niedziela, 3 lipca 2011

Modernizacja starych instalacji elektrycznych



Od instalacji elektrycznych wymaga się, aby były trwałe, estetyczne, funkcjonalne i bezpieczne dla użytkowników. Bezpieczeństwo ma znaczenie priorytetowe. W Polsce ciągle jeszcze na skutek porażenia prądem elektrycznym ginie znacznie więcej osób niż w krajach Europy Zachodniej.



W dobrym stanie, ale przestarzałe

Najłatwiej jest dostosować do nowych przepisów i rosnących potrzeb instalację zrobioną z przewodów z żyłami miedzianymi w rurkach pod tynkiem (lub na tynku) będącą w dobrym stanie technicznym. W takim wypadku modernizacja polega na:
- wykonaniu (jeśli ich nie ma) połączeń wyrównawczych i zainstalowaniu głównej szyny uziemiającej budynek. Przyłącza się do niej wszystkie instalacje rurowe wprowadzone do budynku: wodną, kanalizacyjną, gazową, centralnego ogrzewania, oraz zbrojenie budynku, uziomy naturalne lub sztuczne i przewód ochronny (PE);
- rozdzieleniu przewodu neutralno-ochronnego (PEN) na dwa oddzielne: neutralny (N) i ochronny (PE). Najlepiej zrobić to w złączu budynku, a gdy to jest niemożliwe, w pobliżu głównej rozdzielnicy;
- dodaniu trzeciego przewodu w obwodach jednofazowych i piątego – w trójfazowych (zwanych siłowymi). Przewody te muszą mieć izolację żółto-zieloną i pełnić funkcję przewodu ochronnego (PE). Można je wciągnąć do istniejących rurek;
- wymianie wszystkich gniazd wtyczkowych, także w pokojach, na gniazda z bolcami ochronnymi i przyłączeniu do bolców przewodu ochronnego (PE);
- wymianie gniazda wtyczkowego w łazience na hermetyczne i wyposażone w bolec ochronny (jeśli nie było takie);
- wykonaniu połączenia wyrównawczego w łazience;
- wymianie tablicy bezpiecznikowej z bezpiecznikami topikowymi na nową – wyposażoną w wyłączniki nadmiarowoprądowe oraz
w co najmniej jeden wyłącznik różnicowoprądowy na prąd 30 mA, a także w ochronniki przeciwprzepięciowe klasy B (II stopnia) i ewentualnie klasy C (III stopnia) oraz główny wyłącznik różnicowoprądowy na prąd różnicowy 300 lub 500 mA, jako element ochrony także przed pożarem. Nowa tablica może być osadzona w starej wnęce lub na wierzchu ściany – w obudowie;
- zainstalowaniu w złączu ochronników przeciwprzepięciowych I stopnia. Zadaniem ochronników wszystkich stopni jest zabezpieczenie sprzętów elektronicznych znajdujących się w budynku przed skutkami przepięć powstałych w wyniku wyładowań atmosferycznych oraz przepięć łączeniowych (na przykład ponownego załączenia napięcia po jego zaniku).

W nowej instalacji nie może być bezpieczników topikowych. Trzeba je zastąpić automatycznymi wyłącznikami nadmiarowoprądowymi w przewodach fazowych (L)
Autor: Wiktor Greg

Ochronniki przeciwprzepięciowe


W rozdzielnicy budynku bez instalacji odgromowej zasilanego linią napowietrzną zaleca się montaż ogranicznika przepięć klasy B+C
Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki , MOELLER


W parterowym budynku bez instalacji odgromowej zasilanym linią kablową powinno się zamontować ogranicznik przepięć klasy C
Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki , MOELLER


W budynku z instalacją odgromową zasilanym linią kablową zaleca się montaż ogranicznika przepięć klasy B+C w rozdzielnicy
Autor: Marek Sternicki , Agnieszka Sternicka , MOELLER


Przewód neutralno-ochronny


W starej instalacji należy odłączyć uziemienie od styków ochronnych i przełączyć do nich przewód neutralno-ochronny (PEN)
Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki



Do zacisków gniazda wtyczkowego trzeba prawidłowo przyłączyć przewód neutralno-ochronny (PEN)
Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Bezpieczniki



Jeżeli bezpieczniki znajdują się także w przewodach zerowych (obecnie neutralno-ochronnych (PEN), należy je bezwzględnie usunąć, a przewód PEN połączyć z odpowiednim zaciskiem na tablicy bezpiecznikowej
Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki
Stare i zniszczone
Wciąż jeszcze są używane instalacje wykonane przed wielu laty, wyposażone w bezpieczniki topikowe zarówno w przewodzie fazowym, jak i neutralnym (zerowym) oraz w gniazda i obudowy urządzeń, których styki są połączone z uziomem, na przykład z metalowymi rurami wodociągowymi. Taką instalację trzeba niezwłocznie „poprawić”, nawet wtedy, gdy pełna modernizacja ma być przeprowadzona w późniejszym terminie. Minimalny zakres zmian powinien polegać na:
- połączeniu styków ochronnych gniazd wtyczkowych i obudów innych urządzeń z przewodem neutralno-ochronnym (PEN). Jednocześnie trzeba odłączyć istniejące połączenia uziemiające. W gniazdach wtyczkowych przewód neutralno-ochronny (PEN) najpierw łączy się ze stykiem ochronnym, a potem „mostkuje” ze stykiem roboczym. Wprawdzie przerwanie takiego mostka sprawia, że gniazdo przestaje działać, ale nie grozi to porażeniem, bo w dalszym ciągu styk ochronny ma połączenie;
- zdemontowaniu bezpieczników w przewodach ochronnych;
- zastąpieniu bezpieczników topikowych w przewodach fazowych wkręcanymi wyłącznikami nadmiarowoprądowymi;
- zainstalowaniu w puszkach wyłączników różnicowoprądowych na prąd różnicowy nie większy niż 30 mA lub zastosowaniu wyłączników przenośnych w pomieszczeniach o zwiększonym zagrożeniu porażeniem, na przykład w łazience, kuchni czy garażu;
- wykonaniu połączeń wyrównawczych;
- wymianie wszystkich gniazd wtyczkowych bez styku ochronnego (także w pokojach) na gniazda z takim stykiem. W niektórych domach spotyka się jeszcze instalacje z okresu między-
wojennego, czyli ponad siedemdziesięcioletnie. Najstarsze z nich to instalacje podtynkowe zrobione z przewodów z żyłami miedzianymi w gumowej izolacji, ułożonymi w rurkach ołowianych z wewnętrzną izolacją z papieru. W takiej instalacji rozgałęzienia robiono w puszkach umieszczonych pod tynkiem i zamykanych pokrywkami. Gniazda wtyczkowe i łączniki instalowano w takich samych puszkach, tylko bez pokrywek. Ich funkcję pełnił osprzęt w obudowie bakelitowej. Taka instalacja na pewno wymaga wymiany. Guma izolująca przewody z czasem kruszeje i traci właściwości izolacyjne. Osprzęt po latach też najczęściej jest zużyty, styki wypalone, a elementy bakelitowe często popękane. Można doraźnie poprawić stan instalacji, wymieniając osprzęt (łączniki i gniazda wtyczkowe) oraz przewody. Zwykle jednak z powodu popękanej gumowej izolacji i pokruszonej izolacji papierowej nie udaje się wyciągnąć starych przewodów z rurek, a próba wyrwania przewodów wraz z rurkami ze ścian prowadzi do poważnego uszkodzeniem tynków. W domach budowanych w latach 70.--80., gdy miedź była zaliczana do materiałów strategicznych, w instalacjach elektrycznych stosowano przewody z żyłami aluminiowymi. Ponieważ aluminium jest kruche, taka instalacja może sprawiać wiele kłopotów eksploatacyjnych spowodowanych łamaniem się końcówek przewodów oraz luzowaniem się połączeń skręcanych w gniazdach wtyczkowych, łącznikach i w puszkach rozgałęźnych. Luzujące się styki trzeba często dokręcać, aby zapobiec ich iskrzeniu i wypalaniu, które mogą powodować przerwy w dopływie prądu, a także być przyczyną pożaru. Taką instalację trzeba w całości wymienić.



Najłatwiej w listwach i kanałach
Jeżeli instalacja jest w złym stanie technicznym (potwierdzonym pomiarami) i wymaga całkowitej wymiany, najłatwiej jest zastąpić ją nową ułożoną w listwach i kanałach instalacyjnych. W takim wypadku stare obwody odłącza się od tablicy i pozostawia w ścianach, demontuje się osprzęt i naprawia miejsca po nim. Następnie odnawia się pomieszczenie i dopiero po pomalowaniu ścian układa listwy i kanały. Można je umieścić przy podłodze lub suficie, a odcinki pionowe przy ościeżnicach drzwi. Listwy i kanały są produkowane z tworzywa sztucznego (PCW) lub aluminium z wewnętrzną izolacją także z PCW. Tworzywo jest elastyczne – daje się łatwo przycinać i modelować. Kanały są przeznaczone do układania większej liczby przewodów niż listwy. Jedne i drugie doskonale przylegają do wszystkich nierówności­
podłoża. Są produkowane w różnych rozmiarach, od bardzo wąskich (kilkucentymetrowych) i płaskich, do szerokich (nawet kilkudziesięciocentymetrowych) i głębokich. Spodnia część listwy (kanału) jest perforowana, co ułatwia przykręcanie jej do ściany lub sufitu. Pokrywy mają zatrzaskowe uchwyty. Listwy i kanały mogą mieć wewnątrz przegrody pozwalające na odrębne prowadzenie instalacji o różnym przeznaczeniu. Stosuje się do nich specjalny osprzęt mocowany bezpośrednio w listwie (kanale) lub obok niej. Bogaty asortyment listew i kanałów pozwala na wykonanie nowej instalacji dostosowanej do aktualnych i przyszłych potrzeb domowników. Możliwe jest rozmieszczenie gniazd wtyczkowych tak, aby nie było potrzeby stosowania przedłużaczy i rozgałęziaczy. Różnokolorowe osłony pozwalają doskonale dopasować pokrywy do kolorystyki ścian. Jeżeli zdecydujemy się na wykonanie nowej instalacji w listwach i kanałach, będziemy musieli:
- wymienić starą tablicę bezpiecznikową na nową – wyposażoną w wyłączniki nadmiarowoprądowe i wyłącznik różnicowoprądowy na prąd 30 mA oraz inną aparaturę, między innymi ochronniki przeciwprzepięciowe i wyłącznik różnicowoprądowy 300 lub 500 mA;
- ułożyć spodnie części listew i kanałów na ścianach i sufitach (dojścia do opraw sufitowych);
- ułożyć w listwach (kanałach) przewody kabelkowe – trzy- i pięciożyłowe;
- podłączyć osprzęt (gniazda, wyłączniki) i zamknąć pokrywy;
- wykonać główne i dodatkowe połączenia wyrównawcze;
- zainstalować w złączu ochronniki przeciwprzepięciowe klasy B (I stopnia). Listwy i kanały tworzą system bezpieczny w eksploatacji, a także przystosowany do wszelkich zmian i rozbudowy. W wykonanej łatwo instalacji elektrycznej można w prosty sposób zwiększyć liczbę obwodów i gniazd wtyczkowych, a także – dodając nowe odcinki – doprowadzić ją do nowych miejsc bez kucia ścian i tak zwanej prowizorki. Należy pamiętać, że wszelkie prace przy instalacjach elektrycznych, ich naprawie, przebudowie i układaniu nowych może wykonywać tylko elektryk z uprawnieniami do 1 kV.

1 komentarz:

  1. Jak sięgnę pamięcią w tył to pamiętam jak w moim domu był czas, że wszystko to co było gumowym elementem to zaczęło się psuć. Były to uszczelki, czy inne gumowe elementy. Bywało również tak, iż czasami był wzywany technik, ale ja staram się reperować wszystko indywidualnie. Nawet jak coś w aucie się zepsuje to również nie idę od razu do specjalisty. W sytuacji gdy mam do czynienia z elementami z gumy to najlepsze wyroby znajduję w sklepie www https://powerrubber.com/ gdzie ja za każdym razem takie gumowe elementy kupuję.

    OdpowiedzUsuń