Osobiście, ale niekoniecznie w urzędzie
Organ podatkowy może wezwać stronę postępowania lub inne osoby do osobistego stawienia się w celu złożenia wyjaśnień lub zeznań bądź dokonania określonej czynności (na przykład poprawienia błędu w rozliczeniu rocznym lub przedstawienia rachunków, będących podstawą do korzystania z ulg podatkowych).
Spełnienie żądania nie powinno być uciążliwe dla podatnika. Jeżeli wezwana osoba nie może stawić się z powodu choroby, kalectwa lub innej ważnej przyczyny, organ podatkowy może przyjąć wyjaśnienie lub zeznanie albo dokonać określonej czynności w miejscu pobytu tej osoby, na przykład w szpitalu (oczywiście za zgodą zainteresowanego i dyrektora szpitala).
Obowiązek osobistego stawiennictwa przed organem podatkowym jest ograniczony terytorialnie. Wezwana osoba jest zobowiązana do stawienia się w urzędzie położonym tylko na obszarze województwa, w którym mieszka lub przebywa. Sama może jednak zdecydować, że chce stawić się przed organem właściwym dla rozpatrzenia danej sprawy, nawet gdy ten mieści się w innym województwie. Organ podatkowy, który wszczyna postępowanie podatkowe, ma obowiązek poinformowania o takiej możliwości.
Jeżeli wzywana osoba mieszka lub przebywa w innym województwie, organ podatkowy może wykorzystać instytucję tak zwanej pomocy prawnej, czyli zwrócić się do właściwego miejscowo organu o wezwanie tej osoby w celu złożenia wyjaśnień, zeznań lub dokonania innych czynności.
Opisane powyżej zasady niestety nie zawsze obowiązują. Jeżeli wymaga tego charakter sprawy lub czynności, organ podatkowy może jednak zażądać osobistego stawiennictwa w innym województwie. O tym, kiedy jest to konieczne, decyduje organ według swojego uznania.
Jak powinno wyglądać wezwanie
Wezwanie do urzędu powinno mieć formę pisemną. Ponadto - zgodnie z art. 159 Ordynacji - musi zawierać następujące elementy:
- nazwę i adres organu podatkowego,
- imię i nazwisko osoby wzywanej,
- wskazanie, w jakiej sprawie i w jakim charakterze oraz w jakim celu osoba jest wzywana,
- określenie, czy osoba wzywana powinna stawić się osobiście, czy przez pełnomocnika, czy też może złożyć wyjaśnienie lub zeznanie na piśmie,
- termin, do którego żądanie powinno być spełnione, albo dzień, godzinę i miejsce zgłoszenia się osoby wzywanej lub jej pełnomocnika,
- skutki prawne niezastosowania się do wezwania,
- podpis pracownika organu podatkowego, z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego osoby podpisującej.
Jeżeli w wezwaniu pominięto którykolwiek z wymienionych elementów, można uznać je za nieprawidłowe, ale pod warunkiem że jest to element istotny.
Nie może to być pominięcie imienia w podpisie czy niepodanie godziny stawiennictwa.
Podatnik nie musi stawić się na nieprawidłowo sporządzone wezwanie, w którym na przykład nie wskazano powodu wezwania lub które nie zostało podpisane przez pracownika urzędu.
Przepisy dopuszczają możliwość dokonania wezwania w formie innej niż pisemna. W sprawach uzasadnionych ważnym interesem adresata lub gdy wymaga tego stan sprawy, wezwania można dokonać telegraficznie, telefonicznie lub przy użyciu innych środków łączności. Jednak nawet w takich wypadkach wezwanie musi zawierać wszystkie wymagane elementy (oczywiście z wyjątkiem podpisu pracownika organu). Wezwanie takie powoduje skutki prawne tylko wtedy, gdy nie ma wątpliwości, że dotarło do adresata we właściwej treści i w odpowiednim terminie.
Sankcje za nieposłuszeństwo
Osoba, która nie zastosuje się do właściwie sporządzonego i doręczonego wezwania, musi liczyć się z konsekwencjami w postaci kary porządkowej.
Zgodnie z art. 262 Ordynacji karą do 2500 zł może być ukarany podatnik, jego pełnomocnik, świadek lub biegły, który pomimo otrzymania wezwania:
- nie stawi się osobiście w urzędzie bez uzasadnionej przyczyny,
- bezzasadnie odmówi złożenia wyjaśnień, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin lub udziału w innej czynności,
- bez zezwolenia organu opuści miejsce przeprowadzenia czynności przed jej zakończeniem.
O nałożeniu kary porządkowej rozstrzyga w formie postanowienia organ podatkowy, przed którym toczy się postępowanie. Osoba ukarana może w ciągu 7 dni od doręczenia postanowienia o karze złożyć na nie zażalenie. Choć kieruje się je do organu wyższej instancji, to należy je złożyć w urzędzie, który nałożył karę. W zażaleniu trzeba napisać, czego się żąda (uchylenia lub zmniejszenia kary) i na jakiej podstawie (na przykład naruszono przepisy) oraz wskazać dowody uzasadniające żądanie.
Osoba ukarana może też w ciągu 7 dni od doręczenia postanowienia o karze złożyć wniosek o usprawiedliwienie niestawiennictwa lub niewykonania innych obowiązków. Jeżeli organ podatkowy uzna przedstawione we wniosku okoliczności, może uchylić karę.
Jeśli jednak ich nie uzna, to ukaranemu z kolei przysługuje zażalenie na odmowę uchylenia kary.
Uwaga! Karę organ podatkowy może nałożyć tylko w związku z prowadzonym postępowaniem podatkowym lub kontrolnym. Nie może natomiast ukarać podatnika za niestawiennictwo w związku z czynnościami sprawdzającymi, które polegają na sprawdzeniu terminowości składania deklaracji, ich formalnej prawidłowości i zgodności z przedstawionymi dokumentami.
Koszty stawiennictwa
Organ podatkowy jest obowiązany na żądanie zwrócić świadkom, biegłym i tłumaczom koszty podróży i inne należności, ustalone zgodnie z przepisami o należnościach świadków i biegłych w postępowaniu sądowym. Także na żądanie strony postępowania organ podatkowy zwraca jej koszty poniesione w związku z osobistym stawieniem się na wezwanie, jeżeli postępowanie zostało wszczęte z urzędu albo gdy strona została błędnie wezwana do stawienia się.
Trzeba jednak pamiętać, żeby żądanie zwrotu kosztów podróży zgłosić przed wydaniem decyzji w prowadzonym postępowaniu. Później prawo do tego zwrotu wygasa.
Podstawa prawna: art. 126, 155-160, 262, 266 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. nr 137, poz. 926 z późn. zm.)
SłowniczekOrgan podatkowy - urząd podatkowy lub wójt albo burmistrz (prezydent miasta). Organy podatkowe drugiej instancji to izby skarbowe lub samorządowe kolegia odwoławcze.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz