Przekrój stawu
|
Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki |
Budowa niecki stawu
|
Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki |
Budowa kaskady
|
Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki |
Wyniesiony ponad powierzchnię ogrodu staw zrobiono z siatkobetonu. Umożliwia on dowolne ukształtowanie linii stawu oraz wyniesienie lustra wody ponad poziom terenu. Właściwie wykonana betonowa niecka jest szczelna i bardzo trwała. Otacza ją niski murek obłożony nieregularnymi, łamanymi płytkami rudego piaskowca. Z tego samego kamienia zrobiona jest ścianka wodospadu przy schodach na taras. Aby złagodzić surowość kamienia, we fragmencie murku obok schodów pozostawiono szczelinę, w której (po nasypaniu ziemi) posadzono rośliny o ozdobnych liściach, między innymi funkie. Na dnie zbiornika pomiędzy kamieniami zainstalowano trzy reflektorki. Emitują efektowne, rozmyte snopy światła, dzięki czemu miejsce to jest atrakcyjne także po zmroku (jednym z nich jest podświetlona kaskada). Staw wygląda interesująco również zimą, gdy z kaskady zwisają sople, a nocą na tafli lodu tworzą się świetlne refleksy. Dobre sąsiedztwo
Najlepiej, jeżeli zbiornik wodny jest nasłoneczniony nie dłużej niż cztery-sześć godzin dziennie. Zbyt duża ilość słońca sprawia, że woda się przegrzewa i zmniejsza się jej natlenienie, a to ułatwia rozwój glonów (przyczyna mętnienia i zakwitania wody). Tu część lustra wody jest ocieniona otaczającymi staw drzewami: wiązem karłowym 'Jacqueline Hillier' i głogiem ostrogowym. Cień rzucają także pnącza wspinające się po zbudowanej obok altanie oraz wysokie byliny wodne: irysy, pałka wąskolistna i łączeń baldaszkowaty. W bezpośrednim sąsiedztwie oczka wodnego nie posadzono drzew iglastych, żeby wpadające do wody igły nie zakwaszały jej.
Budowa
Prace ziemne najlepiej przeprowadzić przy najniższym poziomie wód gruntowych, a więc latem. Unika się wtedy konieczności wypompowywania wody z wykopów. Kształt stawu wyznaczono gumowym wężem ułożonym na ziemi. Zarys niecki dokładnie obejrzano z każdej strony, także z okien domu, i po zaakceptowaniu przystąpiono do wykonania fundamentu pod kaskadę oraz otaczający staw murek. Ławę fundamentową ze zbrojonego betonu klasy B15 zagłębiono poniżej granicy przemarzania gruntu. Następnie wykopano nieckę stawu głębokości 140 cm, uformowano łagodnie opadające brzegi oraz półki na kosze z roślinami. Nieckę należało ukształtować tak, aby cała jej linia brzegowa leżała na jednym poziomie. Z ziemi z wykopu usypano skarpę pomiędzy domem a stawem. Następnie przystąpiono do uszczelniania dna stawu. Po jego oczyszczeniu, wyrównaniu i dokładnym ubiciu ułożono geowłókninę o gramaturze co najmniej 200 g/m², z 30-centymetrowymi zakładami, a na niej metalową siatkę Ledóchowskiego (z zakładami 20 cm). Dowiązano ją do wystających prętów zbrojeniowych fundamentu, a także umocowano w gruncie kotwami z drutu rozmieszczonymi mniej więcej co 1 m. Na tak przygotowaną siatkę nałożono 2-4 cm wodoszczelnego betonu z cementu portlandzkiego I 42,5 z dodatkiem uszczelniaczy. Beton musi dokładnie wypełniać oczka siatki. Kolejną warstwę siatki, ułożoną pod kątem 90° w stosunku do poprzedniej, mocuje się do stwardniałego betonu zaprawą w kilku miejscach; zapobiegnie to jej przesuwaniu. Później układa się kolejną warstwę betonu. W zależności od wielkości zbiornika wykonuje się trzy-pięć warstw betonu wodoszczelnego na siatce, każdą następną dopiero po związaniu poprzedniej. Należy wziąć pod uwagę to, iż dodatki zapewniające szczelność betonu (uszczelniacze) znacznie wydłużają czas jego wiązania, i przyjąć, że każda warstwa schnie około doby. W tym stawie zrobiono cztery warstwy siatkobetonu. Jeśli oczko wodne ma kilka metrów kwadratowych powierzchni wystarczą trzy warstwy, a jeżeli ponad 100 m², dla uzyskania odpowiedniej wytrzymałości potrzebnych jest pięć warstw. W ostatniej, górnej warstwie betonu ukryto przewody elektryczne pompy i oświetlenia oraz rurkę z polietylenu średnicy 32 mm doprowadzającą wodę z pompy do kaskady. Kiedy dni są słoneczne i upalne, należy zabezpieczyć beton przed zbyt szybkim przesychaniem, cieniując go na przykład brezentem. Trzeba też polewać go wodą, by wysychał powoli – od tego zależy jego trwałość. Wodoszczelnym betonem pokryta jest też przylegająca do zbiornika ściana tarasu. Obłożono ją łamanym piaskowcem połączonym wodoszczelną zaprawą, dzięki czemu powstała efektowna kaskada. Podobnym piaskowcem łączonym taką samą zaprawą wykończono wyniesioną ponad teren część niecki, tworząc niewysoki murek. Umieszczono na nim drewniany pomost z zaimpregnowanych desek (przymocowanych wkrętami do metalowych wsporników osadzonych w osobnym fundamencie) i ławkę, której deski zamocowano do metalowego profilu zamkniętego, przyspawanego do zbrojenia fundamentu.
| | | ||
Również odpoczywając w wygodnej altanie z kuchnią letnią, można kontemplować urodę tego zakątka Autor: Agnieszka Waszak | Na obrzeżu oczka wodnego zamocowano ławkę. Jest ona ulubionym miejscem wypoczynku domowników i... kotów Autor: Agnieszka Waszak | Kosaćcom żółtym (umieszczonym w stawie w koszach) towarzyszą syberyjskie posadzone obok stawu Autor: Agnieszka Waszak |
| | | ||
Kaskadę przy płycie słonecznego tarasu otaczają śródziemnomorskie rośliny: agawy i palmy w donicach oraz posadzone na skarpie juki Autor: Agnieszka Waszak | W murku otaczającym lustro wody pozostawiono szczeliny, które wypełniono żyzną ziemią. Rosną tu funkie i żurawki Autor: Agnieszka Waszak | Staw i kaskada zdobią ogród także zimą Autor: Patrycja Zych |
Z pompą i prądem
W najbardziej odległym od kaskady i jednocześnie najgłębszym miejscu (ale nie bezpośrednio na dnie), umieszczono pompę z filtrem mechanicznym. Jej wydajność dobiera się do konkretnych warunków: pojemności stawu, odległości i wysokości, na jaką ma być tłoczona woda, średnicy rury tłoczącej wodę oraz wielkości planowanego strumienia kaskady. Przy wyborze pompy możemy liczyć na pomoc sprzedawcy. Także na opakowaniach jest zwykle przedstawiony wykres pracy pompy określający jej parametry. W stawie zainstalowano oświetlenie. Wykorzystane tu lampy wymagają niskiego napięcia (12 lub 24 V), dlatego są podłączone do skrzynki transformatorowej umieszczonej w niewidocznym miejscu na murku otaczającym staw. Instalacja elektryczna powinna być zabezpieczona wyłącznikiem nadmiarowoprądowym oraz różnicowoprądowym. Włącznik sterujący pracą pompy i oświetleniem znajduje się w domu. Uwaga! Instalację elektryczną musi wykonywać elektryk z uprawnieniami.
Efekt końcowy
Po wyschnięciu wszystkich warstw niecki i kaskady staw wypełniono wodą. Gdy pojawiły się pierwsze glony, przeprowadzono analizę i ustalono, że woda ma zbyt dużą zasadowość. Wymieniono ją na czystą co ustalono po przeprowadzeniu analizy. Dopiero wtedy umieszczono w niej kosze z roślinami wodnymi. Są one niezbędne, bo oczyszczają wodę ze związków azotu powodujących wzrost glonów i dostarczają tlenu sprzyjającego rozwojowi pożytecznych mikroorganizmów. Aby zachować równowagę biologiczną należy przeznaczyć dla tych roślin około 1/3 powierzchni lustra wody. Po 30-50 dniach, gdy rośliny się zaaklimatyzowały, a woda odstała, do stawu wpuszczono ryby.
Dlaczego siatkobeton
Jest to rodzaj żelbetonu, utworzony przez kilka warstw siatki stalowej o małych prostokątnych lub kwadratowych oczkach (na przykład 10 x 10 mm) z cienkiego drutu pokrytych warstwami betonu grubości 2-4 cm. Taka budowa sprawia, że siatkobeton pomimo niewielkiej grubości jest bardzo wytrzymały i trwały. Można z niego wykonywać cienkościenne konstrukcje o dowolnych kształtach. Jest wykorzystywany między innymi do budowy elementów małej architektury (niecek stawów czy gazonów kwietnych), a także zbiorników szamb, przydomowych oczyszczalni ścieków, ścianek działowych.
Rośliny w oczku
Przybrzeżne częściowo zanurzone: żabieniec drobnokwiatowy, żabieniec babka wodna, łączeń baldaszkowaty, kosaciec żółty, sit siny, strzałka wodna, sitowiec nadmorski, pałka wąskolistna.
Pływające: rogatek sztywny, rdestnica pływająca, okrężnica bagienna i grzybienie. Staw zdobią także: topian osokowaty, hiacynt wodny i kotewka orzech wodny, które są wrażliwe na mróz i zwykle nie przetrzymują zimy, są więc co roku wiosną uzupełniane. Obok oczka wodnego posadzono różnej wysokości trawy ozdobne, kosaćce gładkie i syberyjskie, rodgersje, pięciorniki, tawuły, szczodrzeńce, pigwowce i jałowce. Jako podłoże dla roślin wodnych zastosowano mieszankę żwiru, gliny, piasku i ziemi ogrodowej (w stosunku 3:1:1:1). Żyzna ziemia, polecana dla roślin ogrodowych, nie jest wskazana dla gatunków wodnych, bo wypłukiwane z niej związki pokarmowe są pożywką dla glonów.
Minimum opieki
Dwa razy do roku warto dokonać przeglądu wszystkich urządzeń pracujących w stawie. Filtry wymagają oczyszczenia, gdy zauważalnie spada ciśnienie wody w kaskadzie. Jeżeli w oczku wodnym żyją ryby, woda musi być stale filtrowana i napowietrzana. Latem trzeba uzupełniać poziom wody, w miarę możliwości deszczówką lub miękką wodą. Jeśli pojawią się glony, najlepiej je wyławiać (można zrobić z nich kompost), a zwalczające je środki chemiczne stosować bardzo ostrożnie i zawsze zgodnie z instrukcją. Przedawkowane mogą poważnie zaszkodzić rybom. Jesienią warto usuwać pływające po lustrze wody liście, które spadły z drzew i innych roślin otaczających staw. Pozostawione w zbiorniku rozłożą się i wzbogacą wodę w składniki pokarmowe, sprzyjające wzrostowi glonów.
Świat fauny
Stałymi mieszkańcami stawu są żaby oraz jaskrawo ubarwione karasie i trzy jesiotry. Ryby znalazły tu bardzo korzystne warunki do rozrodu (w strefie płytkiej wody między roślinami odbywają tarło), lecz gdy jest ich zbyt dużo, mogą uszkadzać rośliny. Dlatego właściciele myślą o wpuszczeniu przynajmniej jednej tołpygi lub okonia. Taki drapieżnik w naturalny sposób będzie regulował liczebność narybku. Staw ma głębokość 1,5 m, więc temperatura wody przy dnie jest dodatnia nawet w czasie silnych mrozów. Pompa jest włączona także zimą, dzięki czemu wokół kaskady tworzy się przerębel dostarczający tlenu. Dlatego ryby spędzają w stawie cały rok.
Zgodnie z prawem
Budowa przydomowych oczek wodnych i basenów o powierzchni do 30 m2 włącznie nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, co nie oznacza jednak rezygnacji z jakiejkolwiek regulacji administracyjno-prawnej. Budowa takich obiektów wymaga zgłoszenia właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej, czyli staroście lub prezydentowi miasta na prawach powiatu. Gdy chcemy wybudować na własnej działce staw lub basen o powierzchni przekraczającej 30 m², musimy uzyskać pozwolenie na budowę. Wraz z wnioskiem o wydanie takiego pozwolenia inwestor jest zobowiązany do złożenia:
- czterech egzemplarzy projektu budowlanego (wykonanego przez projektanta z uprawnieniami w specjalności konstrukcyjno-budowlanej);
- oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Inwestor nie musi dołączać do wniosku wypisu z księgi wieczystej ani aktu notarialnego. Jeśli jednak złoży nieprawdziwe oświadczenie, będzie podlegał odpowiedzialności karnej stosownie do art. 233 kodeksu karnego. Pozwolenie na budowę ma dwuletni okres ważności. (Michał Sylwester Wydmański)
ILE KOSZTUJE?
Koszt wykonania 1m² siatkobetonu (wykopy, materiały, robocizna) to około 320 zł.
Całkowity koszt budowy tego oczka wodnego z wszelkimi instalacjami i kamienną okładziną zamknął się w kwocie 18 500 zł.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz