Dom odporny na złodzieja

Nie ma zabezpieczeń doskonałych, których wytrawny włamywacz nie potrafiłby pokonać, gdy spodziewa się znaleźć cenny łup. Potrzebuje jednak do tego czasu, specjalistycznych narzędzi, a przede wszystkim zebrania wiedzy o rodzaju zabezpieczeń i trybie życia mieszkańców domu. Stosując odpowiednio dobrane środki ochrony, zawczasu możemy zniechęcić złodzieja albo uniemożliwić mu kradzież. Warto pamiętać o tym, że najczęściej okradane są domy niezabezpieczone lub słabo zabezpieczone. Złodzieje chętnie wykorzystują też przypadkowe sytuacje, chwilową nieuwagę, gdy zastosowane zabezpieczenia stają się nieskuteczne.

DOM DOBRZE ZABEZPIECZONY

Co to znaczy dom dobrze zabezpieczony?

Wybierając projekt domu, rzadko zastanawiamy się nad tym, czy łatwo będzie ten dom chronić przed złodziejami. Tymczasem warto policzyć, ile ma słabych punktów, czyli miejsc, które trzeba bezwzględnie zabezpieczyć, i ile musimy na to wydać. Być może korzystniej będzie zmienić w nim jakiś detal, niż wydawać pieniądze na dodatkową ochronę.
O dobrym zabezpieczeniu dobytku  możemy mówić dopiero wtedy, gdy każdy z tak zwanych słabych punktów domu jest odpowiednio chroniony. Jeśli jeden z nich pominiemy, pozostawiając na przykład niezabezpieczone okienko piwniczne czy boczne wejście do garażu, wydatek na pozostałe będzie się mijał z celem.
O jakości zabezpieczeń i ich rodzaju powinna przede wszystkim decydować ocena stopnia zagrożenia włamaniem, w tym również wartość chronionego mienia (patrz obok). Inaczej chroni się wyróżniającą się z otoczenia rezydencję, inaczej typowy, średniej wielkości dom jednorodzinny. Ważne jest też, by zabezpieczenia były dostosowane do trybu życia rodziny i nadmiernie nie komplikowały codziennych czynności.

Drzwi wejściowe osłonięte roślinnością, niewidoczne od ulicy mogą stanowić zachętę dla złodzieja. Autor: Zygmunt Stępiński

Jakie są słabe punkty domu?

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Co trzeba wziąć pod uwagę przy ocenie zagrożenia?

Kto pomoże dobrać środki ochrony?

Najczęściej sami dobieramy środki ochrony, ewentualnie korzystamy z pomocy fachowców z firmy oferującej wybrany rodzaj zabezpieczeń lub agencji ochrony. Tymczasem zawsze warto zasięgnąć informacji na policji. Łatwiej nam wtedy będzie ustalić zagrożenie włamaniem na naszym terenie i wybrać najskuteczniejszy system ochrony. W krajach zachodnich w doborze kompletu środków ochrony konkretnego domu bardzo pomagają towarzystwa ubezpieczeniowe. Ich zalecenia poparte są dogłębną analizą przypadków kradzieży i włamań do różnych domów.

Do budynku o prostej bryle, a z jednym wejściem dobrze widocznym od ulicy trudniej jest dostać się niepostrzeżenie. Autor: Andrzej T. Papliński

Jakie zabezpieczenia są najlepsze?
Do ochrony przed włamaniem stosuje się zabezpieczenia mechaniczne i elektroniczne. Te pierwsze (ogrodzenie, kraty w oknach, drzwi antywłamaniowe) służą utrudnieniu dostępu do posesji lub domu intruzom. Ich bezpośrednim celem jest więc wydłużenie czasu potrzebnego na dokonanie kradzieży.
Zabezpieczenia elektroniczne mają przede wszystkim za zadanie alarmować o zagrożeniu (sygnalizacja świetlna, dźwiękowa) i uniemożliwić włamywaczowi długie, niezauważalne działanie. Powinny powodować jak najszybszą interwencję ochrony lub policji.
Najskuteczniejszą ochronę daje połączenie obu typów zabezpieczeń. Przy ich doborze zawsze powinno się brać pod uwagę zarówno to, jak duże jest ryzyko włamania, jak i możliwość oraz czas podjęcia skutecznej interwencji. Im większe jest ryzyko włamania i dłuższy czas potrzebny na podjęcie interwencji, tym solidniejsze powinny być zabezpieczenia mechaniczne.

Gdy planujemy wyjazd
Postarajmy się o to, by nasza nieobecność nie była dla złodzieja oczywista. Poprośmy sąsiadów o wyjmowanie korespondencji z naszej skrzynki pocztowej i sprzątanie ulotek. Pomyślmy też o zainstalowaniu elektronicznych włączników czasowych, które pozwolą przez cały czas imitować naszą obecność. Będą samoczynnie włączać i wyłączać radio lub oświetlenie różnych pomieszczeń w wybranych porach dnia albo na przykład powodować podnoszenie i opuszczanie się rolet, aby zasłonięte przez dłuższy czas okna nie były widoczną oznaką naszej nieobecności w domu.

ZABEZPIECZENIE POSESJI

Jak zrobić bezpieczny płot?

Ogrodzenie posesji nie musi być bardzo wysokie, ale powinno mieć odpowiednią konstrukcję. Im dalej od skupisk ludzkich, tym powinno być wyższe, trudniejsze do pokonania (dodatkowo można zastosować ochronę elektroniczną).
Płot wysokości około 120 cm może już stanowić wystarczającą ochronę posesji o małym lub średnim zagrożeniu i w gęstej zabudowie, ale pod warunkiem że:
- jego elementy nie będą pełnić funkcji drabiny i ułatwiać przejścia wierzchem; górna krawędź uniemożliwi lub bardzo utrudni tak zwane przerzucenie się;
- wyeliminuje się lub zabezpieczy miejsca, które mogłyby ułatwiać przekroczenie ogrodzenia, umożliwiać obserwację posesji lub nagłe zaatakowanie domowników podchodzących do furtki; dotyczy to między innymi miejsc przy śmietnikach, bramach, furtkach, skrzynkach elektrycznych i gazowych oraz naroży ogrodzenia;
- połączenia elementów ogrodzenia będą nitowane lub spawane, a nie skręcane na śruby.

Niewłaściwa konstrukcja ogrodzenia (tu: wymurowanie dolnej części do wysokości ponad 1 m) może znacznie obniżyć jego efektywną wysokość. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki		Aby płot był bezpieczny, nie może – jak na tym rysunku – ułatwiać złodziejowi wspinania się jak po drabinie. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Ogrodzenie pełne czy ażurowe?

Do niedawna ogrodzenia przylegające do ulicy lub placu publicznego miały być ażurowe co najmniej powyżej 0,6 m od poziomu terenu.
Obecnie ograniczenie to nie obowiązuje. Możemy więc zbudować ogrodzenie pełne od ulicy, jednak pamiętajmy o tym, że to wątpliwe zabezpieczenie przed włamaniem. Ochroni nas przed ciekawskimi spojrzeniami z zewnątrz, ale jednocześnie uniemożliwi obserwację otoczenia.

Podstawowe warunki techniczne, jakim powinno odpowiadać ogrodzenie od strony ulicy. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Drut kolczasty zgodny z prawem?
Obowiązujące przepisy zakazują umieszczania na ogrodzeniu drutu kolczastego, tłuczonego szkła oraz innych ostro zakończonych elementów, ale tylko na wysokości mniejszej niż 1,8 m. Ogrodzenie nie może bowiem stwarzać zagrożenia dla bezpieczeństwa ludzi i zwierząt. Jeśli jednak jego wysokość przekracza 1,8 m, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby zamontować na nim dodatkowe zabezpieczenia, na przykład drut kolczasty.

Jak chronić furtkę i bramę wjazdową?
Aby nie stanowiły zbyt łatwej przeszkody dla złodzieja, warto je wyposażyć w:
- solidne zamki – w bramach rozwieralnych powinny być połączone z ryglem, czyli prętem, który blokuje bramę, na przykład w specjalnej kształtce betonowej. Budowa zamka musi utrudniać wszelkie próby rozwiercenia go lub wyłamania. Najlepiej, gdy zamek ma wymienną wkładkę i trudny do podrobienia klucz;
- zawiasy uniemożliwiające zdjęcie furtki lub skrzydła bramy – najczęściej zabezpiecza przed tym metalowa nakładka lub śruby zrywne (ich łebki odrywa się po przykręceniu);
- oświetlenie – jest niezbędne, zwłaszcza gdy furtka lub brama są słabo widoczne z ulicy (zasłonięte żywopłotem, cofnięte w stosunku do linii ogrodzenia). Może być zapalane na stałe o zmierzchu lub włączające się, gdy ktoś znajdzie się w obszarze działania czujki ruchu.

Przy dużym zagrożeniu włamaniem lub napadem dobrze jest wyposażyć bramę wjazdową w automat umożliwiający jej zdalne otwieranie i zamykanie.

Kontrolowane wejście

Domofon. Jeśli w dzień i w nocy jest zapewniona pełna widoczność furtki, wystarczy domofon lub tylko sterowanie otwieraniem furtki z domu. W okolicach o dużym stopniu zagrożenia kradzieżą lub napadem zalecane jest montowanie solidnego elektrozamka z atestem oraz unifonów wyposażonych w sygnalizację otwarcia furtki (bez wychodzenia z domu możemy wówczas sprawdzić, czy furtka została zamknięta za gośćmi opuszczającymi nasz dom).
Funkcje domofonu można dostosować do potrzeb użytkowników. Można wybrać specjalny system obsługujący kilka wejść do budynku, dodać funkcję obsługiwania bramy wjazdowej, indywidualnie określać czas działania rygla zamka, czas dzwonienia lub rozmowy, a całość połączyć z ochroną elektroniczną. Wygodne są systemy umożliwiające otwieranie furtki kodem szyfrowym (odpowiednik immobilizera w samochodach) lub optycznym kluczem kodowym (płytka z wycięciami).

Niczym nieosłoniętą, dobrze widoczną z domu furtkę wystarczy wyposażyć w domofon. Autor: Daniel Rumiancew

Wideodomofon. Jeśli będzie wyposażony w podświetlacz na podczerwień, uzyskamy wyraźny obraz nawet w bezksiężycową noc i w razie braku oświetlenia ulicy. Kamera wideofonu może być na przykład ukryta w słupku ogrodzenia lub skrzynce na listy. Włączy się automatycznie po naciśnięciu przycisku przy furtce. Wiele wideodomofonów umożliwia rejestrację obrazu, dzięki czemu można sprawdzić, kto próbował nas odwiedzić podczas naszej nieobecności.

Warto zainstalować wideodomofon, gdy widok z domu na furtkę i bramę jest ograniczony. Autor: Grzegorz Otwinowski

Lepszy kundel czy pies rasowy?
Do zabezpieczenia posesji dobrze jest mieć czworonożnego obrońcę. Liczba włamań do domów pilnowanych przez psy jest znacznie mniejsza niż do pozostałych.
Psy klasyfikowane jako obronne to między innymi: airedale terrier, bokser, brodacz monachijski, owczarek niemiecki, jovawart, doberman, rottweiler. Za psa obronnego można uznać również kundla, jeśli ma wyraźne cechy obronne lub jest agresywny. Najpewniejsze zabezpieczenie stanowi jednak duet – mały szczekliwy pies i duży o cechach obronnych. Duże psy są mniej ruchliwe i czujne niż małe.

Autor: Grzegorz Otwinowski

Płot na miarę psa

Jeśli zamierzamy trzymać dużego, agresywnego psa, płot powinien mieć co najmniej 2 m wysokości i głęboki fundament, aby pies nie mógł się pod nim podkopać. W miejscach mało ruchliwych ogrodzenie może być całe ażurowe, ale tam, gdzie ruch jest znaczny, jego dolna część musi być zasłonięta, aby niepotrzebnie nie drażnić psa. Gdy będzie on biegać swobodnie na zewnątrz zabudowań, w widocznym miejscu musimy umieścić tablicę ostrzegającą przed złym psem i zadbać o to, by zamknięcia bramy i furtki uniemożliwiały przypadkowe wejście komukolwiek na posesję.

Jak wykryć intruza za pomocą telewizji?

Telewizja użytkowa to system obserwowania (monitorowania) otoczenia zewnętrznego i wybranych pomieszczeń w budynku za pomocą kamer. Daje znacznie większe możliwości niż wideodomofon. Można zainstalować kilka kamer i ukryć je tak, aby nie były narażone na celowe zniszczenie. Pozwoli to obserwować nie tylko wejście, ale także podjazd, oddalony od domu budynek użytkowy lub plac zabaw dla dzieci. Do wykonania telewizji użytkowej można wykorzystać urządzenia używane w gospodarstwie domowym: telewizor (zamiast specjalnego monitora), magnetowid i domową instalację antenową. Prostą instalację można wykonać nawet samodzielnie.
Bardziej skomplikowane powinno się zlecić firmie specjalizującej się w montażu instalacji alarmowych lub antenowych. Kamery, a nawet ich atrapy to bardzo skuteczny sposób na zniechęcenie potencjalnego włamywacza.

Jak rozmieścić kamery na posesji? Zainstalowane w przeciwległych rogach posesji pozwolą obserwować dom ze wszystkich stron. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki		Zainstalowane na ścianach domu pokażą tylko niewielkie fragmenty jego otoczenia. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Jak dobrać kamerę?

Najważniejszym parametrem kamery jest czułość – w przeciętnych warunkach wystarczy 0,5 luksa, w miejscach słabo oświetlonych instaluje się kamery o większej czułości. Można też zastosować diodowe oświetlacze podczerwieni o zasięgu 5-7 m lub reflektory podczerwieni o zasięgu do 70 m, które umożliwiają dokładną obserwację terenu nawet w całkowitych ciemnościach.
Istotnym parametrem jest też wielkość ogniskowej obiektywu kamery. Obiektyw trzeba dobierać, uwzględniając położenie pola obserwacji w stosunku do kamery: im mniejsza ogniskowa, tym szersze pole widzenia z bliskiej odległości. Przy ogniskowej 3,6 mm całą postać człowieka możemy ujrzeć już z odległości 3 m, przy ogniskowej 12 mm odległość ta wzrośnie do 10 m. W niektórych kamerach obiektywy mają zmienną ogniskową.

Jaka jest rola zewnętrznej instalacji alarmowej?
Instalacja alarmowa chroniąca otoczenie budynku umożliwia wczesne wykrycie intruza i często uniknięcie zniszczenia okien czy drzwi przy próbie włamania. Zyskuje się też więcej czasu na podjęcie interwencji. Obecnie stosowane systemy pozwalają na wykrycie złodzieja już podczas pokonywania przez niego ogrodzenia (wdrapywania się na nie, przecinania siatki, a nawet robienia podkopu) oraz na przestrzeni między ogrodzeniem a wnętrzem domu. Niestety, większość z nich ma różne ograniczenia.
Te, których elementy wykrywające umieszcza się nad ziemią, najczęściej są podatne na fałszywe alarmy wywołane przez psy chroniące posesję, a niekiedy również ptaki lub unoszące się w powietrzu śmieci.
Systemy podziemne można tak wyregulować, by pies mógł swobodnie biegać po ogrodzie, ale skuteczność większości z nich znacznie maleje, gdy ziemię pokryje gruba warstwa śniegu lub skorupa lodowa. Najmniej wrażliwy na to jest system impedancyjny.

WEJŚCIE DO DOMU

Przez drzwi wejściowe złodziejowi najłatwiej jest wtargnąć do budynku. Manipulując przy nich, wzbudzi znacznie mniejsze zainteresowanie przypadkowych świadków niż przy próbie sforsowania okna. Z podobnych powodów chętniej wybierze drzwi niewidoczne od strony ulicy.

Drzwi koniecznie antywłamaniowe czy wystarczą wzmocnione?

Drzwi antywłamaniowe są polecane przy zwiększonym zagrożeniu włamaniem oraz gdy wejście do budynku nie jest dobrze widoczne z ulicy. Warto je także zamontować w przejściu z garażu do części mieszkalnej domu. Wytrzymają blisko godzinną agresję mało wprawnego włamywacza, pod warunkiem że zarówno same drzwi, jak i zamontowane w nich zamki spełniają wymagania klasy odporności antywłamaniowej C (potwierdzone certyfikatem Instytutu Mechaniki Precyzyjnej lub badaniem Centralnego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Metalplast Poznań).
Na rynku są też gotowe drzwi określane jako wzmocnione (wyposażone w atestowane zamki i inne zabezpieczenia, ale niemieszczące się w klasie C). Drzwi wzmocnione stanowią wystarczającą ochronę tylko przy małym i średnim zagrożeniu. Gdy ryzyko włamania jest większe, drzwi wzmocnione powinno się dodatkowo wesprzeć systemem alarmowym.
Drzwi antywłamaniowe są najczęściej wykańczane folią PCW imitującą drewno, dodatkowo z dekoracyjnymi listwami bądź kasetonami. Mogą być też fornirowane lub oklejane drewnopochodnymi płytami MDF lub HDF z wytłoczeniami albo mieć przeszklenia z szyb antywłamaniowych.

Drzwi antywłamaniowe z wyglądu niczym nie przypominają drzwi pancernych. Autor: DIERRE

Nie dość kupić, trzeba jeszcze zamontować

Na nic zdadzą się drzwi antywłamaniowe, jeśli nie będą odpowiednio zamocowane. Przede wszystkim konieczne są mocne ościeżnice z metalu głęboko zakotwione w murze. Przy wymianie drzwi można wzmocnić istniejące ościeżnice dodatkowymi – nakładkowymi, które mocuje się do starych. Niestety, zwęża to przejście.
Bardzo ważne są zawiasy, co najmniej trzy, najlepiej na stałe zespolone z konstrukcją drzwi i dobrze zamaskowane. Trzeba też pamiętać o tym, że drzwi antywłamaniowe muszą być osadzone w solidnym murze. Gdy materiał użyty do budowy ścian jest kruchy, należy wzmocnić otwór drzwiowy metalową lub żelbetową ramą. W przeciwnym razie, nawet gdy ościeżnice będą głęboko zakotwione, złodziej zdoła je wypchnąć, czasem wraz z kawałkiem ściany.
Montaż takich drzwi najlepiej powierzyć autoryzowanej firmie. To dodatkowy wydatek, ale można wtedy uzyskać dłuższą, pięcioletnią gwarancję. Standardowo wynosi ona dwa-trzy lata.

Budowa drzwi antywłamaniowych. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Jaki zamek do drzwi?
Drzwi antywłamaniowe standardowo są wyposażane w zamek centralny, przeważnie z wymienną wkładką (niekiedy również zapasową). Dodatkowo (odpłatnie lub nie) są mocowane zamki pomocnicze, które służą do zamykania drzwi podczas obecności domowników. Mogą mieć także sztywną zapornicę (odpowiednik tradycyjnego łańcucha). Zamki powinny być zabezpieczone od zewnątrz szyldami lub osłonkami z mocnej stali, które chronią bębenek przed wyrwaniem. Uzupełnieniem zamków mogą być bolce antywyważeniowe, zapornice łańcuchowe, wizjery szerokokątne, a także pręty obrotowe, które uniemożliwiają przecięcie drzwi (obracają się zgodnie z ruchem narzędzia tnącego), albo pełniące podobną funkcję blachy sprężynujące. Zamykanie drzwi od wewnątrz na klucz na czas snu domowników, podobnie jak montaż zamków, które po zamknięciu od zewnątrz nie dają się otworzyć od wewnątrz, nie jest dobrym pomysłem. Może bowiem uniemożliwić szybkie opuszczenie domu na przykład podczas pożaru.
Znacznie lepszym rozwiązaniem jest montaż łańcucha albo zamka ze sztywną zapornicą, która może być połączona z alarmem.

Zamek w drzwiach antywłamaniowych uruchamia mechanizm ryglujący drzwi jednocześnie w kilku miejscach na obwodzie. Autor: JUVENT		Dodatkowo drzwi mogą być wyposażone w zamek z gałką od wewnętrznej strony i zapornicę. Autor: WITEX SUPER-LOCK

Dlaczego zamek powinien mieć atest?

Zamki atestowane są odpowiednio zabezpieczone przed otwarciem za pomocą standardowych narzędzi lub przez nawiercenie czułego miejsca. Jakość zamka potwierdza atest Instytutu Mechaniki Precyzyjnej, zaliczając go po przeprowadzeniu badań do jednej z pięciu klas: T, O, A, B lub C. Otwarcie zamka klasy A w warunkach laboratoryjnych zajmuje fachowcom z IMP do trzech minut, zamka klasy C – ponad sześć minut.

Aby wzmocnić istniejące drzwi, można je wyposażyć w atestowany zamek wierzchni... Autor: PERFECTA		Autor: PERFECTA		...lub wpuszczany. Autor: FORT

Zamki z alarmem
Na rynku dostępne są zamki fabrycznie przystosowane do współpracy z systemem alarmowym. Mogą mieć zamontowane czujniki:
- nacisku uruchamiające alarm przy próbie siłowego otwarcia drzwi;
- sygnalizujące, czy zamek jest otwarty, czy zamknięty.
Otwieraniem i zamykaniem niektórych z nich można sterować elektronicznie.

Zniżki w ubezpieczeniu
Ubezpieczyciele wypłacają odszkodowanie w razie włamania tylko wtedy, gdy drzwi wejściowe mają co najmniej dwa zamki wielozastawkowe. Większość zamków dostępnych na rynku – również zamek typu yale – ma więcej niż jedną zastawkę. Część firm wymaga również, aby jeden z zamków miał atest, choć zwykle nie definiuje, jakiej klasy. Niektórzy ubezpieczyciele za zamontowanie zamków z atestem lub drzwi antywłamaniowych wybranych firm proponują znaczne upusty w opłatach. Za drzwi antywłamaniowe klasy C mogą one wynosić od 10 do 30%.

OKNA

Oczekujemy, że zapewnią nam bezpieczeństwo, będą efektowne i wygodne w użytkowaniu. Te cechy, niestety, nie idą ze sobą w parze. Gdybyśmy zdawali sobie sprawę z tego, jak kosztowne będzie zabezpieczenie dużych powierzchni przeszklonych, zwłaszcza dzielonych, być może budując dom w okolicy o dużym zagrożeniu włamaniem, wybieralibyśmy inne rozwiązania.

Co decyduje o odporności okna?

Przede wszystkim jakość przeszklenia. Szyba antywłamaniowa jest znacznie bardziej odporna od zwykłej na przebicie lub rozbicie tępym albo ostrym narzędziem. Bardzo ważne są też odpowiednie okucia zapobiegające wyważeniu skrzydła okiennego z zawiasów. Inne elementy zabezpieczające to na przykład dźwignie z mechanizmem ryglującym skrzydło, listwy przyszybowe zabezpieczone wkrętami, nakładki zapobiegające rozwierceniu klamki od zewnątrz i otwarciu okna oraz zamknięcia lub blokady klamki. W dużych oknach przesuwnych można zastosować zamki nie tylko uniemożliwiające ich otwarcie, ale i wyjęcie z prowadnic. Do kompletu można dodać czujniki sygnalizujące próbę otwarcia lub wyważenia okna, które podłącza się do systemu alarmowego.
Najlepszy efekt uzyska się przez połączenie zabezpieczeń mechanicznych i elektronicznych oraz zastosowanie wzmocnionych profili i szyb antywłamaniowych. Istotne jest też solidne osadzenie ościeżnic w murze oraz fachowy montaż okien.  Okna do piwnic – jeśli mają powierzchnię większą niż 400 cm² lub są szersze niż 30 cm – również powinny być zabezpieczone, na przykład specjalną kratą zamykaną na solidną kłódkę.

Zabezpieczenie okien dzielonych składających się z kilku niezależnie otwieranych części jest trudne i kosztowne. Autor: Andrzej T. Papliński

Zabezpieczenia antywyważeniowe okien

Wszystkie zabezpieczenia są montowane fabrycznie na życzenie. Część z nich można jednak zamontować również samodzielnie – na przykład uzupełniające zaczepy antywyważeniowe na ościeżnicy, blokadę rozwarcia skrzydła czy zasuwki antywyważeniowe.

Wariant minimum. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki		Wariant maksimum. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Jaka szyba lepsza – antywłamaniowa czy bezpieczna?

Szyby antywłamaniowe to szyby wielowarstwowe, klejone. Im wyższa klasa szyby (od P1 do P8), tym większa jej odporność na przebicie i rozbicie tępym lub ostrym narzędziem. Szyby najniższych klas P1 i P2 zalicza się do bezpiecznych, co oznacza, że po uderzeniu ich tafla nie rozpada się na ostre kawałki, ale może promieniście popękać. Nie są to jednak szyby anty-włamaniowe. Za szyby o zwiększonej odporności na włamanie uznawane są te od klasy P3 wzwyż.

Folia tak, ale jaka?

Sama folia antywłamaniowa naklejona na wewnętrzną stronę szyb wbrew nazwie najczęściej nie jest zabezpieczeniem antywłamaniowym. Złodziej bez większego problemu może taką szybę rozbić, a potem wyjąć, nie ryzykując pokaleczenia.
Zapewnieniu ochrony sprzyja natomiast naklejenie folii lustrzanej. Po pierwsze, utrudnia ona ustalenie, co znajduje się wewnątrz domu, po drugie – dzięki właściwościom refleksyjnym folii – każde uszkodzenie i załamanie tafli szkła podobnie jak uchylenie okna będą z daleka widoczne.

Zniżka w ubezpieczeniu
Towarzystwa ubezpieczeniowe za szyby o cechach antywłamaniowych uznają te od klasy P3 wzwyż. Gdy mamy w oknach takie właśnie szyby, możemy liczyć na zniżkę w składce na ubezpieczenie od 5 do 10%.
Podobne zniżki są proponowane w wypadku okien wyposażonych w kraty lub rolety antywłamaniowe.

Jaką funkcję pełnią rolety, okiennice i kraty?

Warto pamiętać o tym, że nie zastąpią dobrego zabezpieczenia samych okien. Korzystamy z nich bowiem tylko okresowo, przeważnie podczas nieobecności w domu, rzadziej w czasie snu. Jeśli nie są sterowane automatycznie, ich częste opuszczanie czy zamykanie jest tak kłopotliwe, że zwykle po jakimś czasie nie robimy tego, również wychodząc z domu. Wyjątkiem są kraty zamontowane na stałe, jednak dla wielu osób to wątpliwa ozdoba budynku.
Aby rolety, okiennice czy kraty stanowiły znaczącą przeszkodę dla złodzieja, muszą mieć odpowiednią konstrukcję i być solidnie zamocowane do muru.

Rolety. Powinny mieć sztywny pancerz oraz blokadę, która zabezpiecza przed podniesieniem jej z zewnątrz. Istotne jest też zabezpieczenie listwy końcowej, na przykład sztangą stalową, bo to właśnie do niej włamywacze najczęściej przykładają łom, by podważyć pancerz. Gwarancją, że kupujemy roletę antywłamaniową, jest atest Instytutu Mechaniki Precyzyjnej. Rolety mogą mieć jedną z sześciu klas odporności. Te oznaczone najniższą klasą są odporne tylko na agresję bez użycia narzędzi. Najbardziej wytrzymałe, najwyższej klasy, przez 15-20 minut opierają się agresji przy użyciu narzędzi o mocy 2 kW.

Okiennice. Doskonale chronią przed chłodem (mogą być jeszcze dodatkowo ocieplone) i hałasem. Często stanowią ozdobę elewacji. Są trudne do sforsowania, gdy wyposaży się je w okucia antywłamaniowe.

Okiennice muszą mieć solidne okucia, a po zamknięciu warto je ryglować od wewnątrz sztabą lub prętem. Autor: Andrzej Szandomirski

Kraty. Zależnie od grubości prętów, ich rozstawu i sposobu zakotwienia mogą mieć różną wartość ochronną. Przy grubości prętów 12-15 mm rozstaw powinien wynosić 10-12 cm. Gdy pręty pionowe są cieńsze, aby uniemożliwić ich rozgięcie, trzeba gęś-ciej rozmieścić pręty poziome. Kraty montowane wewnątrz i składane na przykład w harmonijkę przy ościeżach okien są często bardziej estetyczne i bezpieczniejsze od zewnętrznych.

Kraty zamontowane w ten sposób są raczej ozdobą niż ochroną przed włamaniem. Autor: Dariusz Stanert

WNĘTRZE DOMU

Prawie połowa kradzieży w domach jest dokonywana przez znajomych i członków rodziny. Nigdy, nawet bliskim osobom, nie chwalmy się więc posiadaniem cennych rzeczy, sejfu czy skrytek.

Gdzie schować cenne przedmioty?

Sejf. Jest dobrym i sensownym zabezpieczeniem, gdy koszt jego zakupu jest niższy od wartości przedmiotów, które będą w nim przechowywane. Wartość przedmiotów powinna również decydować o wyborze klasy odporności sejfu – jest  ich osiem – im wyższa, tym sejf trudniejszy do sforsowania. Dodatkowo sejf może stanowić zabezpieczenie na wypadek pożaru.
Niewielkie sejfy powinny być tak zamocowane, aby uniemożliwić ich kradzież wraz z zawartością. Małe najczęściej wmurowuje się w ścianę, średnie – mocuje do podłoża. Duże sejfy są zwykle tak ciężkie, że nie trzeba ich mocować, bo złodziej nie da rady ich wynieść bez użycia specjalistycznego sprzętu. Decydując się na ciężki sejf, trzeba jednak sprawdzić wytrzymałość stropu.

Rozmiary sejfu trzeba dopasować do wielkości przedmiotów, które będą przechowywane. Nie ma sensu kupowanie dużego i ciężkiego sejfu do przechowywania niewielkich precjozów lub papierów wartościowych. Autor: HARTMANN TRESORE POLSKA

Skrytki. Jeśli są sprytnie zaplanowane i dobrze wykonane, mogą się okazać skuteczniejsze od sejfu. Ich główną cechą powinno być nietypowe umieszczenie i sposób otwierania (wyjmowania). Lepiej więc nie wybierać na skrytkę takich miejsc, jak: lodówka, szafa z bielizną, tapczan czy półki na książki, bo o nich wie każdy przestępca. Pamiętajmy też o tym, że skrytka, w której chcemy na przykład przechowywać papiery wartościowe, nie może być dostępna dla gryzoni i narażona na zawilgocenie.

Sejf dobrze zabezpieczony. Najskuteczniejsze zamknięcie to jednocześnie klucz mechaniczny i elektroniczny (zamek cyfrowy). Dodatkowym zabezpieczeniem może być elektroniczna blokada czasowa. Gdy sejf jest wyposażony w taką blokadę, nawet właściciel może go otworzyć tylko w ustalonych przez siebie przedziałach czasowych.
Często sejfy są także objęte ochroną systemu alarmowego. Zyskują one wówczas wyższą klasę odporności na włamanie. Wymuszone otwarcie sejfu może być połączone z dyskretnym przesłaniem sygnału alarmowego do centrum monitorowania.

Jak zabezpieczyć ważne informacje?

Zdarza się, że wartość informacji przechowywanych w domowym komputerze jest bardzo wysoka. Dlatego aby ochronić je przed zniszczeniem lub wykradzeniem, warto stosować jednocześnie kilka sposobów zabezpieczenia:
- zainstalować w komputerze specjalną kieszeń na twardy dysk umożliwiającą jego bezproblemowe wyjmowanie i chowanie, na przykład do sejfu; dane można też przechowywać na płytach CD w specjalnym sejfie (do przechowywania danych na nośnikach magnetycznych);
- założyć mechaniczne blokady wejść do stacji dyskietek, aby uniemożliwić celowe wprowadzenie wirusa lub skopiowanie danych; niezależnie od tego trzeba stosować odpowiednie zabezpieczenia programowe (często aktualizowane);
- przymocować komputer na stałe do specjalnych prowadnic, które mocuje się do biurka – utrudnią one kradzież komputera wraz z zawartością.

Jak postępować w razie bezpośredniego zagrożenia?

Gdy napastnik nagle zaatakuje nas na posesji lub wewnątrz domu, żadne zabezpieczenia mechaniczne nie pomogą nam wyjść z opresji. Działając pod przymusem, sami otworzymy drzwi wejściowe i wskażemy miejsce ukrycia wartościowych przedmiotów. Bardzo przydatne w takiej sytuacji mogą się jednak okazać systemy elektroniczne włączone do sieci monitoringu. Przewidziana jest w nich specjalna procedura rozbrojenia systemu pod przymusem – zamiast zwykłego kodu podaje się tak zwany kod pod przymusem, który co prawda rozbraja system, ale jednocześnie powoduje dyskretne przesłanie sygnału alarmowego do centrum monitorowania. Uzupełnieniem zabezpieczeń mogą być przyciski antynapadowe. W razie potrzeby posłużą do przesłania sygnału alarmu. Przeciętnie mają zasięg do 100 m od centralki zainstalowanej w domu.

Przyciski antynapadowe wyglądem i wielkością przypominają piloty do uruchamiania alarmu w samochodzie, więc bez problemu można je stale nosić przy sobie. Autor: JABLOTRON

OCHRONA NA CZTERY SPOSOBY

Najważniejsze zalecenia

Wybraliśmy projekt typowego domu jednorodzinnego średniej wielkości o dość prostej architekturze. Ma on jednak aż siedem miejsc tak zwanej łatwej agresji, które mogą być szczególnie zagrożone włamaniem (zaznaczone czerwonymi kółkami) i dziewięć zagrożonych w drugiej kolejności (zaznaczone niebieskimi kółkami). Zalecana jest tu głównie ochrona elektroniczna plus dobre zabezpieczenie drzwi.
Drzwi główne do budynku i drzwi do garażu od strony ogrodu są oszklone, co bardzo ułatwia włamanie. Wstawienie tam drzwi antywłamaniowych wydaje się logiczne, ale jeśli będą one przeszklone, to ich koszt wzrośnie z 1200-1800 zł do 2000-2500 zł. Przy łatwych do pokonania drzwiach do kuchni i salonu taki wydatek będzie zupełnie bezcelowy. Lepiej więc potraktować garaż jak wiatę ze ścianami i zrezygnować z solidnej ochrony tego pomieszczenia. Wówczas wystarczające będą tańsze zabezpieczenia:
- zamontowanie w drzwiach do garażu od strony ogrodu i drzwiach głównych do budynku zamków, które od zewnątrz i od wewnątrz można otworzyć tylko za pomocą klucza; trochę to niewygodne, ale opóźni złodziejowi dostanie się do środka o dobre kilkadziesiąt sekund i zmusi go do użycia narzędzi; na parterze budynku jest dużo powierzchni przeszklonych, montując takie zamki, nie zamkniemy więc drogi ewakuacji na wypadek pożaru;
- zastosowanie w przejściu z garażu do domu drzwi antywłamaniowych, które dodatkowo mogą mieć klasę ogniową 0,25 lub 0,5; otwieranie drzwi od strony garażu tylko kluczem.
W prezentowanych na kolejnych stronach wariantach ochrony prawie zupełnie pominięto zabezpieczenie okien w dachu. Ich ochronę bierze się bowiem pod uwagę tylko przy bardzo dużym zagrożeniu. W razie potrzeby można ją zwiększyć, instalując kontaktrony sygnalizujące otwarcie większe niż potrzebne do wietrzenia, montując zabezpieczenia mechaniczne i szyby antywłamaniowe klasy od P3 wzwyż, a nawet zamykając je na stałe i wyposażając w szyby foliowane klasy P1 lub P2.

Miejsca zagrożone włamaniem. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Ten sam dom – inne zabezpieczenia

Ten sam dom, zbudowany w różnych miejscach i zamieszkany przez inne rodziny, może wymagać zupełnie odmiennych systemów ochrony. Warianty ochrony, które prezentujemy na następnych stronach, uwzględniają różne stopnie zagrożenia włamaniem. Wraz ze wzrostem zagrożenia mogą się zwiększać umiejętności oraz wiedza włamywacza, więc trzeba wzmacniać ochronę i stosować bardziej wyrafinowane środki. Ich zadaniem będzie wykrycie intruza na coraz wcześniejszym etapie forsowania zabezpieczeń.

Liczy się każda sekunda

W bezpieczeństwie liczy się każda sekunda. Jeśli dom będzie pod opieką centrum monitoringu, to każde 10-15 sekund, które złodziej musi przeznaczyć na forsowanie zabezpieczeń mechanicznych, oznacza, że patrol interwencyjny przybliży się do domu o blisko 250-350 m.
Jeżeli włamanie będzie dokonywane podczas naszego snu, od momentu włączenia się alarmu potrzebujemy 5-15 sekund na rozbudzenie, a nasi sąsiedzi na to samo – 30-40 sekund.

Warianty ochrony elektronicznej

1. Ochrona przy małym zagrożeniu – uproszczona i tania

System ten składa się z:
- jednej pasywnej czujki podczerwieni o kącie widzenia od 120° do mniej więcej 170° zamontowanej w salonie [7];
- pięciu kontaktronów (czujek wytwarzających pole magnetyczne); ten na drzwiach garażowych musi mieć konstrukcję odporną na wandalizm i warunki atmosferyczne, ten na drzwiach wejściowych, jeśli będą z metalu, powinien być fabrycznie przystosowany do montażu na takich drzwiach;
- prostej centralki alarmowej z pięcioma-ośmioma liniami dozorowymi. Każdą czujkę warto podłączyć do innej linii dozorowej (oprócz dwóch czujek na górze), by w razie alarmu szybko ustalić miejsce agresji.
System nie odróżnia trybu pracy nocnej (gdy śpimy) i dziennej (gdy dom jest pusty). Chroniony jest parter oprócz pomieszczeń [2] i [5] oraz drzwi balkonowe na poddaszu. Przy włączonym systemie można poruszać się tylko po górnej kondygnacji i wietrzyć tam pomieszczenia, ale nie przez drzwi balkonowe. Jeśli jako klucza systemu użyjemy pilota radiowego, będziemy mogli w razie potrzeby łatwo rozbrajać system, na przykład w nocy, gdy ktoś z domowników zechce zejść do kuchni. W oknie niechronionego pomieszczenia gospodarczego na parterze można zamontować dodatkowe czujki kontaktronowe.

Poddasze. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Parter. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

2. System najczęściej oferowany – typowy

Wykorzystano w nim:
- sześć pasywnych czujek podczerwieni;
- siedem kontaktronów.
W tej wersji system zapewnia pełniejszą ochronę pomieszczeń. Rozróżnia też pracę nocną, czyli umożliwia korzystanie w nocy z wybranych pomieszczeń na poddaszu chronionych w trybie dziennym.
W czasie snu domowników może być chroniony parter, drzwi balkonowe na poddaszu oraz sypialnie [15], w których nikt nie przebywa.
Pomieszczenia te przy włączonym systemie nie są dostępne dla domowników. W sypialniach, z których korzystamy, trzeba wyłączyć czujki ruchu. Podobnie jak w poprzednim wariancie do rozbrajania systemu można używać pilota.

Poddasze. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Parter. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

3. Ochrona obwodowa po obrysie budynku – wygodna

Architektura budynku (wiele załamań ścian) nie daje możliwości stworzenia taniego systemu, którego podstawą będą zewnętrzne tory podczerwieni lub bariery pasywne podczerwieni umieszczone na zewnętrznej stronie ścian. System składa się więc z:
- kilkunastu kontaktronów;
- kilku czujek tłuczenia szkła.
Elementy te umożliwiają stworzenie obwodowej strefy ochrony po obrysie budynku, dzięki czemu nawet przy włączonym systemie wszystkie pomieszczenia na parterze i poddaszu są dostępne dla domowników. Możliwe jest również wietrzenie pomieszczeń przez wybrane okna. Muszą to być jednak okna uchylne, a czujki należy zamontować w ich dolnej części. Kontaktrony powinny być tak dobrane, by sygnał alarmu dawały dopiero po otwarciu okna.
System ten przy włączaniu sygnalizuje, które okna czy drzwi są otwarte. Jest prawie niewrażliwy na zakłócenia, chyba że w okolicy często jeździ straż pożarna lub inne pojazdy używające syren. Efekt fałszywego alarmu może występować, gdy system jest włączony, a okna uchylone.
Kontaktrony są tanie, lecz wymagają poprowadzenia dużej ilości przewodów. Gdy kontaktronów jest dużo – jak w tym wariancie – system lepiej montować w trakcie budowy domu (koszt prowadzenia przewodów będzie mniejszy).

Poddasze. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Parter. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

4. Ochrona obwodowa – między płotem a wnętrzem domu

Wersja A
W tym wariancie ochrony na budynku powinny być umieszczone silne syreny, których zadaniem będzie natychmiastowe odstraszenie intruza. Oczywiście włączanie syren nie wyklucza podłączenia systemu do monitoringu. Jeśli obiekt jest na odludziu, często nikogo w nim nie ma i na dodatek łatwo to sprawdzić, ochrona elektroniczna powinna być połączona ze wzmocnionymi zabezpieczeniami mechanicznymi zagrożonych miejsc w budynku. Poza tym niezależnie od lokalizacji domu, gdy stosujemy w ochronie czujki zewnętrzne, ogrodzenie musi być wysokie i trudne do pokonania. W wersji A wykorzystano aktywne czujki podczerwieni zwane też torami (pojedyncza wiązka) lub barierami podczerwieni (gdy wiązek jest kilka).
Prezentowane na rysunku rozwiązanie to jedna z opcji zastosowania tego typu czujek polegająca na stworzeniu strefy obwodowej dzięki odbijaniu wiązki w specjalnych lustrach. Czujki umieszcza się na przykład na specjalnych słupkach na zewnątrz budynku. Zależnie od typu czujek ich maksymalny zasięg określany przy złej pogodzie wynosi od 70 do 120 metrów.

Uwaga! Aby zmniejszyć liczbę fałszywych alarmów (wywoływanych przez ptaki, psy czy niesione przez wiatr śmieci), lepiej wykorzystać kilka wiązek jednocześnie, czyli stosować bariery.

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Wersja B
W tej wersji podstawę ochrony stanowią zewnętrzne pasywne bariery podczerwieni.
Czujki tego typu wykrywają ruch obiektów o odmiennej temperaturze niż otoczenie, nie wysyłają natomiast żadnej wiązki jak czujki aktywne. Są więc niewrażliwe na spadające liście czy unoszące się w powietrzu śmieci, a dzięki odpowiedniemu ukształtowaniu stref wykrywania – również na niskie zwierzęta (psa czy kota).
Pokazane na rysunku usytuowanie czujek to jedna z wielu możliwości. Przy dużych zagrożeniach można na przykład tak ustawić czujki, by chroniły siebie nawzajem. Zasięg czujek wynosi około 22 m, ale są także dostępne takie o zasięgu do 200 m.

Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki

Którą wersję wybrać?

Ceny systemów lepiej chroniących, czyli wariantów 2., 3., 4.A i 4.B, są zbliżone. Jeżeli mieszkamy w dużym osiedlu, sąsiedzi są bogatsi od nas, a w okolicy nie kręcą się obcy ludzie, wariant 1. jest całkowicie wystarczający. Jeśli nasz dom długo pozostaje bez opieki, wybierzmy wariant 2. lub 3. Gdy w domu często są dzieci tylko pod opieką kobiet – wariant 3. dla domu w osiedlu lub 4.A albo 4.B, gdy znajduje się on z dala od innych lub sąsiednie domy są niezamieszkane.
Czy istnieją inne sposoby ochrony tego domu? Tak, ale zastosowanie telewizji w ochronie, systemów podziemnych wykrywających przekraczanie płotu czy sygnalizujących zagrożenie już w zewnętrznej okolicy domu to temat na oddzielny artykuł.

A* – skuteczna ochrona, gdy przestępca ma niewielkie umiejętności i małą znajomość zabezpieczeń; próbuje je pokonać tylko prostymi metodami i przy użyciu prostych narzędzi; rezygnuje, gdy natrafi na trudności. B** – skuteczna ochrona przed przestępcą, który ma średnie umiejętności i średni zakres wiedzy o zabezpieczeniach; próbuje je forsować na zasadzie prób i błędów; radzi sobie z prostymi czujkami pasywnymi podczerwieni i prostymi kontaktronami. C*** – skuteczna ochrona nawet przed przestępcami o dużej wiedzy i umiejętnościach, również takimi, którzy znają zabezpieczenia zastosowane w domu, bo na przykład w nim bywali.