Jaką wybrać kuchenkę: gazową czy elektryczną? Problem z wyborem

Decyzje związane z urządzaniem i wyposażaniem domu nigdy nie są łatwe. Często nasze chęci kłócą się z możliwościami. Tak może się zdarzyć przy wyborze kuchenki.

Taka kuchenka, jakie paliwo

Pierwszym warunkiem, tak naprawdę często determinującym wybór rodzaju kuchenki, jest dostępność paliwa. Mieszkańcy okolic pozbawionych dostępu do sieci gazowej zdecydowanie częściej niż inni wybierają kuchenki elektryczne. Tam, gdzie istnieje sieć gazowa, chętniej kupowane są kuchenki gazowe lub przynajmniej z gazową płytą kuchenną i elektrycznym piekarnikiem (zwane gazowo-elektrycznymi). Na kuchenkę gazową często decydujemy się wtedy, gdy system grzewczy domu jest zasilany gazem płynnym. Z tego samego zbiornika można bowiem z powodzeniem zasilać zarówno kocioł, jak i kuchenkę gazową. Wystarczy poprowadzić instalację od zbiornika do kuchenki. Wybór kuchenki elektrycznej też jest w pewien sposób ograniczony. Są bowiem takie regiony kraju, gdzie sieć energetyczna nie jest dostatecznie rozbudowana, przez co przydział mocy jest niewielki i uniemożliwia używanie sprzętów elektrycznych znacznej mocy, na przykład kuchenek.

Wybór zarówno rodzaju urządzenia, jak i konkretnego modelu, nie jest może obarczony wielką odpowiedzialnością – od kuchenki nie zależy na przykład, czy będzie nam w zimie ciepło. Jest to jednak decyzja, której konsekwencje będziemy ponosić zapewne przez wiele lat. Autor: Michał Glinicki , Jacek Kucharczyk

Gazowa bardziej wymagająca
Kuchenka gazowa ma zdecydowanie większe "wymagania" od elektrycznej.
- Nie powinno się jej instalować w pobliżu okna (minimalna odległość wynosi 50 cm), bo przeciąg może zdmuchnąć płomień. To grozi niekontrolowanym wypływem gazu, a w konsekwencji nawet jego wybuchem.
- Pomieszczenie, w którym ma być zainstalowana kuchenka gazowa (podobnie jak każde inne urządzenie gazowe), musi mieć co najmniej jeden kanał wentylacji grawitacyjnej.
- Jeśli chcemy nad kuchenką zainstalować okap i podłączyć go do kanału wentylacyjnego, potrzebny jest drugi dodatkowy kanał.
- Nad kuchenką nie należy montować okapów o wydajności przekraczającej 12 wymian na godzinę (oznacza to, że objętość powietrza w kuchni wymieniana jest całkowicie 12 razy w ciągu godziny). W pobliżu palnika wytwarza się wtedy podciśnienie, przez co pogarszają się warunki spalania gazu.

Zdaniem szefa kuchni
Wiele osób, nie bez racji, uzależnia wybór rodzaju urządzenia do gotowania od tego, czy kuchnia, w której będzie zainstalowane, ma być pomieszczeniem zamkniętym, czy otwartym - połączonym przestrzennie z jadalnią lub pokojem dziennym. Trzeba bowiem pamiętać, że podczas gotowania na gazie opary wraz z produktami spalania łatwiej rozprzestrzeniają się po pomieszczeniu. Drobiny tłuszczu mogą więc bez przeszkód osiadać na tapicerce, dywanie i meblach w pokoju. Zjawisko to jest znacznie mniej intensywne w wypadku kuchenek elektrycznych. Elektryczne płyty kuchenne, podobnie jak piekarniki elektryczne, mają także więcej funkcji i są precyzyjniejsze od swoich gazowych odpowiedników. Zwykle można też programować ich pracę.

Bezpieczeństwo przede wszystkim
Dzisiejsze kuchenki muszą być bezpieczne, bo takie są wymogi rynku. Kuchenki gazowe nie odbiegają standardami bezpieczeństwa od elektrycznych, tym bardziej że powszechne jest przekonanie (skądinąd słuszne), iż z gazem trzeba postępować ostrożnie. Dlatego producenci kuchenek gazowych stosują w swoich produktach zabezpieczenia przed niekontrolowanym wypływem gazu.
Powszechne są także różne "patenty" uniemożliwiające lub przynajmniej utrudniające najmłodszym domownikom zrobienie sobie krzywdy. Maluchowi trudno jest zapalić palnik, gdy trzeba go nie tylko przekręcić, ale też wcisnąć i przytrzymać przez chwilę w takiej pozycji. Przed otwarciem piekarnika chronią specjalne blokady, a potrójnie szklone drzwiczki zabezpieczają przed poparzeniem, nawet gdy piekarnik nagrzany jest do maksymalnej temperatury. Przed włączeniem sterowanej sensorami płyty ceramicznej chronią specjalne przyciski blokujące, a o tym, że płyta jest jeszcze gorąca - informuje specjalna kontrolka.

Zabezpieczenie przed niekontrolowanym wypływem gazu. Autor: AMICA

Co jest droższe w sklepie...
Ceny kuchenek gazowych i elektrycznych są zbliżone. Może nieco tańsze są kuchenki gazowe. Oczywiście wiele zależy od marki, stylistyki i funkcji, w jakie wyposażone jest urządzenie. A jak wiadomo, im bardziej nowoczesny kształt i im więcej funkcji, tym kuchenka jest droższa. Kuchenki do zabudowy (płyta kupowana w komplecie z piekarnikiem) są droższe od modeli wolno stojących, ale tańsze, niż gdyby oddzielnie kupować płytę kuchenną, a oddzielnie piekarnik. Kuchenki zasilane jedynie gazem spotykane są coraz rzadziej, choć każda firma ma przynajmniej jeden model wyłącznie gazowy. Nie produkuje się też gazowych piekarników do zabudowy.

...a co w domu
Biorąc pod uwagę dzisiejsze ceny gazu ziemnego, płynnego i energii elektrycznej, zdecydowanie najtaniej gotuje się na kuchence gazowej. Jednak kuchenki elektryczne łatwiej i dokładniej dają się regulować, dzięki czemu dostarczana do nich energia jest lepiej wykorzystywana. Mniejsze straty możliwe są także dlatego, że specjalnie przeznaczone do kuchenek elektrycznych garnki dokładnie przylegają do powierzchni grzejnej. Inaczej niż to jest w kuchenkach gazowych.

Z prądem łatwiej oszczędzać
Im nowocześniejsza kuchenka, tym bardziej ekonomicznie można jej używać. Są takie urządzenia, które potrafią powtórnie wykorzystywać raz wytworzone ciepło. Na przykład piekarniki elektrycznych kuchenek automatycznie wyłączają się przed zakończeniem cyklu i w ostatniej fazie pieczenia nie pobierają energii elektrycznej, ale wykorzystują wcześniej wytworzone ciepło. Przestrzeń piekarnika może być podzielona i wtedy podczas pieczenia niewielkich porcji nagrzewana jest tylko jedna z nich.
Płyty ceramiczne mogą być wyposażone w czujniki reagujące na obecność naczynia na płycie. Włączają zasilanie tylko wtedy, gdy garnek stoi na polu grzejnym, a wyłączają - natychmiast gdy się go zdejmie.

Pielęgnacja
Kto gotował na starej kuchence gazowej, ten wie, jak trudno wyczyścić zalany palnik, na który wykipiała zawartość garnka. Znacznie łatwiej czyści się ceramiczne elektryczne płyty grzejne - gładkie niczym lustro, bez żadnych zakamarków czy choćby nierówności. Nowoczesne kuchenki są tak zbudowane, że bez najmniejszego problemu można dotrzeć do każdego ich zakamarka, a nawet niemal rozebrać na części i wypucować. Powierzchnia większości kuchenek pokryta jest trwałą, łatwą do utrzymania w czystości i czyszczenia emalią. W ofercie większości firm pojawiły się także, przeznaczone do zabudowy, gazowe płyty na ceramicznym blacie - ładniejsze i prostsze w czyszczeniu. Zaletą niektórych piekarników elektrycznych jest tak zwana funkcja parolitycznego (bądź katalitycznego) czyszczenia. Po nagrzaniu piekarnika do bardzo wysokiej temperatury brud i tłuszcz, osadzone na jego ściankach, wypalają się. Po wystygnięciu wystarczy jedynie wymieść z piekarnika powstały popiół.

Warunki instalacji
Każde urządzenie gazowe wymaga podłączenia do instalacji przez osobę z uprawnieniami. Aby gwarancja na sprzęt gazowy, a więc i kuchenkę, była ważna, instalator musi przystawić na niej swoją pieczątkę. A może to zrobić, gdy wykona usługę, to znaczy podłączy kuchenkę do instalacji gazowej. Odkąd do powszechnego użytku weszły szybkozłączki gazowe - instalacja trwa naprawdę kilka minut.

Autor: AMICA		Autor: Krzysztof Zasuwik

Instalacja kuchenki elektrycznej - wolno stojącej lub tylko płyty kuchennej - nie wymaga obecności uprawnionego instalatora. Płyty kuchenne: tradycyjne - z żeliwnymi krążkami grzewczymi - i ceramiczne trzeba podłączyć do instalacji trójfazowej. Można to zrobić przy użyciu wtyczki i odpowiedniego gniazdka (jeśli urządzenie jest w takie zaopatrzone) lub podpiąć kable trójfazówki w styki umieszczone z tyłu kuchenki (płyty). W domu nowo budowanym doprowadzenie instalacji trójfazowej do kuchni nie stanowi problemu - trzeba je po prostu wcześniej zaplanować. Kłopoty z zasilaniem elektrycznej płyty kuchennej mogą pojawić się w starym, remontowanym domu. Jeśli nie było w nim instalacji trójfazowej, trzeba ją doprowadzić. Prace remontowe muszą wykroczyć wówczas poza obręb samej kuchni. Jeśli nie mamy na to ochoty - pozostaje zdecydować się na inną kuchenkę. Są płyty ceramiczne zasilane z instalacji jednofazowej, ale można je liczyć na sztuki.

Autor: WROZAMET

Płyta kuchenna elektryczno-gazowa.
Instalacja trójfazowa nie jest również wymagana, gdy na płycie kuchennej są i palniki gazowe, i elektryczne pola grzejne. Przy takiej kuchence wystarczy odrębny obwód elektryczny zabezpieczony odpowiednim bezpiecznikiem, no i oczywiście gniazdko z uziomem w pobliżu urządzenia.

Płyta kuchenna elektryczno-gazowa. Autor: AMICA		Kuchenka gazowo-elektryczna. Autor: AMICA

Kuchenka gazowo-elektryczna.
Najchętniej kupowane są kuchenki gazowo-elektryczne (gazowa płyta i elektryczny piekarnik). Podłączenie takiej kuchenki do instalacji gazowej musi wykonać instalator. Dodatkowo w pobliżu kuchenki musi znajdować się  gniazdko elektryczne - tym razem jednak wystarczy jednofazowe z uziemieniem. Do niego podłącza się przewód zasilający do piekarnika.

Autor: Krzysztof Zasuwik		Autor: Krzysztof Zasuwik

Gazowe górą
Kuchenki gazowe stale cieszą się znacznie większą popularnością niż elektryczne. Dlaczego? Są dziś równie ładne, jak elektryczne i tak jak one - bezpieczne. Wprawdzie są tylko nieznacznie tańsze, ale mniej kosztuje ich eksploatacja. Częściowo zapewne zawdzięczają swoje powodzenie także sile przyzwyczajenia. Gotowania na kuchence elektrycznej trzeba się nauczyć. Jeśli kipi mleko, nie wystarczy jak w gazowej wyłączenie palnika. Trzeba jeszcze zabrać garnek z pola grzejnego. Zanim bowiem spadnie jego temperatura, cała zawartość garnka zdąży z niego wypłynąć i przywrze do powierzchni płyty.