Jaki komin będzie odpowiedni do naszego domu? Szczegółowe rozwiązania powinny być opisane w projekcie, ale gdy kupujemy projekt gotowy, zwykle dokonujemy w nim jakichś zmian. Warto wtedy wiedzieć, jakie rozwiązania są możliwe.
Niektórzy nie wyobrażają sobie domu bez komina i rzeczywiście spotkać taki dom jest trudno. Kominy są potrzebne do odprowadzania produktów spalania z kotłów, pieców, kominków, gazowych podgrzewaczy wody, a także – jako elementy systemu wentylacji grawitacyjnej – do usuwania z pomieszczeń zanieczyszczonego powietrza. Jeśli w domu nie ma urządzeń spalających jakiekolwiek paliwo, a zamiast wentylacji grawitacyjnej zastosuje się mechaniczną (powietrze jest usuwane specjalnymi kanałami, a jego wymianę wymuszają wentylatory), to kominy są niepotrzebne. Jednak w większości domów zwykle jest jakiś kocioł albo kominek (często oba), a wentylacja mechaniczna wciąż jest rzadkością. Nic więc dziwnego, że trudno znaleźć dom bez komina.
| | |
Przewody dymowe do odprowadzania produktów spalania paliw stałych – węgla lub drewna – oraz kanały wentylacyjne nadal często muruje się z cegły Autor: Andrzej Szandomirski | By komin murowany nadawał się do odprowadzania spalin z kotłów gazowych lub na olej, trzeba go wyposażyć we wkład ze stali kwasoodpornej Autor: Andrzej Szandomirski |
| | |
Systemy kominowe składające się z wewnętrznego wkładu z kamionki kwasoodpornej lub ceramiki szamotowej i obudowy z prefabrykowanych bloczków z lekkiego betonu mają wiele zalet Autor: Andrzej Szandomirski | Niekiedy jedynym rozsądnym rozwiązaniem jest zastosowanie dwuściennego samonośnego komina stalowego – na przykład gdy w już wybudowanym domu zabraknie nam... komina Autor: Andrzej T. Papliński |
Rodzaje kominów i ich zadanie
Kominy mogą służyć do odprowadzania produktów spalania paliw ciekłych i gazowych – gazu płynnego lub ziemnego oraz oleju opałowego. Wówczas są wyposażone w przewody nazywane spalinowymi. Produkt spalania paliw stałych, czyli dym, który oprócz gazu zawiera także cząstki stałe, musi być odprowadzany przewodami dymowymi, dla których wymagania są nieco inne niż dla spalinowych (ze względu na inne właściwości substancji, z którymi mają kontakt). Przewody spalinowe powinny być odporne na działanie kwasów powstających w wyniku wykraplania się ze spalin pary wodnej i łączenia się jej ze związkami chemicznymi zawartymi w spalinach. W przewodach dymowych skraplanie pary wodnej zdarza się rzadko ze względu na znacznie wyższą temperaturę dymu, dlatego ich odporność na działanie kwasów nie musi być tak duża jak przewodów spalinowych. Bardzo ważna jest za to odporność na działanie wysokiej temperatury. Najmniej restrykcyjne są wymagania dla przewodów wentylacyjnych. Mają one kontakt jedynie z powietrzem o temperaturze pokojowej, a więc wystarczy, żeby były szczelne i zrobione z niepalnego materiału. Trzeba jednak brać pod uwagę fakt, że powietrze w przewodzie nie powinno się szybko ochładzać, aby nie wykraplała się z niego para wodna. Dlatego odcinki przewodów wentylacyjnych prowadzone poza ogrzewanymi pomieszczeniami muszą być wykonane z materiałów akumulujących ciepło (cegła, pustak) lub ocieplone.
Z czego?
Jeszcze do niedawna kominy były po prostu murowane z cegły. Dziś robi się je w ten sposób coraz rzadziej, bo popularne stają się specjalne systemy kominowe ze stali lub ceramiczne. Mimo wszystko tradycyjne kominy murowane dobrze współpracują z prostymi kotłami na węgiel i koks, z otwartymi kominkami, piecami i kuchniami kaflowymi, które działają bez przerwy i wytwarzają dużo dymu o wysokiej temperaturze, a co za tym idzie, mogą stosunkowo szybko ogrzać komin o dużej akumulacyjności cieplnej. Nowocześniejsze urządzenia grzewcze wymagają nowoczesnych kominów, dlatego są do nich polecane specjalne systemy kominowe stalowe lub ceramiczne. Jedne i drugie są produkowane jako wewnętrzne wkłady – rury przeznaczone do umieszczenia w obudowie z cegieł lub bloczków, a także w już istniejących kominach murowanych albo jako samodzielne, samonośne systemy do wznoszenia kominów od początku, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz domu. Kominami stalowymi mogą być odprowadzane spaliny z kotłów gazowych i olejowych, również kondensacyjnych. Do współpracy z kominkami i kotłami na paliwa stałe służą odmiany żaroodporne – z grubszej blachy odpornej na wysoką temperaturę. O tym, do jakich palenisk nadają się poszczególne systemy, informują oznaczenia, które powinny być umieszczone na każdym elemencie systemu kominowego. Ceramiczne systemy kominowe z prefabrykatów mogą być zupełnie samodzielną konstrukcją, a więc można z nich budować kominy wolno stojące. Częściej jednak stanowią fragment ściany wewnętrznej lub zewnętrznej. Składają się z wewnętrznego wkładu z kamionki kwasoodpornej lub ceramiki szamotowej i obudowy z lekkiego betonu, a w przypadku kominów zewnętrznych także z warstwy izolacji umieszczonej wewnątrz obudowy. Wtedy w obudowie komina są też kanały umożliwiające przepływ powietrza wokół warstwy izolacji w celu jej osuszania. Systemowe kominy ceramiczne są przeznaczone tylko do odprowadzania spalin lub dymu, ale można też kupić takie, które oprócz kanału spalinowego będą miały jeden lub więcej kanałów wentylacyjny. Dostępne są też systemy ze specjalnym przewodem powietrzno spalinowym do współpracy z kotłami z zamkniętą komorą spalania (turbo), w tym także kondensacyjnymi. Czy można przenieść komin?
Zdarza się, że nie odpowiada nam przewidziane w projekcie usytuowanie kotłowni lub kominka.
Często również chcemy przenieść w inne miejsce łazienkę lub toaletę. Czasem warunkiem takiej zmiany jest też przeniesienie komina. Żeby uniknąć kłopotów z urzędnikami, należy wcześniej dokonać stosownych zmian w projekcie budowlanym domu. Komin murowany z cegły może bowiem stanowić element konstrukcyjny budynku. Kominy systemowe z obudową z pustaków, a tym bardziej stalowe wolno stojące, na pewno takimi elementami nie są, ale przechodząc przez stropy i dach domu, mogą z nimi kolidować. Niedobrze, jeśli komin wypadnie akurat w koszu dachu. Trzeba też pamiętać, że komin zwykle potrzebuje fundamentu. Architekci zazwyczaj grupują przewody spalinowe i wentylacyjne tak, by znalazły się w jednym kominie. Przenosząc przewody, łatwo o tym zapomnieć i wówczas dom będzie „ozdobiony” kilkoma kominami. Z tych powodów możliwość przeniesienia komina należy w każdym przypadku skonsultować z projektantem budynku.
Kolejność prac
W którym momencie zaczyna się budowę komina? Czy jest do tego potrzebny kominiarz?
Komin zwykle wznosi się razem ze ścianami domu, o ile jest związany z ich konstrukcją. Jeśli jest wolno stojący, można go wybudować niezależnie. Gdy komin murowany ma być wyposażony w stalowy wkład, najpierw robi się obudowę z cegieł lub pustaków, a potem umieszcza się w niej wkład, wsuwając go od góry. Prefabrykowany komin ceramiczny buduje się, łącząc elementy wkładu wewnętrznego zaprawą lub kitem kwasoodpornym. Izoluje się je (jeśli jest to komin zewnętrzny) i obudowuje systemowymi bloczkami keramzytobetonowymi.
| | | ||
Kominy murowane z cegły, oraz obudowy prefabrykowanych kominów ceramicznych związane z konstrukcją ścian wznosi się razem z nimi Autor: Karolina Matysiak-Rakoczy | Wymurowanie komina z cegły jest najbardziej pracochłonne, trzeba też wiedzieć jak łączyć cegły, by przewody były szczelne, a komin się nie rozpadł Autor: Jarosław Sosiński | Montaż elementów dwuściennego komina stalowego sprowadza się do połączenia ich specjalnymi obejmami i przymocowania całości do ściany domu Autor: Mariusz Bykowski |
| | |
Kominy murowane i ceramiczne systemowe są ciężkie, dlatego muszą być posadowione na fundamencie Autor: Jolanta Pietrucha | Stalowy wkład można zamontować w kominie po zakończeniu prac murarskich Autor: Mariusz Bykowski |
| | |
Przed rozpoczęciem użytkowania przewodów kominowych należy poddać je kontroli kominiarza Autor: Mariusz Bykowski | Wzniesienie komina wentylacyjnego ze specjalnych bloczków jest prostsze niż murowanie go z cegły. Taki komin zajmuje też mniej miejsca Autor: Mariusz Bykowski |
Jak zbudować komin?
Z cegły. Zasady murowania przewodów dymowych, spalinowych i wentylacyjnych z cegły są od lat takie same. Używa się do tego cegieł mało nasiąkliwych i bardzo wytrzymałych pełnej cera-
micznej klasy 15 lub 10, a do części komina widocznej nad dachem bardzo dobra jest cegła klinkierowa z powierzchnią szkliwioną lub zaimpregnowana preparatem zmniejszającym jej nasiąkliwość. Nie powinno się stosować cegły dziurawki, bo nie gwarantuje ona odporności komina na zawilgocenie. Do budowy kominów wentylacyjnych można używać cegły silikatowej. Coraz częściej stosuje się specjalne betonowe bloczki o przekroju prostokątnym lub kołowym, z wydrążonymi kanałami, co znacznie upraszcza wznoszenie kominów. Najmniejszy dopuszczalny przekrój przewodu kominowego, niezależnie od jego przeznaczenia, to 14 x 14 cm, czyli wymiar 1/2 cegły ze spoinami (kanały w bloczkach mają zwykle mniejsze wymiary). Jeśli przewód jest budowany z elementów o przekroju kołowym, ich średnica nie powinna być mniejsza niż 15 cm. Wymiary przewodów dymowych lub spalinowych w kominach niższych niż 5 m trzeba zwiększyć do 14 x 20 cm lub do średnicy 18 cm. Najlepiej, gdy przewody kominowe są prowadzone w ścianach między ogrzewanymi pomieszczeniami, co pozwala uniknąć ich wychłodzenia. Powinno się dążyć do grupowania ich w taki sposób, aby jak najwięcej znalazło się w jednym wspólnym kominie wyprowadzonym na dach. Pozwala to zmniejszyć koszt budowy, uniknąć wielu przebić dachu i związanych z tym obróbek. Sprawia też, że warunki pracy komina są lepsze, bo sąsiadujące ze sobą kanały dymowe lub spalinowe oraz wentylacyjne wzajemnie się ogrzewają. Pod kominem trzeba wybudować fundament z cegły pełnej lub zbrojonego betonu. Jego wymiary należy w każdym przypadku obliczyć, ale nigdy nie powinien być niższy niż 30 cm, a jego długość i szerokość powinna być taka, by z każdej strony komina wystawał przynajmniej 15 cm. Gdy komin stanowi fragment ściany zewnętrznej, spód jego fundamentu powinien się znaleźć na równi ze spodem ław fundamentowych ścian. Spoiny pionowe każdej warstwy cegieł muszą być przykryte pełnymi powierzchniami cegieł następnej warstwy. Cegły w ścianach stanowiących przegrody między przewodami trzeba przynajmniej jednym końcem osadzać w prostopadłych do nich ścianach zewnętrznych. Przegrody oddzielające przewody spalinowe od dymowych muszą mieć grubość przynajmniej połowy cegły, czyli 12 cm, a między przewodami wentylacyjnymi mogą być o połowę cieńsze. Aby komin nie wychładzał się zbyt szybko, jego ściany zewnętrzne powinny mieć grubość co najmniej jednej cegły. Dobrze jest także zaizolować je od strony zewnętrznej, na przykład wełną mineralną grubości 6 cm. Jeśli w jednym kominie ma się znaleźć kilka przewodów wentylacyjnych, to można je ustawić w dwóch rzędach. W ten sposób powierzchnia ścian zewnętrznych komina będzie mniejsza, dzięki czemu mniejsze będą również straty ciepła. Komin murowany zakańcza się tak zwana czapką, którą zwykle robi się z betonu zbrojonego prętami metalowymi. Jej krawędzie powinny wystawać co najmniej 10 cm poza obrys komina. W czapce muszą się znaleźć tylko otwory na przewody: dymowy i spalinowy. Wyloty przewodów wentylacyjnych robi się po bokach komina, pod czapką, zwykle w dwóch bocznych, przeciwległych ścianach komina – na przestrzał.
Uwaga! Jeśli przewody wentylacyjne są zgrupowane w dwóch rzędach, trzeba przebić także ściankę między nimi na wylocie. Takie usytuowanie zapobiega wtłaczaniu powietrza, gdy wiatr wieje w kierunku jednego z wylotów. Każdy z otworów wylotowych powinien mieć wymiary nie mniejsze niż wymiary przewodu.
Z wkładem. Komin wymurowany z cegły nadaje się do współpracy z kotłami gazowymi i olejowymi dopiero po umieszczeniu w jego wnętrzu kwasoodpornego wkładu. Można to zrobić wsuwając wkład od góry, gdy komin jest już wymurowany. Trzeba wtedy wykuć w ścianie kominowej otwór umożliwiający zamontowanie w dolnej części komina odstojnika kondensatu, wyczystki oraz trójnika do podłączenia kotła. Wysokość, na jakiej należy umieścić trójnik zależy od wielkości i rodzaju kotła. Wkład może być też stopniowo obmurowywany, ale trzeba uważać, by stalowego wkładu nie ubrudzić zaprawą, bo spowoduje to jego szybką korozję.
Poszczególne elementy wkładu łączy się na wcisk (dlatego górny koniec każdego elementu ma zawsze nieco mniejszą średnicę niż dolny). Gdy wkład ma odprowadzać spaliny z kotła wyposażonego w wydmuchujący je wentylator (komin pracuje wtedy w nadciśnieniu), na połączeniach powinny się znaleźć uszczelki. Między ściankami wkładu, a ścianą z cegieł trzeba pozostawić niewielką szczelinę umożliwiającą swobodne poruszanie się wkładu podczas zmian temperatury. Dlatego wymiary kanału, w którym ma być umieszczony wkład, muszą być odpowiednio większe.
Stalowy. Elementy dwuściennego wolno stojącego komina stalowego łączy się za pomocą obejm zaciskowych stanowiących element systemu kominowego. Gwarantują one jego szczelność. Gotowy komin mocuje się do ściany (ewentualnie stropu) specjalnymi uchwytami.
Ceramiczny systemowy. Montaż komina systemowego do odprowadzania spalin lub dymu polega na połączeniu zaprawą lub kitem kwasoodpornym elementów wkładu wewnętrznego, zaizolowaniu go i obudowaniu systemowymi bloczkami keramzytobetonowymi.
Z pustaków. Do budowy kanałów wentylacyjnych są produkowane jednootworowe kształtki z ceramiki lub silikatu, a także wielokanałowe z lekkiego betonu. Poszczególne elementy łączy się zaprawą cementowo-wapienną lub klejową. Najważniejszą zaletą elementów prefabrykowanych są niewielkie wymiary zewnętrzne, dzięki którym komin zajmuje mniej miejsca. Także zbudowanie go zabiera mniej czasu niż wymurowanie komina z cegły. Jest łatwiejsze i obarczone mniejszym ryzykiem błędu, choćby dlatego, że elementy prefabrykowane mają większe wymiary, a więc na kompletny komin potrzeba ich znacznie mniej. Zdarza się, że komin murowany jest zaprojektowany jako fragment ściany nośnej i opierają się na nim belki stropowe. Wtedy zastąpienie go kominem prefabrykowanym może być utrudnione ze względu na kłopot z podparciem stropu. Wizyta kominiarza
Komin nie musi być wznoszony przez kominiarzy, może to zrobić murarz, chociaż zakłady kominiarskie świadczą usługi polegające między innymi na montażu wkładów kominowych. Za to przed rozpoczęciem użytkowania przewodów kominowych należy, przede wsztystkim dla własnego bezpieczeństwa, ale także dlatego, że wymagają tego przepisy, poddać je kontroli kominiarza. Taka kontrola jest konieczna nie tylko po wybudowaniu komina, ale także po każdej przeróbce lub zmianie podłączeń. Protokół z przeprowadzonego badania kominów jest jednym z dokumentów kwalifikujących budynek do użytkowania i trzeba go dołączyć do dziennika budowy. Opinii kominiarskiej może od nas zażądać gazownia, gdy będziemy się starać o uruchomienie dostawy gazu. Odbiór komina powinien polegać na sprawdzeniu zgodności użytych do budowy materiałów z wymaganiami zawartymi w projekcie budynku, oraz na kontroli ważności atestów i aprobat technicznych, sprawdzeniu oznakowania elementów komina umożliwiającego jego właściwe zaklasyfikowanie oraz identyfikację producenta, a także zgodność wykonania komina z projektem. Badanie przewodów powinno polegać na sprawdzeniu ich drożności, prawidłowości prowadzenia, wymiarów otworów i przekroju, stanu połączeń elementów, wlotu i wylotu, odprowadzenia kondensatu i siły ciągu.
- montaż wkładu kominowego (materiał + robocizna) – od 150 do 450 zł (w zależności od przeznaczenia i producenta),
- montaż drzwiczek rewizyjnych lub kratki wentylacyjnej z wykuciem otworu w ścianie – 60 zł
- montaż nasady kominowej – 100 zł,
- odbiór przewodów kominowych po zakończeniu budowy – 200 zł,
- sprawdzenie szczelności przewodu ze wskazaniem miejsca ewentualnej nieszczelności – 100 zł,
- sprawdzenie stanu technicznego komina kamerą inspekcyjną – 300 zł,
- ustalenie przyczyny złego działania komina – 100 zł,
- ekspertyza ze wskazaniem sposobu usunięcia usterki – 150 zł,
- udrożnienie przewodu kominowego – 100 zł,
- uszczelnianie przewodów kominowych masą silikatową – 149 zł/m (przewód 14 x 14 cm)
- uszczelnianie przewodów kominowych wkładką aluminiową (materiał + robocizna) – 14 zł/m (przewód 14 x 14 cm)
- okresowe sprawdzanie przewodów kominowych i ich czyszczenie – 150 zł,
- sprawdzenie szczelności instalacji gazowej – 100 zł
*ceny nie zawierają VAT
|
|
Rozwiązania typowe
Jakie wymagania powinien spełniać każdy komin? W jakie elementy musi być wyposażony?
Obudowa komina musi być wykonana z materiałów niepalnych, o odporności ogniowej co najmniej 60 minut. Powierzchnia wewnętrzna przewodów powinna być gładka. Materiały, z których się je robi, muszą im zapewnić szczelność i być dopuszczone do stosowania w budownictwie (co powinien potwierdzać odpowiedni dokument). Przekrój przewodu powinno się obliczyć w zależności od mocy i rodzaju kotła. Na całej długości przewodu nie powinno być przewężeń. Zabronione jest stosowanie zbiorczych przewodów wentylacyjnych, spalinowych i dymowych – do każdego może być podłączone tylko jedno urządzenie. Wyjątek stanowią urządzenia z zamkniętą komorą spalania i zabezpieczeniem przed zanikiem ciągu kominowego. W takiej sytuacji zbiorcze przewody spalinowe są dopuszczalne. Każdy komin do odprowadzania spalin lub dymu powinien być wyposażony w:
- otwór wyczystny umieszczony poniżej podłączenia czopucha (poziomego odcinka łączącego komin z urządzeniem grzewczym) ze szczelnym zamknięciem z niepalnego materiału. W kominach dla kotłów o mocy do 30 kW można zrezygnować z drzwiczek rewizyjnych, jeśli możliwy jest wygodny dostęp do dna komina przez rozetę podłączeniową;
- odstojnik kondensatu na samym dole komina, w tak zwanej stopie, z przewodem do odprowadzenia skroplin;
- otwory rewizyjne w skośnych częściach komina (jeśli komin jest odchylony od pionu).
Zgodnie z Polską Normą przewody kominowe powinny być prowadzone pionowo. Dopuszczalne jest nie więcej niż o 30-stopniowe odchylenie od pionu na odcinku nie dłuższym niż 2 m. Efektywna wysokość komina, to znaczy mierzona od przerywacza ciągu do wylotu ponad dach, nie może być mniejsza niż 4 m dla kotłów o mocy nieprzekraczającej 35 kW. Jeśli moc jest większa, minimalna wysokość komina może wynosić 2 m. Komin trzeba wyprowadzić ponad dach na tyle wysoko, aby znajdujące się w pobliżu przeszkody nie zakłócały ciągu oraz by zminimalizować ryzyko pożaru. Do kominów i ścian kominowych nie powinno się mocować żadnych urządzeń niestanowiących jego wyposażenia.
Budowa typowego komina dla urządzenia z otwartą komorą spalania
|
Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki |
Podłączenie komina i przewodu spalinowego do kotła z zamkniętą komorą spalania
Doprowadzenie powietrza i odprowadzenie spalin przez ścianę osobnymi przewodami
|
Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki |
Doprowadzenie powietrza przez ścianę, odprowadzenie spalin przez komin
|
Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki |
Doprowadzenie powietrza i odprowadzenie spalin przewodem powietrzno-spalinowym przez ścianę (moc kotła nie większa niż 21 W)
|
Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki |
Doprowadzenie powietrza i odprowadzenie spalin przewodem powietrzno-spalinowym przez dach
|
Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki |
Rozwiązania szczególne
Nietypowe rozwiązanie to bardzo często sposób na wyjście z trudnej sytuacji – na przykład gdy czegoś wcześniej nie przewidziano lub gdy trzeba naprawić coś, co uległo zniszczeniu.
Zbyt wąski komin. Często się zdarza, że podczas remontu instalacji grzewczej zamierzamy zainstalować kocioł lub kominek, który wcześniej nie był przewidziany w domu. Problemem jest wtedy znalezienie dla niego komina – budowanie go od początku wewnątrz domu zwykle jest kłopotliwe. W takiej sytuacji często bywa tak, że na przewody dymowe adaptuje się istniejące kanały wentylacyjne, których w ścianie kominowej jest zwykle kilka. Jednak przekrój kanału wentylacyjnego jest na ogół mniejszy niż wymagany dla przewodu dymowego. Wtedy ratunkiem jest wykorzystanie dwóch sąsiednich kanałów. Kominiarze łączą je, stosując tak zwane portki, czyli kształtkę łączącą dwa kanały o mniejszej średnicy w jeden większy. Jest to rozwiązanie dalekie od ideału (portki zakłócają przepływ spalin), dlatego jest stosowane jedynie wtedy, gdy nie ma innego wyjścia.
Uszczelnianie. Nierzadko w starym murowanym kominie pojawiają się ubytki i pęknięcia grożące powstaniem nieszczelności. W takiej sytuacji zwykle umieszcza się wewnątrz niego stalowy wkład, który zapewnia szczelność i zabezpiecza mur przed oddziaływaniem agresywnych produktów spalania. Jednak po zamontowaniu wkładu przekrój przewodu zdecydowanie się zmniejsza, więc nie zawsze można zastosować takie rozwiązanie. Ratunkiem może być wówczas użycie specjalnej silikatowej masy uszczelniającej odpornej na wysoką temperaturę i na ścieranie. W ten sposób można naprawiać przewody dymowe i kanały wentylacyjne (przewody spalinowe zawsze powinny być wyposażone we wkład). Do naniesienia masy używa się specjalnego urządzenia (patrz rysunek). Żywotność masy ocenia się na pięć-siedem lat.
Innym sposobem uszczelniania kominów jest stosowanie zamiast sztywnych wkładów specjalnych elastycznych rękawów z folii aluminiowej. Mimo iż są one dopuszczone do użytku, kominiarze nie mają o nich dobrej opinii – są nietrwałe, ulegają zniszczeniu podczas czyszczenia komina. Zatem należy je traktować jako rozwiązanie doraźne.
Nasady kominowe. Służą do ochrony przed zawirowaniem oraz wspomagania ciągu kominowego, gdy jest za słaby. Do wywołania podciśnienia w przewodzie kominowym wykorzystują wiatr, a więc gdy go nie ma, nic nie dają. Zainstalowane na wylocie przewodu dymowego szybko pokrywają się sadzą, zatem trzeba je bardzo często czyścić, za to dzięki nim nie brudzi się dach.
Wyciągi mechaniczne. Są skutecznym lekarstwem na słaby ciąg kominowy. Mogą być instalowane na przewodach dymowych, spalinowych i wentylacyjnych. W przypadku tych ostatnich coraz częściej stosuje się urządzenia będące elementem tak zwanej wentylacji hybrydowej (wentylator uruchamia się tylko wtedy, gdy naturalny ciąg kominowy jest zbyt słaby, a kiedy nie pracuje, nie utrudnia wypływu powietrza).
I ceramiczny, i stalowy
Systemy kominowe z rur ceramicznych w osłonie stalowej nie są jeszcze popularne. Łączą w sobie zalety kominów ceramicznych, takie jak większa trwałość, zdolność do akumulacji ciepła, z zaletami dwuściennych kominów stalowych (łatwość zastosowania w zamieszkanym domu, estetyczny wygląd).
| | | ||
Autor: TONA | Obrotowa nasada kominowa (tak zwany strażak) zabezpiecza komin przed niekorzystnym działaniem wiatru Autor: Andrzej Szandomirski | Najskuteczniejszy sposób na poprawę ciągu kominowego to mechaniczny wyciąg Autor: EXHAUSTO/KOPERFARM |
Uszczelnianie komina murowanego
|
Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki |
Supermarket
| | |
Autor: LEIER | |
|
|
Supermarket
Jakie systemy kominowe są dostępne na rynku? Ile kosztują?
Poniżej opisujemy parametry dostępnych na rynku sys-temów i podajemy ceny przykładowych elementów. W przypadku ceramicznych systemów kominowych są to ceny kompletnych kominów, ponieważ zwykle są one sprzedawane w zestawach. Ceramiczne systemy kominowe
Rury do odprowadzania dymu lub spalin robi się z ceramiki szamotowej, choć spotyka się też rury z prasowanej skały wulkanicznej z powłoką kwasoodporną. Systemy kominowe są produkowane w odmianie uniwersalnej – do urządzeń na paliwa stałe, olej lub gaz. Mogą odprowadzać spaliny o temperaturze do 600°C. W wersji do zamontowania na zewnątrz domu wewnętrzna rura jest izolowana wełną mineralną. Druga odmiana to systemy kominowe do kotłów olejowych i gazowych z zamkniętą komorą spalania i kondensacyjnych. Są odporne na temperaturę do 200°C i wyposażone w kanały z przyłączem do doprowadzenia nimi powietrza bezpośrednio do kotła. Produkowane są w odmianach do współpracy z jednym lub kilkoma (w domach wielorodzinnych) kotłami. Długość rur ceramicznych wynosi najczęściej 33 cm, rzadziej 25 lub 20 cm. Średnica rur od 120 do 400 mm. W skład systemu wchodzi też obudowa z pustaków – najczęściej keramzytobetonowych, niektórzy producenci oferują też ceramiczne albo ze skał wulkanicznych. Wymiary pustaków to od 280 x 280 do 1600 x 670 mm, wysokość 33, 25 lub 20 cm. W skład systemu wchodzą też elementy umożliwiające podłączenie kotła do komina (trójnik), drzwiczki rewizyjne, kratka wentylacyjna umożliwiająca osuszanie wkładu i jego izolacji, zakończenie komina dolne (odstojnik i odprowadzenie kondensatu) i górne (płyta wierzchnia, daszek, niekiedy także ozdobna nasada kominowa).
Stalowe systemy kominowe
Są produkowane ze stali nierdzewnej kwasoodpornej jako jednościenne, które stanowią wkłady kominów murowanych – do urządzeń gazowych i na olej opałowy (dopuszczalna temperatura spalin 200°C), a w wersji żaroodpornej także do kominków i kotłów na drewno i biomasę (dopuszczalna temperatura spalin 450°C). Systemy do kotłów gazowych i na olej mogą mieć na połączeniach uszczelki – nadają się wtedy do kotłów z zamkniętą komorą spalania z wentylatorem spalin. Są odporne na temperaturę do 200°C. Specjalnie do kotłów z zamkniętą komorą spalania, także kondensacyjnych, są produkowane koncentryczne przewody powietrzno spalinowe zbudowane z dwóch rur. Wewnętrzną, o mniejszej średnicy, wypływają spaliny, zewnętrzną dopływa powietrze, które przy okazji nieco się ogrzewa ciepłem spalin, dzięki czemu zwiększa się sprawność kotła. Do budowy kominów wolno stojących służą systemy dwuścienne. Rura wewnętrzna ze stali nierdzewnej kwasoodpornej jest osłonięta warstwą izolacji grubości 25-50 mm, którą z zewnątrz osłania druga rura stalowa. Jeśli komin jest przeznaczony do zamontowania na zewnątrz budynku, również rura zewnętrzna jest ze stali kwasoodpornej. W systemach do montażu wewnętrznego bywa z ocynkowanego aluminium lub stali ocynkowanej. Produkowane są także odmiany żaroodporne do kotłów na drewno i biomasę oraz kominków. W skład systemu, oprócz prostych odcinków rur, wchodzą wszystkie elemen-ty niezbędne do budowy komina: trójniki, kolana, obejmy, zakończenia górne i dolne, odstojniki kondensatu, wyczystki, elementy montażowe (klamry, obejmy, wsporniki, mocowania). Systemy stalowe nie nadają się do współpracy z kotłami opalanymi węglem lub torfem – nie są wystarczająco odporne na ich spaliny. Średnice przewodów kominowych stalowych jedno- i dwuściennych wynoszą od 80 do 1000 mm, koncentrycznych od 80/125 do 300/565 mm. Produkuje się także przewody elastyczne ze stali kwasoodpornej o średnicy od 100 do 300 mm. Służą do wykonywania podłączeń kot-łów lub wkładów komin-kowych do komina (odporne na temperaturę spalin do 500°C) albo do stoso-wania jako wkłady do kominów murowanych przystosowujące je do współpracy z kotłami gazowymi i na olej (odporne na temperaturę do 200°C). Wykorzystuje się je, gdy komin nie jest prosty na całej długości.
Pustaki wentylacyjne
Służą do budowy wentylacyjnych kanałów grawitacyjnych. Pustaki keramzytobetonowe są produkowane z jednym, dwoma, trzema albo czterema kanałami w jednym rzędzie. Producenci stosują różne wymiary pojedynczego kanału: 110 x 160, 120 x 160,120 x 170, 140 x 155 mm. Szerokość pustaka wynosi 200-250 mm, a wysokość, podobnie jak w systemach kominowych, 33 (czasem 20 lub 25) cm. Pustaki wentylacyjne ceramiczne są wyposażone w pojedyncze kanały, zwykle okrągłe o średnicy 150 mm, ewentualnie prostokątne 150 x 150 mm. Wymiary zewnętrzne pustaka to 188 x 188 mm, wysokość 22, 24 lub 25 cm. Są także pustaki silikatowe z pojedynczym kanałem o średnicy 150 mm, o wymiarach zewnętrznych 250 x 250 mm, wysokości 22 cm.
| | |
Autor: SCHIEDEL | Autor: SCHIEDEL |
| | |
| Autor: NEGARRA |
Uwaga na błędy Jakie błędy są popełniane najczęściej przy budowie kominów? Jakie mogą być ich skutki?
Jak każdą czynność na budowie także montaż czy murowanie komina trzeba przeprowadzić starannie, zgodnie ze sztuką budowlaną i z zaleceniami producenta. Komin wykonany niedbale bądź z zastosowaniem innych niż przewidziane w systemie materiałów może nie tylko nie zapewniać ciągu, ale po prostu się rozpaść w niedługim czasie. Nierzadko spotyka się kominy, które nie są na całej długości pionowe. Każde załamanie lub występ w kanale nie tylko
zmniejszają ciąg, lecz mogą wręcz uniemożliwić oczyszczenie komina, co w przypadku przewodów dymowych grozi pożarem sadzy.
Nieszczelności
Do murowania kominów służy cegła pełna. Zewnętrzne, widoczne części komina często muruje się z cegły klinkierowej, stosując zaprawę oszczędnie, aby nie wypływała poza klinkier. Jeśli w takiej sytuacji zamiast cegły pełnej zastosujemy dziurawkę, woda deszczowa będzie się dostawać do ich komór przez zawsze istniejące w murze szczeliny. W rezultacie powstaną przecieki widoczne we wnętrzu domu.
Pseudooszczędności
Często błędy popełniane przy budowie kominów wynikają z przesadnej oszczędności inwestorów lub wykonawców. Do urządzeń na paliwa stałe trzeba bezwzględnie stosować elementy odporne na pożar sadzy, czyli żaroodporne. Ale żaroodporne kominy stalowe są dużo droższe od kwasoodpornych stalowych kominów przeznaczonych do kotłów na gaz czy olej. Dlatego nierzadko wybiera się system tańszy, mimo iż zupełnie w danym przypadku nieodpowiedni. Należy też pamiętać, że rury aluminiowe nie nadają się do odprowadzania spalin (są przeznaczone do instalacji wentylacyjnych), a tym bardziej dymu z urządzeń grzewczych. Jakie są skutki takich błędnych wyborów? W najlepszym razie komin szybko się zniszczy i konieczny będzie zakup i montaż nowego – jeżeli uszkodzenie zostanie w porę zauważone. Jeśli jednak nie zareagujemy w porę, może dojść do pożaru i spalenia nawet całego domu.
Za wąsko
Częsty błąd to zastosowanie komina o zbyt wąskim przewodzie. Zdarza się, że chcemy zainstalować w domu urządzenie grzewcze innego typu niż przewidziane w projekcie. Wówczas może się okazać, że do jego prawidłowej pracy jest potrzebny komin o większych wymiarach niż wzniesiony w naszym domu. W takiej sytuacji niektórzy nie przejmują się zaleceniami producenta kotła czy kominka i podłączają go do zbyt wąskiego przewodu. W rezultacie urządzenie nie pracuje prawidłowo. Zautomatyzowane kotły na gaz lub olej samoczynnie się wyłączają, pozornie bez powodu. W kotłach na paliwa stałe i kominkach trudno rozpalić ogień, ich wnętrze ulega szybkiemu zabrudzeniu. Możliwe jest też cofanie się dymu do pomieszczeń, w najgorszym razie może dojść nawet do zaczadzenia mieszkańców. Dlatego jeśli na etapie budowy komina nie wiemy jeszcze, jaki kocioł czy kominek wybierzemy, zdecydujmy się na na tyle duży przewód kominowy, by mógł współpracować z każdym z potencjalnie możliwych do zastosowania w naszym domu urządzeń. Oszczędności na tym etapie mogą bowiem okazać się pozorne, gdy dojdziemy do wniosku, że komin jest za mały i trzeba wybudować następny.
Bez wkładu
Jeżeli komin murowany ma odprowadzać spaliny z kotła na gaz lub olej, bezwzględnie trzeba
zastosować w nim wkład kwasoodporny. Jest on zalecany także w kominach odprowadzających dym z kominków z zamykanym wkładem i z nowoczesnych kotłów na drewno (musi być wtedy żaroodporny). Spaliny z tych urządzeń mają niską temperaturę i często wykrapla się z nich para wodna, która tworzy z innymi produktami spalania agresywną substancję. Oznaką tego są brązowe zacieki na ścianie kominowej. Jeśli nie zapobiegnie się ich powstawaniu, ściana ulegnie zniszczeniu.
Korozja
Kominy stalowe nie mogą odprowadzać spalin, gdy w powietrzu dostarczanym do spalania paliwa są związki chloru i fluoru (na przykład w zakładach fryzjerskich, pralniach oraz w pomieszczeniach, w których są składowane środki chemiczne). Ich obecność powoduje tak zwaną korozję chromianową stali – powstawanie siatki małych, okrągłych otworów. Z tego samego powodu stalowe wkłady kominowe nie mogą być montowane w świeżo murowanych i tynkowanych kanałach kominowych. Trzeba zaczekać około dwóch tygodni na wyschnięcie zaprawy murarskiej. Jeśli chcemy zamontować stalowy wkład kwasoodporny w murowanym kominie, który wcześniej odprowadzał dym z kotła na węgiel, należy bardzo dokładnie wyczyścić kanał dymowy z sadzy, bo może ona zawierać związki powodujące korozję zewnętrznej powierzchni wkładu.
| | | ||
Taki komin nie gwarantuje bezpieczeństwa. Na pewno nie jest szczelny, a do tego może spaść komuś na głowę. Komin przemurowuje się zwykle przy okazji remontu dachu Autor: Mirosław Krogulec | Antena i inne urządzenia zamocowane do komina prawdopodobnie zakłóciły w nim ciąg. Sugeruje to zastosowanie obrotowej nasady zakładanej przez kominiarzy, jeśli komin nie działa tak, jak powinien. Dziury wywiercone pod mocowania nie wpłynęły dobrze na jego trwałość i szczelność Autor: Andrzej Szandomirski | Duże straty ciepła przez ściany komina powodują zmniejszenie ciągu, a w przewodach wentylacyjnych są przyczyną wykraplania się pary wodnej. Dlatego przewód na nieogrzewanym poddaszu powinien być ocieplony Autor: Mariusz Bykowski |
| | |
Stal kwasoodporna nie jest odporna na działanie zasad. Dlatego stalowe wkłady powinno się instalować dopiero po wyschnięciu zaprawy, którą murowano komin. Widoczny na zdjęciu wkład szybko skoroduje Autor: Andrzej Szandomirski | Zastosowanie tańszego stalowego wkładu do kotłów gazowych zamiast wkładu żaroodpornego było przyczyną pożaru. Wkład był tańszy o kilkaset złotych. Zakład ubezpieczeniowy nie chciał wypłacić odszkodowania z powodu zastosowania niewłaściwego rozwiązania Autor: Mariusz Bykowski |
| | |
Do zapłonu drewna może dojść już w temperaturze 90°C. Dlatego wszelkie drewniane elementy trzeba starannie odizolować od komina. Lepiej dmuchać na zimne, niż potem żałować Autor: KALBAR | By ciąg kominowy nie był zakłócony, komin nie może być tak niski. Wylot powinien się znaleźć co najmniej 30 cm nad górną krawędzią przeszkody znajdującej się w odległości do 1,5 m Autor: Mariusz Bykowski |
Ile to będzie kosztować?
Cena komina zależy przede wszystkim od jego wysokości i wymiarów przewodu, a także od tego, do jakich urządzeń jest przeznaczony.
Wysokość komina wynika zwykle z wysokości domu, a średnica przewodu spalinowego zależy od mocy kotła. W niektórych domach może być konieczny więcej niż jeden komin, a w każdym z nich może być potrzebna różna liczba kanałów. Aby się dowiedzieć, z jakimi kosztami trzeba się liczyć, decydując się na konkretne urządzenie grzewcze (kominek, kocioł na gaz lub olej albo na paliwo stałe), sprawdziliśmy, ile kosztują kominy systemowe do wybranych przez nas domów z Kolekcji Muratora. Rozważaliśmy warianty z różnymi kotłami. Jak widać w tabelach, zdecydowanie najdroższe są stalowe kominy dwuścienne, natomiast koszty budowy systemowych kominów ceramicznych i kominów murowanych z cegły z wkładem stalowym mogą być porównywalne – w większym domu, w którym kominy są wyższe, ich koszty są zbliżone. Jednak w domu parterowym kominy ceramiczne okazały się wyraźnie droższe. Do przedstawionych kosztów materiałów trzeba jeszcze doliczyć robociznę, która w przypadku systemów ceramicznych i murowanych wyposażonych we wkłady wynosi 1000--2000 zł za każdy komin (cena zależy od liczby kanałów w kominie). Za montaż samego wkładu lub wolno stojącego komina stalowego powinniśmy zapłacić mniej (około 500 zł, ale cena zależy od wielkości komina i możliwości zamocowania wkładu lub komina). Kominiarze podają zwykle cenę obejmującą łączny koszt – montażu i materiałów.
Jak najbardziej samo dojście do komina jest bardzo ważna i ogólnie zapewnianie regularnych przeglądów również jest istotne. U mnie całkiem niedawno także był kominiarz https://kominiarz.warszawa.pl/ gdyż zależało mi na tym aby wiedzieć czy wszystko jest sprawne.
OdpowiedzUsuń