Dwuskrzydłowe automatyczne bramy wjazdowe.

Dla wielu inwestorów synonimem bramy otwieranej automatycznie jest brama przesuwna. Ale w napęd można wyposażyć także tradycyjną dwuskrzydłową bramę wjazdową.

Wybierając nową bramę lub unowocześniając starą wielu właścicieli decyduje się na zakup urządzeń pozwalających na jej automatyczne otwieranie i zamykanie. Automatyczny napęd zapewnia bowiem nie tylko komfort, zmniejsza też ryzyko, że podczas otwierania bramy samochód z­ włączonym silnikiem lub z kluczykami w stacyjce stanie się łupem złodziei. Na rynku jest dostępnych wiele rozwiązań przeznaczonych do różnych typów bram skrzydłowych. Wybór zależy między innymi od tego, z jakiego materiału jest zbudowana brama, jaki rozmiar i ciężar ma każde ze skrzydeł oraz jak są one osadzone na słupkach. Aby zainstalować automat do otwierania bramy, najpierw należy sprawdzić, czy konstrukcja bramy jest odpowiednio wytrzymała, następnie trzeba wybrać odpowiedni rodzaj siłowników i doprowadzić energię elektryczną do ich zasilenia.

Brama dwuskrzydłowa otwierana za pomocą siłowników z łamanym ramieniem

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Brama dwuskrzydłowa otwierana za pomocą siłowników z prostym ramieniem

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Budowa bramy
Skrzydła bram najczęściej są ze stali – zespawane z elementów kutych lub z profili walcowanych (kątowników, płaskowników, profili zamkniętych o przekroju kwadratowym lub prostokątnym). Metalowe mogą być tylko ramy nośne, które wypełnia się sztachetami, na przykład z drewna lub ze specjalnych listew z tworzywa sztucznego, ale częściej wypełnienie również jest stalowe, nierzadko z finezyjnym rysunkiem profili. Niezależnie od wybranego rozwiązania konstrukcja skrzydeł musi zapewniać im stabilność i odpowiednią sztywność, na bramę otwieraną za pomocą automatycznego siłownika działają bowiem duże siły. Do skrzydła bramy blisko zawiasów jest zamocowany siłownik. Ponieważ ma stosunkowo niewielkie wymiary, aby wprawić w ruch dosyć ciężkie skrzydło, musi w punkcie mocowania zadziałać dużą siłą. Musi też pokonać dodatkowo w trakcie pracy dużą siłę parcia wiatru, zwłaszcza gdy brama ma sporą powierzchnię wypełnień – na przykład szczelne deskowanie lub blachę. Jeżeli konstrukcja skrzydeł nie będzie odpowiednio mocna, wielokrotne otwieranie i zamykanie bramy może się zakończyć jej deformacją lub uszkodzeniem. Dlatego w wielu bramach montuje się specjalne wzmocnione elementy, do których będą mocowane siłowniki.

Mocowanie siłownika

Brama otwierana automatycznie może mieć dowolne poszycie, najważniejsza jest solidna stalowa konstrukcja. Siłowniki powinny być zamontowane w poziomie zawiasów, a skrzydła mieć w tych miejscach odpowiednie wzmocnienia Autor: MARANTEC POLSKA		Każdą bramę dwuskrzydłową o solidnej konstrukcji można wyposażyć­ w automatykę. Stalowe skrzydła łatwo zamocować na słupkach z dowolnego materiału dzięki profilom montażowym z wbudowanymi zawiasami Autor: WIŚNIOWSKI

W komplecie z siłownikiem producenci dostarczają specjalne uchwyty montażowe. Jeden pozwala przytwierdzić siłownik do skrzydła bramy, drugi służy do zamocowania siłownika na słupku nośnym. Punkty mocowania są ściśle określone przez producenta. Ich rozmieszczenie zależy od rodzaju wybranego siłownika i jego wymiarów. Mocowanie na słupku stanowi oś obrotu siłownika, dlatego musi być bardzo solidne. Do słupków stalowych uchwyty montażowe można przyspawać, natomiast do słupków murowanych i betonowych mocuje się je specjalnymi kotwami. Zawsze trzeba zapewnić możliwość swobodnego obrotu siłownika wokół osi w elemencie montażowym. W tym celu należy sprawdzić odległości podane w instrukcji. Zamocowanie siłownika w niewłaściwych miejscach może spowodować, że brama nie będzie się otwierać płynnie, bo siłownik będzie szarpał za skrzydło. Ponadto w takiej sytuacji napęd może być narażony na znaczne przeciążenia, co doprowadzi do jego wcześniejszego zużycia lub awarii. Sposób mocowania siłownika do słupka jest zależny od jego wymiarów. Minimalna szerokość słupka musi być taka, aby było możliwe stabilne zamocowanie płytki montażowej siłownika – zazwyczaj wystarcza 10 cm. Większe znaczenie ma natomiast grubość słupka (wymiar mierzony prostopadle do płaszczyzny bramy). Dla każdego z siłowników jest określona maksymalna odległość osi obrotu od płaszczyzny bramy. Grubość słupków stalowych najczęściej nie przekracza kilkunastu centymetrów, więc montaż siłownika nie stwarza problemów. Jeżeli jednak słupek jest gruby (murowany lub betonowy), a płaszczyzna bramy znacząco cofnięta w stosunku do jego lica, może się okazać, że zamontowanie siłownika nie będzie możliwe. Problem ten można rozwiązać, wykonując w słupku specjalne podcięcie – zagłębienie, w którym zostanie zamocowana płytka montażowa napędu. Taki zabieg pozwala zmniejszyć odległość osi obrotu siłownika od płaszczyzny bramy. W wypadku gdy niemożliwe jest wykonanie podcięcia w słupku, zamiast siłownika o prostym ramieniu można zastosować napęd o ramieniu łamanym. Należy jednak pamiętać, że taki siłownik po otwarciu bramy potrzebuje więcej miejsca za osią obrotu. Może się więc okazać, że nie da się go zastosować, w sytuacji gdy zaraz za siłownikiem znajduje się jakaś przeszkoda, na przykład prostopadła ściana lub załamanie ogrodzenia. Każdy siłownik warto zabezpieczyć przed kradzieżą. Najlepiej przyspawać do wsporników płytek montażowych niewielkie blokady osłaniające śruby, którymi jest mocowany siłownik, aby uniemożliwić ich odkręcenie. W bramach ozdobnych, na przykład kutych lub o lekkiej ażurowej konstrukcji, tradycyjny siłownik może być ze względów estetycznych nie do zaakceptowania. W takich wypadkach można zastosować specjalne napędy montowane pod powierzchnią terenu. Ich mechanizm jest ukryty w hermetycznej skrzynce montowanej pod nawierzchnią, spod której widać jedynie niewielką oś napędzającą skrzydło bramy. Taki napęd jest prawie niewidoczny.

Autor: WIŚNIOWSKI

Rodzaje siłowników

Elektromechaniczny siłownik montowany pod powierzchnią terenu jest cichy i nie wymaga konserwacji – mechanizm jest zakonserwowany stałym smarem Autor: CAME		Siłownik z łamanym ramieniem do bram dwuskrzydłowych. W komplecie są dwa siłowniki – jeden z nich ma wbudowaną centralę, radioodbiornik z kodem zmiennym, dwa piloty i dwie fotokomórki Autor: NICE		Samohamowany siłownik z ramieniem prostym. W zestawie są dwa siłowniki, centrala sterująca, radioodbiornik z kodem zmiennym, dwa piloty i dwie fotokomórki Autor: NICE

Brama dwuskrzydłowa otwierana za pomocą siłowników podziemnych

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Napęd siłownika
Siłowniki o prostym ramieniu mogą mieć mechanizm napędowy działający­ w sposób mechaniczny lub hydrauliczny. W rozwiązaniu mechanicznym elementem napędowym jest długa śruba umieszczona wewnątrz siłownika. Jej obrót powoduje przesuwanie się zamontowanego do niej łącznika, który jest połączony na stałe z uchwytem zamocowanym na skrzydle bramy. Dzięki temu ruch obrotowy śruby powoduje otwieranie i zamykanie skrzydła. W siłownikach hydraulicznych śruba jest zastąpiona teleskopem, którego ramię jest wydłużane podczas zamykania bramy i skracane podczas otwierania. Obydwa typy siłowników są zasilane energią elektryczną. Każdy rodzaj siłownika jest dostępny w kilku modelach. Producenci najczęściej oferują typoszeregi siłowników różniące się szybkością działania oraz przeznaczeniem. Część jest przeznaczona do bram użytkowanych niezbyt intensywnie, a więc szczególnie do bram wjazdowych na posesje z domami jednorodzinnymi. Inne można użytkować znacznie częściej – do otwierania bram na osiedla czy w obiektach komercyjnych. Producenci zawsze określają dopuszczalną intensywność użytkowania. Poszczególne modele siłowników są także przystosowane do konkretnych rozmiarów skrzydeł. Najczęściej jest podawana maksymalna szerokość skrzydła i odpowiadająca jej waga skrzydła, na przykład szerokość do 2,5 m i waga do 500 kg. Każdy siłownik ma wbudowany mechanizm, który w wypadku braku zasilania pozwala na ręczne odblokowanie napędu i otwarcie lub zamknięcie bramy.

Przez ażurowe skrzydła zazwyczaj dość wyraźnie widać siłowniki Autor: FADINI		Dobrym rozwiązaniem jest przesunięcie zawiasów jak najniżej nad nawierzchnię i umieszczenie siłownika za grubą rama bramy... Autor: HÖRMANN

Jeśli brama ma być otwierana za pomocą siłowników z prostym ramieniem, lico słupków nie może być zbytnio oddalone od płaszczyzny bramy. W przeciwnym razie konieczne jest zrobienie w słupkach wnęk, w których po otwarciu skrzydeł zmieszczą się siłowniki Autor: FAAC		...lub wybranie siłownika z ramieniem łamanym Autor: FAAC

Doprowadzenie prądu
Siłowniki do bram są zasilane energią elektryczną. Większość modeli – prąd-em o napięciu 230 V, niektóre prądem niskonapięciowym 24 V.  Aby zainstalowany siłownik był bezpieczny, podłączenia elektryczne należy wykonać ściśle według zaleceń producenta, a najlepiej, gdy zajmie się tym przeszkolony montażysta. Przewody zasilające układa się pod powierzchnią terenu. Należy przy tym  pamiętać o zasadach ich zabezpieczenia­ przed uszkodzeniami. Jeżeli podłoże jest piaszczyste, kabel może być ułożony bezpośrednio na dnie wykopu. Tam, gdzie grunt jest inny, trzeba pod kablami zrobić 10-centymetrową podsypkę z piasku. Przepisy wymagają, by kable układać nie płycej niż 50 cm pod powierzchnią terenu. Jeśli jednak nie chce się kopać tak głębokich rowów (razem z miejscem na podsypkę osiągają często 80 cm), kable należy układać w rurach osłonowych. Wtedy wystarczy zagłębić je na 20 cm. Razem z przewodami zasilającymi układa się przewody do fotokomórek oraz do zamka elektromagnetycznego, jeżeli będzie montowany. Warto przewidzieć dwie pary fotokomórek – jedną w linii ogrodzenia, drugą tuż za linią, do której sięgają otwarte skrzydła bramy. Gdy doprowadzenie zasilania z sieci elektrycznej jest utrudnione lub wręcz niemożliwe, nie oznacza to, że nie można zamontować siłowników. Dostępne są już siłowniki zasilane z akumulatorów. Pełne naładowanie baterii pozwala korzystać z siłowników przez kilkadziesiąt dni. Trzeba jednak pamiętać, że odstępy pomiędzy ładowaniem akumulatora zależą od częstotliwości użytkowania bramy. Aby ograniczyć konieczność samodzielnego ładowania akumulatora, można podłączyć go do baterii słonecznych, które będą uzupełniać energię.

Schemat ułożenia kabla zasilającego bramę

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Obsługa automatu
Do uruchamiania siłowników z reguły wykorzystuje się pilota wysyłającego fale radiowe. Aby uruchomić napęd, pilot nie musi być skierowany bezpośrednio w stronę centrali sterującej. Na drodze wysyłanych przez niego fal może stać nawet niewielki budynek. Antena odbiorcza, w którą jest wyposażona­ centrala sterująca, najczęściej pozwala odebrać sygnał sterujący z odległości kilkudziesięciu metrów. W niektórych sytuacjach, na przykład gdy centralka jest znacznie oddalona od bramy, konieczna może się okazać dodatkowa antena w sąsiedztwie bramy. Po zamontowaniu siłowników przeprowadza się regulację czasu otwierania i zamykania bramy. Ustala się między innymi, które ze skrzydeł ma się otwierać pierwsze, oraz które ma się pierwsze zamykać. Możliwe jest także określenie rodzaju impulsu powodującego zamykanie bramy. Siłowniki najczęściej są uruchamiane sygnałem z pilota. Brama może się także zacząć zamykać po upływie określonego czasu od jej otwarcia lub automatycznie po tym, gdy przejeżdżający przez nią samochód przetnie linię fotokomórki.