rur rozsączających ścieki wstępnie oczyszczone w osadniku gnilnym. Autor: SOTRALENTZ

Taki rodzaj oczyszczalni stosuje się, gdy grunt na działce jest bardzo słabo przepuszczalny (na przykład iły, glina) i wyklucza filtrację. Ścieki oczyszczone na filtrze piaskowym zwykle odprowadza się do wód powierzchniowych (rzeki czy rowu melioracyjnego). W pobliżu działki musi być taki odbiornik.
Procesy oczyszczania ścieków w systemie z filtrem piaskowym przebiegają podobnie jak na drenażu rozsączającym. Uzyskany stopień zmniejszenia zanieczyszczeń również jest zbliżony.
Są dwa układy drenów: jeden rozprowadzający ścieki nad złożem filtracyjnym, drugi – zbiorczy – ułożony pod złożem. Złoże filtracyjne składa się ze żwiru i z piasku. Przepływ ścieków może być pionowy lub poziomy. Dreny układa się w jednym szerokim wykopie lub w kilku wąskich. W niektórych sytuacjach, na przykład gdy poziom wód gruntowych jest blisko, dno wykopu wykłada się szczelnie folią. Ścieki nie przenikają wówczas do wód gruntowych.

Oczyszczalnia z filtrem piaskowym. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Mało miejsca? Złoże biologiczne lub bioreaktor

Te dwa rodzaje oczyszczalni świetnie nadają się na działki o niekorzystnych warunkach gruntowo-wodnych lub za małych na wybudowanie drenażu rozsączającego. Wymagają sporych nakładów inwestycyjnych i doprowadzenia prądu. Oczyszczone ścieki odprowadza się do gruntu lub wód powierzchniowych.

Główny element oczyszczalni ze złożem biologicznym zajmuje znacznie mniej miejsca na działce niż drenaż lub filtr piaskowy. Autor: WOBET-HYDRET

Złoże biologiczne

To zamknięty zbiornik wypełniony naturalnym materiałem filtracyjnym (na przykład skałą wulkaniczną) lub specjalnymi kształtkami z tworzywa. Na powierzchni materiału wypełniającego złoże osiadają mikroorganizmy, tworząc błonę biologiczną.
Ścieki wstępnie oczyszczone w osadniku gnilnym rozprowadza się w górnej części złoża za pomocą systemu zraszającego. Ścieki przepływają z góry na dół, a ich oczyszczanie następuje przez kontakt z błoną biologiczną. Stopień zmniejszenia zanieczyszczeń przekracza 95%. Oczyszczone ścieki trafiają najczęściej do rowów melioracyjnych, rzek, a w sprzyjających warunkach (niski poziom wód gruntowych, dobra przepuszczalność gruntu) – do gruntu. Podwyższenie stopnia oczyszczania ścieków jest możliwe dzięki zastosowaniu osadnika wtórnego za złożem biologicznym. Zatrzymywane są w nim zawiesiny i resztki błony biologicznej.
Na oczyszczalnię ze złożem biologicznym potrzeba od 6 do 20 m².
Aby procesy oczyszczania ścieków zachodziły prawidłowo, złoże musi być napowietrzane. Przepływ powietrza może być grawitacyjny lub wymuszony przez wentylator.
Jej praca jest zwykle w pełni zautomatyzowana. Dzienne zużycie energii elektrycznej wynosi 1-1,5 kWh. Izolacja termiczna obudowy sprawia, że na pracę złoża nie mają wpływu zmiany temperatury zewnętrznej.

Oczyszczalnia ze złożem biologicznym. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Bioreaktor z osadem czynnym

To zamknięty zbiornik, w którym mikroorganizmy powodują tlenowy rozkład zanieczyszczeń (substancji organicznych) zawartych w ściekach. Zapewnia bardzo wysoki stopień oczyszczania ścieków.
Aby oczyszczalnia zaczęła działać, trzeba zaszczepić wyselekcjonowany szczep bakterii, z którego rozwinie się odpowiednia mikroflora. Osad poddawany jest napowietrzaniu, po to aby cały czas był zawieszony w ściekach i miał z nimi jak najlepszy kontakt. Rozłożone zanieczyszczenia opadają na dno zbiornika i tworzą osad. W większości oczyszczalni jest on zawracany do osadnika gnilnego oddzielnym przewodem. Trzeba go stamtąd usuwać raz na rok – dwa lata.
Osad czynny jest bardzo wrażliwy na zmiany ilości dopływających ścieków lub ich całkowity brak. Takie sytuacje mogą zmniejszać efekt oczyszczania i dlatego oczyszczalnie z wykorzystaniem osadu czynnego są rzadziej stosowane w domach jednorodzinnych.
Powierzchnia potrzebna na bioreaktor to około 6 m. Prawidłowe funkcjonowanie oczyszczalni zapewnia automatyczny zespół zasilająco-sterujący. Wyposażony jest on w urządzenie kontrolne natychmiast informujące o każdej nieprawidłowości w pracy systemu.

Oczyszczalnia z osadem czynnym (bioreaktorem). Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Blisko natury – filtr gruntowo-korzeniowy lub złoże hydroponiczne

Filtr gruntowo-korzeniowy

Oczyszczalnia z filtrem gruntowo-korzeniowym wygląda jak naturalne podmokłe siedlisko bagienne. Autor: ESOS

Może być stosowany, gdy poziom wód gruntowych jest wysoki. W takich oczyszczalniach uzyskuje się bardzo dobry efekt oczyszczenia ścieków. Odbiornikiem może być staw lub oczko wodne, ewentualnie pobliska rzeka, rów melioracyjny lub grunt (jeśli poziom wód gruntowych jest niski).

Pierwszy stopień. To osadnik gnilny dwu- lub trzykomorowy, najczęściej betonowy. Zachodzi w nim  wstępne oczyszczanie.

Drugi stopień to filtr glebowo-korzeniowy umieszczony w wykopie wyłożonym folią. Tworzy go odpowiednio uzdatniona, rodzima gleba porośnięta roślinami wodnymi lub występującymi na terenach podmokłych. Dzięki rozwiniętemu systemowi korzeni rośliny zapewniają dobrą przepuszczalność złoża. Tlen atmosferyczny przenika do systemów korzeniowych i jest wykorzystywany przez mikroorganizmy glebowe do rozkładu znajdujących się w ściekach substancji organicznych.

Powierzchnia filtra gruntowo-korzeniowego zależy od oczekiwanego stopnia oczyszczania ścieków. Wynosi od 5 do 10 m² na mieszkańca i jest najmniejsza, gdy oczyszczone ścieki są odprowadzane do wód trzeciej klasy czystości, największa – gdy woda w odbiorniku ma pierwszą klasę czystości.
Prawidłowo funkcjonującej oczyszczalni nie przeszkadza zima. Procesy oczyszczania nie zatrzymują się w niskiej temperaturze, a jedynie obserwuje się nieznaczne pogorszenie jakości wypływających ścieków. Na efekt oczyszczania nie ma też wpływu nierównomierny dopływ ścieków.
Jeśli ukształtowanie terenu nie pozwala na grawitacyjny przepływ ścieków, trzeba zainstalować pompy. Koszt jednej to wydatek 250-400 zł.
Zaletą oczyszczalni jest możliwość rozbudowy, wadą – wysoka cena oraz dość długi czas niezbędny do wpracowania się złoża. Przez pierwsze dwa lata trzeba przeprowadzać tak zwane fazy suche i mokre, w celu lepszego ukorzenienia roślin.

Oczyszczalnia z filtrem gruntowo-korzeniowym. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Złoże hydroponiczne

Stosuje się, gdy ograniczenie powierzchni nie pozwala na zastosowanie drenażu rozsączającego, a także na działkach z wysokim poziomem wód gruntowych. Ścieki są wstępnie podczyszczane w wielofunkcyjnym osadniku gnilnym, a następnie są rozdeszczowywane na powierzchni złoża hydroponicznego z roślinnością wodną. System korzeniowy jest siedliskiem bakterii tlenowych i beztlenowych, które biorą udział w procesie oczyszczania ścieków.
Ścieki przepływają przez złoże kilka razy. Potem trafiają do oczka wodnego lub innego odbiornika. W wielofunkcyjnym osadniku jest zamontowana pompa, która tłoczy ścieki na złoże hydroponiczne. Dalej ścieki płyną grawitacyjnie. Oczyszczalnię można obudować skalniakiem. Złoże hydroponiczne w oczyszczalni trzeba co kilka lat odmładzać, czyli obsiewać nową roślinnością.

Oczyszczalnia ze złożem hydroponicznym. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Przed zakupem

Aby dobrze wybrać rodzaj oczyszczalni, trzeba wykonać badania przepuszczalności gruntu na działce oraz określić poziom wód gruntowych, aby ustalić, czy oczyszczone ścieki mogą być odprowadzane do gruntu, czy nie. O możliwość odprowadzenia oczyszczonych ścieków do odbiorników powierzchniowych trzeba spytać we właściwym dla danego terenu wydziale ochrony środowiska.
Firmy mają w swojej ofercie zazwyczaj jeden model osadnika gnilnego i różne systemy dalszego oczyszczania. Warto się dowiedzieć, czy w cenę oczyszczalni jest wliczony koszt projektu, montażu i dowozu elementów, a także sprawdzić, czy firma zapewnia fachowy montaż i konserwację podczas eksploatacji. Montaż oczyszczalni trwa zwykle dwa-cztery dni. Wykonując go samodzielnie na podstawie instrukcji dostarczonej przez producenta, można zmniejszyć koszt całej inwestycji o kilkadziesiąt procent.
Większość firm daje dziesięcioletnią gwarancję na elementy oczyszczalni, jednak na urządzenia elektromechaniczne zwykle nie dłuższą niż rok.

Oczyszczalnia w dobrych rękach

Aby oczyszczalnia działała prawidłowo i oczyszczała ścieki w wymaganym stopniu, trzeba sumiennie przestrzegać wszystkich zaleceń producenta dotyczących czynności eksploatacyjnych:
- usuwać osad z osadnika gnilnego. Zwykle robi się to nie częściej niż dwa razy w roku, nie rzadziej niż raz na dwa-trzy lata. Osad wywozi się wozem asenizacyjnym (szambiarką). Konieczna jest też kontrola filtra doczyszczającego i jego płukanie, zwykle raz na pół roku;
- w oczyszczalni z drenażem rozsączającym i filtrem piaskowym kontrolować studzienkę i usuwać z niej osad – raz na kilka miesięcy. Niektórzy producenci w celu zmniejszenia ilości powstającego osadu zalecają stosowanie biopreparatów raz na dwa-trzy tygodnie. Dawka biopreparatu kosztuje około 30 zł;
- w oczyszczalniach ze złożem biologicznym i z bioreaktorem okresowo kontrolować stan urządzeń elektromechanicznych.
Koszt eksploatacji oczyszczalni nie przekracza 200 zł rocznie.

Niezbędne formalności

Zgodnie z przepisami Prawa budowlanego budowa przydomowej oczyszczalni ścieków o przepustowości do 7,5 m³ na dobę (a oczyszczalnie przy domach jednorodzinnych mają do 1,5 m3 na dobę) nie wymaga pozwolenia na budowę. Trzeba natomiast zgłosić ten fakt właściwemu organowi, czyli starostwu, przynajmniej 30 dni przed zaplanowanym terminem wykonania oczyszczalni.
Na podstawie przepisów Prawa wodnego zwykłe korzystanie z wód polegające na wprowadzeniu oczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych lub gruntu w ilości nie większej niż 5 m³ na dobę nie wymaga pozwolenia wodnoprawnego. Nie jest też potrzebna opinia terenowego inspektora sanitarnego. A zatem przydomowa oczyszczalnia o przepustowości do 5 m³ na dobę może być wykonana bez takiego pozwolenia, pod warunkiem że będzie ona wykorzystywana na potrzeby gospodarstwa domowego lub rolnego. Gdyby miała obsługiwać obiekt usługowy lub produkcyjny, to niezależnie od ilości odprowadzanych ścieków trzeba uzyskać pozwolenie wodnoprawne.
Zanim jednak zdecydujemy się na oczyszczalnię, dowiedzmy się w gminie, czy miejscowe przepisy (na przykład plan miejscowy lub zarządzenia wojewody ustalające strefy ochronne od ujęć wody) dopuszczają jej wykonanie. W wydziale ochrony środowiska można uzyskać informacje o możliwości odprowadzenia oczyszczonych ścieków do odbiorników powierzchniowych.