Kamienne ścieżki. Jak zrobić?

Ułożenie kamiennej nawierzchni może być wyzwaniem dla właściciela ogrodu. Praca ta nie wymaga szczególnej wiedzy - zasada jest prosta, a efekty mogą być niezwykłe.

Nawierzchnie z kamienia naturalnego są trwałe i eleganckie. Do ich budowy najczęściej używa się płyt kamiennych ciętych lub łamanych, kostki lub brukowców (czyli dużych otoczaków). Najtrwalsze są elementy z granitu, bazaltu, sjenitu i serpentynitu mniej trwałe, podatne na ścieranie i uszkodzenia – z piaskowca, a najmniej trwałe, miękkie i nasiąkliwe – z wapienia.

Droga z nieregularnych ciosów kamiennych ułożonych bez krawężnika w warstwie betonu. Jaśniejsze spoiny i ciemne powierzchnie kamieni tworzą dekoracyjny wzór. Autor: Piotr Gorączko

Jak układać

Sposób układania nawierzchni zależy od jej przeznaczenia i od przepuszczalności podłoża. Mało obciążane w trakcie użytkowania ścieżki ogrodowe na gruntach przepuszczalnych można układać na warstwie 5-10 cm równoziarnistego piasku lub podsypki cementowo-piaskowej w proporcjach 1:12. Na gruntach nieprzepuszczalnych trzeba pod warstwą piasku lub podsypki cementowo-piaskowej ułożyć 10-20 cm żwiru lub tłucznia kamiennego (ale nie gruzu ceglanego). Na tych warstwach, po wyrównaniu i starannym ubiciu, układa się – pobijając młotkiem – elementy nawierzchni. Pod nawierzchnie, które będą silniej obciążane (będą po nich przejeżdżać lub na nich parkować samochody osobowe), zawsze pod warstwę piasku należy dać warstwę około 20 cm tłucznia lub kamienia łamanego.
Kształtując nawierzchnię, trzeba nadać jej spadki poprzeczne i podłużne – ułatwi to odprowadzanie wody opadowej. Dla nawierzchni gładkich spadek poprzeczny powinien wynosić 1-2%, dla brukowców 3-5%. Spadek podłużny dla wszystkich rodzajów ścieżek powinien wynosić 1-3%.
Nawierzchnię wyrównuje się, uderzając w płyty, kostki lub otoczaki specjalnym ubijakiem lub młotkiem przez deskę. Poziom sprawdza się poziomnicą. Po ułożeniu i wyrównaniu nawierzchni szczeliny zasypuje się piaskiem i polewa wodą (powstanie nawierzchnia przepuszczalna) lub wypełnia zaprawą cementowo-piaskową w proporcjach 1:3 (powstanie nawierzchnia nieprzepuszczalna).

Ścieżka na gruncie przepuszczalnym. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Ścieżka na gruncie nieprzepuszczalnym. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Dobrze wiedzieć
- Jeżeli kamienie mają nieregularne boki – należy je układać tak, by największy bok leżał na podsypce.
- Tylko ścieżki z dużych płyt mogą być układane bez krawężników.
- Krawężniki układa się w rowki wzdłuż krawędzi koryta wykopanego pod ścieżkę, na podsypce cementowo-piaskowej lub w warstwie chudego betonu.
- Nawierzchnie powinny być układane równo z poziomem trawnika, co ułatwia koszenie, lub 3-5 cm powyżej gruntu, jeśli sąsiadują z rabatami bylinowymi czy krzewami, co zapobiega zabrudzeniu kamieni ziemią.

Nawierzchnia z ciętych płyt piaskowca nierównych wymiarów nie musi mieć krawężników. Płyty układa się w podsypce, wyrównuje i zasypuje spoiny piaskiem. Efekt jest znakomity. Autor: PRACOWNIA SZTUKI OGRODOWEJ		Fantazyjna nawierzchnia z dużych płyt kamiennych, cegieł i kostki granitowej układanych na podsypce cementowo-piaskowej. Krawężnik z drobniejszych elementów wzmacnia efekt dekoracyjny. Autor: Mariusz Pasek		Ta nawierzchnia jest kompozycją dużych płyt kamiennych i małych otoczaków ułożonych w warstwie betonu. Ograniczona została krawężnikami z cegły klinkierowej. W takich nawierzchniach co kilka metrów trzeba robić szczeliny dylatacyjne (przerwa 1-2 cm wypełniona ziemią). Autor: Piotr Gorączko

Niepowtarzalna nawierzchnia z płaskich kamieni polnych ułożona została na podsypce cementowo-piaskowej, a jej spoiny zasypano piaskiem. Autor: Jerzy Romanowski		Oryginalna nawierzchnia z płaskich kamieni ułożonych na podsypce cementowo-piaskowej. Spoiny zasypano drobnymi otoczakami, których barwa kontrastuje z ciemniejszymi kamieniami. Bardzo dekoracyjne jest wypełnienie zakoli drogi otoczakami (trawa byłaby tu zapewne wydeptywana) i podkreślenie tych miejsc dużymi białymi głazami. Autor: Mariusz Pasek		Piękna nawierzchnia z drobnej kostki bazaltowej ułożonej na podsypce cementowo-piaskowej. Nierówne boki kostek narzuciły sposób układania – powstał efekt falowania podkreślony jasnymi spoinami. Autor: PRACOWNIA SZTUKI OGRODOWEJ

Wybierz kamień

Kamienie do budowy ścieżki można kupić w centrach ogrodniczych, bezpośrednio w kamieniołomach, a nawet w zakładach kamieniarskich.
Ceny są różne: od 200 do 1000 zł za tonę. Zależy to nie tylko od rodzaju kamienia, ale też od jego ilości, rejonu kraju – im bliżej do kamieniołomu tym taniej, oraz od odległości, na jaką z punktu sprzedaży trzeba kamień dowieźć do klienta.

Granit – szary, różowy. Autor: Jerzy Romanowski		Bazalt - czarny. Autor: Jerzy Romanowski		Wapień - biały, szary, brunatny, czerwony. Autor: Jerzy Romanowski

Serpentynit - zielonoszary i zielonoczarny. Autor: Jerzy Romanowski		Piaskowiec – biały, żółty, brunatny, szary, różowy.